Dünyada yaygın olarak uygulanan birçok doğum denetim tekniği vardır. Bunların kimilerini bayanlar uygulamak durumundadır, kimilerini da erkekler uygular. Bahsin daha uygun anlaşılması için soru-cevap halinde açıklamaya çalışacağım.
Soru: Erkeklerin uygulayabileceği doğum denetim usulleri nelerdir, başarısızlık oranı kaçtır?
Cevap: Erkeklerin uygulayabildiği 3 doğum denetim sistemi vardır.
1- Geri çekme: Cinsel alaka esnasında boşalma olmadan çabucak evvel ilgiyi sonlandırıp meninin dışarı boşalması aslına dayanır. Bu yol her iki taraf için de haz alma konusunda sorun yarattığı üzere başarısızlık oranı %4-18 dir.
2- Prezervatif (kondom): Sık kullanılan ucuz ve tesirli bir sistemdir. Başarısızlık oranı % 2-5 cvarındadır. Alakada alınan hazzın az olması, her bağda kullanılması gerekliliği, bazen bağlantıdan sonra kullanılan kondomun yok edilmesi sorunu ve latex allerjisi olanlarda yan tesir yapması üzere dezavantajları vardır. Değerli bir avantajı cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemesidir.
3- Sperm kanallarının bağlanması (Vazektomi): Kadınlarda tüplerin bağlanması yolunun erkek versiyonudur. Fakat bayanlarda bu ameliyat çok komplike bir süreç iken erkeklerde yaklaşık 15 dakikalık 2-3 mm lik bir kesiden yapılan bir nispeten kolay bir operasyondur. Dünyada giderek yaygınlaşan en tesirli doğum denetim prosedürüdür. Muvaffakiyet oranı %100 kabul edilir.
Soru: Vazektomi neden sık tercih edilmiyor?
Cevap: Bunun nedeni bu hususta yaygın olarak bilinen yanlış bilgilerdir. Erkekler bu süreçten sonra yumurtalarının (testis) alınacağını, ilgiye giremeyeceklerini, boşalamayacaklarını yahut alakadan haz alamayacaklarını zannederler. Velhasıl erkekliklerini kaybedeceklerini düşünürler. Bunun en büyük sebebi hayvanlardaki kısırlaştırma sürecine benzediğinin sanılmasıdır. Halbuki vazektomide testise giden kan damarları kesilmemektedir. Kan damarları testisin sağlıklı kalmasını sağladığı üzere burada üretilen erkeklik hormonunu da taşırlar. Biçim den anlaşıldığı üzere vazektomide testisin damarlarını değil, sperm kanallarını kesiyoruz. Bu durum testise rastgele bir ziyan vermez.
Soru: Vazektomiden sonra cinsel fonksiyonlarımda değişiklik olurmu?
Cevap: Üstte belirttiğim üzere bayanda nasıl ki tüplerin bağlanması, bayanlarda rastgele bir cinsel işlev bozukluğuna yol açmıyor, erkekteki sperm kanallarının bağlanması da erkekte rastgele bir cinsel işlev bozukluğuna yol açmaz. Sertleşme (ereksiyon), boşalma, orgazm olma, cinsel istek üzere hususların hiçbirisinde süreç sonrası bir değişiklik olmaz
Soru: Vazektomi ameliyatı nasıl yapılır?
Cevap: Hastanede yatmayı gerektirmeyen, lokal anestezi ile testislerin üstündeki torbanın yaklaşık yarım santimetre kesilerek sperm kanallarının bağlandığı ve kesildiği bir süreçtir. Hasta sırt üstü masaya yatırılır, torbalar antiseptik solusyonla temizlendikten sonra torbanın sağına ve soluna ince bir iğne ile lokal anestezi yapılar. Buradan küçük bir kesi yapılarak sperm kanalı dışarı alınır, bu kanal kesilir ve tekrar içeri bırakılır. Daha sonra cilt kesisi eriyebilen dikişlerle kapatılır. Küçük bir pansuman yapılır.
Soru: Vazektomi sonrası nelere dikkat etmeliyim?
Cevap: Vazektomi sonrası 2-3 gün istirahat ve 1 hafta sonra denetim önerilir. Çoklukla antibiyotik yahut ağrı kesici gerekmiz.
Soru: Vazektomi sonrası ne vakit bağa girebilirim?
Cevap: Burada unutulmaması gereken husus vazektomi sonrası yaklaşık 3 ay boyunca kesilen kanalın üst kısmında sperm kaldığından öteki bir korunma tekniği olmadan alakaya girilmemesi gerektiğidir. Yaklaşık 20 boşalma yahut 3 ay sonra meni analizi yapılarak sperm olmadığı görülmesi garantili usuldür.
Soru: Vazektomi sürecinin komplikasyonları nelerdir?
Cevap. Komplikasyon oranı %1 in altındadır. En sık görülen komplikasyonlar operasyon bölgesinde kanama, enfeksiyon ve sperm granülomu denilen kistik bir yapı oluşmasıdır. Sperm granülomu rastgele bir şikayete sebep olmaz. Enfeksiyonlar ekseriyetle antibiyotiklerle denetim altına alınır. Kanama ise çoklukla pansuman ile durdurulur.
Soru: Kimler vazektomi yaptırabilir?
Cevap: Ülkemizde 1983 yılında kabul edilen 2827 nolu yasaya nazaran 18 yaşını doldurmuş herkes kendi isteğiyle, evliyse eşinin de isteği alınarak vazektomi yaptırabilir.
Soru: Vazektomiden sonra çocuk sahibi olmak istersem ne yapabilirim?
Cevap: Vazektomi sürecini bilhassa tekrar çocuk sahibi olmak istemediğinden emin olunan bireylere tavsiye ediyoruz. Lakin rastgele bir sebeple yine çocuk sahibi olmak isterse iki metotla çocuk sahibi olabilir.
1- Sperm kanallarının tekrar bağlanması: Mikrocerrahi teknikle tıpkı bölgeden daha büyük bir kesi ile bağlanıp kesilen sperm kanallarının tekrar birbirine bağlandığı bir ameliyat yapılır. Birincisine nazaran çok daha komplike ve sıkıntı, önemli deneyim gereken bir operasyondur. Muvaffakiyet oranı çok yüksek olmadığı üzere maliyeti de yüksektir.
2- Tüp Bebek: Yumurtaların ameliyatla açılarak içerisinden spermlerin alınması ile tüp bebek yaptırılabilir. Bu metot de garantili değildir.
