Cinsel fonksiyon bozuklukları ortasında, cinsel terapi merkezlerine en sık müracaat nedeni vajinismus problemidir. Azalmış cinsel istek yahut cinsel ilgi/uyarılma bozukluğu daha sıklıkla görülse de vajinismus sorunu, tamamlanmamış evlilik durumunun getirdiği sıkıntılar ve gerçekleşemeyen gebelik beklentileri, çiftleri tahlil arayışına ve cinsel terapilere yönlendirmektedir.
Vajinismus, vajinanın dış üçte birlik kısmını çevreleyen ve PC ya da pubococcygeus ismi verilen kasların istem dışı olarak yineleyici ve daima bir biçimde kasılarak cinsel bağa müsaade vermemesi ya da cinsel münasebetin çok ağrılı bir halde gerçekleşmesidir. Bu durum bir duvara çarpma hissini ve vajinal bir açıklığın ya da girişin olmadığı algısını birçok vakit ortaya çıkarır. Bu kasların kasılması ile birlikte eşi itme davranışı, bacakların kapatılması ve bütün vücudun kasılması da vajinismusta sıklıkla görülür. Bazen de panik atağı düşündüren bir formda kalp çarpıntısı ve teneffüsün hızlanması üzere belirtiler tabloya eşlik edebilir.
Vajinismus, ekseriyetle birinci cinsel birleşme teşebbüsünde ortaya çıkar. Nadiren jinekolojik muayenelerde, erkek yahut bayanın parmak giriş gayretlerinde, dilatör ya da tampon kullanımında da birinci sefer ortaya çıkabilir. Çok daha az olarak imajinasyonlarda da vajinismus görülebilir.
Vajinismus meselesinde bayan, kanayacağı, çok ağrı olacağı, canın yanacağı üzere negatif niyetlerle ağır bir biçimde kaygı ve korku yaşar. Bunlara bağlı olarak da kaçınma ve erteleme davranışları vajinismusta sıklıkla ortaya çıkar.
Tekrarlayan ve sonuç vermeyen cinsel birleşme uğraşları hayal kırıklığı, küçük düşme ve yetersizlik hislerine yol açar. Bayan eşine yetemediğini, kadınlığının eksik olduğunu düşünerek aldatılacağından ya da terkedileceğinden korkar. Külfetli, ağrı verici ve moral bozucu cinsel birleşme gayretleri bir kısır döngü ile sonuçlanır. Vajinismusta cinsel birleşme gayretleri olmadığı vakit belirtiler de olmayacağı için cinsel ilgiye girme fikrinden uzaklaşmaya başlanır. Bunlara bağlı olarak ta vajinismus sorunun tahlili için cinsel terapiye müracaat gitgide gecikir. Vajinismus meselesinin devamı, partnerlerin bağında, sırf cinsel ömrü değil ömrün öbür alanlarında da dert yaratarak daima tartışmalara ve arbedelere neden olabilir. Erkek eşi tarafından istenmediğini, sevilmediğini, beğenilmediğini ve bayanın elinde olduğu halde cinsel bağlantıya müsaade vermediğini düşünerek öfke ve kızgınlık hisleri geliştirebilir.
Vajinismus sorunu akrabalar ya da arkadaşlar tarafından öğrenildiğinde, erkek partnerin yakınları bayanın bekaretini ve bayanlığını sorgularken, bayan partnerin yakınları da erkeğin maharetsiz ve yetersiz olduğunu düşünebilirler.
Primer vajinismus olarak ta isimlendirilen birincil vajinismus birinci cinsel bağlantı teşebbüsünde ortaya çıkar. Sekonder vajinismus ya da ikincil vajinismus olarak isimlendirilen vajinismusta ise öncesinde ağrısız cinsel münasebet devirleri vardır ve sonradan belirir. Yapılan güç doğumlar, travmatik kürtajlar ve ameliyatlar ya da cinsel atak ve şiddet ikincil vajinismusa neden olabilirler.
Sorunun tahlili için cinsel terapiye başvurulmaması durumunda, vajinismus meselesinin boşanma ile sonuçlanması çok nadir olarak görülen bir durum değildir.
