Araba kullanmak, yürümek, işe gitmek üzere olağan aktivitelerime ne vakit başlayabilirim?
Transferden iki gün sonra olağan aktivitelerinize dönebilirsiniz. Şayet işiniz çok gerilimli ve yorucu ise bu mevzuyu hekiminizle konuşmanızı öneririz.
- Embriyo transferinden (ET) sonrası ne vakit cinsel alakada bulunabiliriz?
Gebelik testinin sonucunu alana kadar cinsel ilgide bulunmamalısınız.
- Transfer sonrasında ne kadar istirahat etmeliyim?
Bir yatakta rahat ettiğiniz konumda uzanabilir, bir sandalyede oturabilirsiniz. Tuvalet ve gibisi durumlar dışında bir-iki gün boyunca istirahat etmeniz kafidir. Kent dışında oturuyorsanız yola çıkmadan bir gün istiharat etmenizi tavsiye ederiz.
- Transferden sonra ne vakit banyo yapabilirim?
Transferden bir gün sonra ılık bir duş alabilirsiniz. Sıcak banyodan kaçınmanız tavsiye edilir.
Hangi durumlarda tedavi başarısız kabul edilip iptal edilebilir?
– Yumurtalıkların karşılığı yetersiz olabilir ve tedaviniz yumurta toplama sürecinden evvel iptal edilebilir.
– Yumurtalıklar içinde gelişmiş folikül olmasına karşın içinden yumurta çıkmayabilir. Bu durumun iki temel edeni vardır. Foliküllerin içinde yumurta olmayabilir (boş folikül sendromu). Bu durum hastaların %1 inden daha azında görülür. Başka durumda ise folliküller yumurta toplama sürecinden evvel vakitsiz olarak çatlayabilir. Bu durum ise uygulanan stimülasyon protokolüne bağlı olarak hastaların %2-5 inde görülür. Bu durumda da toplanan yumurtalar boş çıkacaktır.
– Yumurtalar döllenmeyebilir. Bu durum mikroenjeksiyon çağında son derece enderdir. Lakin hastaların %2-5 inde olağandışı yumurtalara bağlı olarak döllenme gerçekleşmeyebilir. (Fertilization failure)
Döllenen yumurtalar bölünmeyebilir. Bu durum da son derece azdır ve genelde yumurta bozukluğuna bağlıdır.
– Azospermik erkekte ameliyat ile sperm bulunamayabilir. Bu türlü bir durumda tedavi yumurta toplama sürecinden evvel iptal edilir.
– PGD yapılan olgularda olağan bir embriyo bulunamayabilir. Bu türlü bir durumda embryo transferi yapılmaz.
- Tüp bebek tedavisinin uzun periyotta yan tesirleri var mıdır?
Yumurtalıkların uyarılmasının göğüs ve yumurtalık kanserinde risk artışına neden olabileceği ileri sürülmekle birlikte bu durum şimdi kanıtlanmamıştır. İnfertilitenin kendisi her iki kanser çeşidi için de risk faktörü olduğundan; kimi araştırmalarda gözlenen risk artışının tedaviden mi yoksa infertiliteden mi kaynaklandığı bilinmemektedir. Bu husustaki çalışmalar ve uzun periyodik izlemler hala devam etmektedir. IVF tedavisi alan ve hamile kalamayan bayanların olağan yıllık jinekolojik kontrolerini ve mamografilerini (yaşına göre) ihmal etmemeleri önerilir.
Yumurtalık kanserleri riskinin; ailesinde yumurtalık kanseri hikayesi olanlar ile endüstriyel toplumlarda yaşayan bayanlarda daha fazla olduğu; gebelik, emzirme ve doğum denetim hapı kullanımının ise bu riski azalttığı bilinmektedir.
- Başarısız bir denemeden sonra ne kadar orta vermek gerekiyor?
Ikinci deneme icin 1 ay orta vermek kafidir. Daha uzun orta verilmesi ile daha kisa orta verilmesi ortasında tedavinin basarisi ortasında fark yok. değerli olan çiftin psikolojisi ve maddi durumu. Kendi hazir hisseden çiftler icin fazla orta verilmeden denemeler tekrarlanabilir. Birinci üç deneme icin gebelik talihi aşağı üst birebir kaldığı halde daha sonrasında bu oran düşüyor.
- Tüp bebekle hamile kalan şahısların gebelikleri olağan hamilelere nazaran daha mı risklidir?
Tup Bebek ile hamile kalmış bir bayanın erken doğum ve düşük doğum yüklü bir bebek sahibi olma riskleri daha yuksektir. Ayrıyeten kimi özel durumlarda (erkeğin azospermik olmasi gibi) genetik anormalliklerde de az da olsa bir artış görülüyor.
Bunların dışında başta İkiz hamilelik olmak üzere hamileliklerin çoğul olmasi halinde bayanlar bu çeşit gebeliklerin getirdiği tüm komplikasyonlara açık hale geliyor. Bu gebelikler icin en değerli ve en riskli periyot gebeligin birinci 3 ayıdır. bilhassa bu periyotta yakın takip gerekir.
- Kök hücreden sperm elde edilebiliyor mu? Bu türlü bir uygulama var mı?
Kök hücreden şimdi sperm elde edilemiyor. Olgunlaşmamış sperm hücrelerinin laboratuvarda olgunlaştırılması ile gebelik elde edilmesine çok çalışıldı fakat bu formülle dünyada çok az sayıda gebelik elde edildi ve bu nedenle de terk edildi.
Hala azospermik hastalara microenjeksiyon uygulaması için alınan testis biopsileri içinde olgun bir sperm hücresi yahut en azından kuyruk oluşturmaya başlamış “spermatid”lere ihtiyaç var.
- Bir tüp bebek merkezinin başarısı nasıl ölçülür ve neye bağlı olarak değişir?
Tüp bebek merkezlerinin muvaffakiyetini ölçen pek çok istatistiki kriter vardır. Bunlardan en sık kullanılanı “transfer sonrası gebelik yüzdesi” ile “eve bebek götürme oranı”dır. Meskene bebek götürme oranı, tüp bebek sonrası gelişen gebeliklerden sonra konuta götürülen canlı ve sağlıklı bebek oranını tabir eder. Başarıyı tabir eden tahminen de en değerli orandır. Tüp bebek süreçlerinde başarıyı pek çok faktör tesirler, lakin bunlar ortasında en kıymetlileri; laboratuar şartları ve laboratuarın başarısı ile transfer yapan kişinin maharetleri ile ilgilidir.
- Daha evvel çektirdiğim bir rahim sinemam (Histerosalpingografi – HSG) var, yeni bir HSG gerekli mi?
Hayır, şayet bu süreçten sonra bir operasyon geçirmediyseniz ve 3 yıldan daha yeni tarihli bir sinemaysa yeni bir HSG sineması gerekli değildir.
- Tup bebek (ivf) tedavisi öncesinde HSG sineması yerine ofis histeroskopi testi kâfi midir?
Bazı merkezler tarafından HSG sinemanız eski ise tedavi öncesinde HSG çekmek yerine daha kolay ve ağrısız bir süreç olan “Ofis Histeroskopi (Ofis H/S)” sineması çekilebilmektedir. Ofis H/S ile rahim içine girilen küçük bir kamera ile rahim içi net bir biçimde değerlendirilebilmektedir.
- Tüp bebekte uygulanan enjeksiyon ilaçlarının nasıl uygulanacağını bilmiyorum, ne yapmalıyım?
Biz enjeksiyonlarınızın kendiniz tarafından yahut eşiniz tarafından size uygulanmasını tercih ediyoruz. Genelde cilt altı enjeksiyon formunda kullanılan ilaçların uygulamasını öğrenmek kısa müddette mümkündür. Bu süreci yapmak istemiyorsanız bile nasıl yapıldığını bilmeniz size bu süreci uygulayacak şahısları denetim etmeniz açısından kıymetlidir. Tüp bebek sürecinde kullanacağınız ilaçlar size detaylı bir biçimde anlatılacaktır.
- Yumurta toplama süreci (OPU) ne kadar vakit alır?
Opu sürecinin ne kadar süreceği yumurtalıklardaki follikül sayısı ile alakalıdır. Lakin ortalama 15-30 dakika sürdüğü söylenebilir. Süreç öncesi hazırlıklar ve süreç sonrasındaki dinlenme dönemini da gözeterek asgarî 3 saatinizi bu sürece ayırmanızı öneririz.
- Yumurta toplama ağrılı bir süreç midir?
Opu (yumurta toplama) süreci , hiçbir ilaç kullanılmadan da yapılabilen çok ağrılı olmayan bir süreçtir. Lakin günümüzde damar yoluyla kullanılan sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlarla en az rahatsızlıkla uygulanmaktadır. Ayrıyeten büsbütün uyumak isteyen hastalar anestezi hekimi tarafından uyutulmaktadırlar.
- Yumurta toplama süreci sonrasında kendimi nasıl hissedeceğim?
Anestezik ilaçlarının tesiri ile uyku hali olabilir. Karında rahatsızlık hissi de olabilmektedir. Kendinizi gereğince uygun hissediyorsanız sonraki gün işinize dönebilirsiniz.
- Yumurta toplama sırasında görülen follikül bir yumurta içerir mi?
Hayır. Ancak, bazen şayet çok sayıda follikül mevcutsa tümünü yanlışsız olarak saymak mümkün olamaz. Bu durumda ultrasonografide gördüğümüzden daha fazla yumurta elde edilebilir. Lakin, ultrasonografide sadece birkaç follikülün var olduğu durumlarda maalesef yumurta da elde edilemeyebilir. Ender kimi durumlarda da overlerde (yumurtalıklar) pek çok görünen folikül olmasına karşın foliküllerin içlerinden hiç yumurta çıkmayabilir (Boş folikul sendromu). Bu durum “apoptosis” denilen yumurtalıkların erken vefatı ile sonuçlanan bir durum olmasına karşın düzenekler net bir biçimde açıklanamamaktadır.
- Tüp bebek tedavisi (ivf) için toplanan her yumurtada döllenme olur mu?
Ortalama döllenme oranı %65 olarak gerçekleşmektedir. Birtakım çiftlerde daha yüksek oranda döllenme gerçekleşirken, nadiren de maalesef hiç döllenme olmamaktadır.
- OPU sonrası spermler ne formda alınabiliyor?
Yumurtalar vajinal ultrasonun eşliğinde ince bir iğne ile yumurtalıklara kolay bir formda girilerek alınıyor (OPU işlemi). Yumurtalar toplandıktan sonra olgun olanlar saptanıyor ve bunlara dölleme süreci uygulanıyor.
Menisinde sperm olan erkelerden sperm mastürbasyon yolu ile elde edilir. Menisinde sperm olmayan erkeklerde ise testis içinden ameliyat ile spermlerin aranması ve bulnursa alınması gerekir.
Azospermik olarak tabir edilen bu hasta kümesinde ortalama sperm bulunma bahtı % 50 civarındadır. Şayet azospermi tıkanıklığa bağlı ise kesin olarak sperm alınabilir.
- Embriyolar ne vakit dondurulur?
Döllenme gününden altıncı güne kadar IVF takımının uygun göreceği rastgele bir günde dondurulabilirler.
- Dondurulan embriyolar ne kadar saklanabilir?
Kimse bu sorunun kesin yanıtını bilemez. Lakin ülkemizdeki kanunlar bu süreyi üç yıl ile sonlandırmıştır. Bu müddette hatta çok daha uzun müddetlerde saklamanın da başarılı olduğunu biliyoruz.
- Embriyo Transferimden sonra arta kalan tüm embriyolar dondurulacak mı?
Tüm embriyolar her vakit istenen gelişmeyi gösteremezler. Dondurma süreci için hepsinin gelişiminin ve görünümünün beklenen seviyede olması gerekir. Embriyo transferi gününden evvel dondurulmuş embriyonuz varsa transfer süreci sırasında bilgilendirilmeniz gerekir.
- Tüp bebek tedavisinde kanama olur mu?
Yumurta toplama süreci sırasında az de olsa kanama olabilir. İğnenin geçtiği yerdeki bir damarın zedelenmesi sonucu gelişen bu kanama, ekseriyetle tamponla durdurulabilir lakin nadiren büyük bir damarın zedelenmesi sebebiyle ameliyat gerekebilir.