Rahim Ağzı Yetmezliği; Servikal Sörklaj
Ultrason (rahim ağzı) rahmin çıkış kısmı olup gebelikte rahim büyürken bu kısım doğum başlayana kadar sert ve kapalı kalır. Serviksin zayıf olduğu (servikal yetmezlik) gebelerde rahim ağzı erkenden açılıp silinmeye başlar. Bunun sonucu erken doğum gerçekleşir. Erken doğumu önlemek için uygun hamilelerde servikse dikiş atmak gerekir. Dikiş atma sürecine servikal sörklaj denir. Servikal sörklajdaki hedefimiz bebeğin 37 haftaya kadar büyümesi.
Servikal yetmezlikte serviksin alt kısmına yani vajenden görülen kısmına dikiş atılır. Servikal sörklaj risk kümesindeki hamilelere uygulanır.
Servikal Yetmezlik Nedeni
- Daha evvel öteki sebep olmadan 2. trimester düşük hikayesi
- Servikal LEEP veya konizasyon yapılması
- Kürtaj sırasında rahim ağzında hasar oluşması
Servikal Sörklaj Yapılma Zamanı
Servikal yetmezlikte sörklaj yapmanın en uygun vakti 3. gebelik ayı (12-14.hafta). Fakat rahim ağzında daha erken periyotta silinme ve açılma tespit edilirse 12. haftayı beklemeden sörklaj yapılabilir.
Eğer servikal değişiklik son trimesterde olursa yahut servikste besbelli bir açılma olursa yatak istirahatı en yeterli tahlil olabilir.
Servikal Sörklaj Yapılırken
- Tıbbi geçmiş âlâ değerlendirilmeli
- Transvajinal ültrason ile serviksin durumu çok uygun değerlendirilmeli, serviks açılması ve silinmesine bakılmalı
- Sörklaj yapılırken ağrı kesilmesi (anestezi) uygulanmalı (genel, spinal veye epidural)
- Faydası ve komplikasyonları âlâ değerlendirilmeli
Servikal Sörklajın Faydası
Servikal sörklaj düşük ve erken doğum olmasını önleyebilir. Uygun hadiselerde süreç % 80-90 işe fayda. Servikal sörklaj servikal yetmezliği olan hamilelerde işe fayda lakin servikal yetmezlik teşhisini koymak çok zordur.
Servikal sörklaj yalnızca servikal yetmezliği olan hamilelerde işe fayda. Servikal yetmezliği olmayanlara yapılırsa erken doğum, enfeksiyon üzere komplikasyonlara neden olabilir. Sörklaj yapılan hamilelerin enfeksiyon ve erken doğum hareketi için daha sık denetimi gerekir.
Servikal Sörklaj Sonrası Takip
- İşlem sonrası rahimde ağrı kasılma takibi birkaç saat gerekirse bir gün yapılmalı
- İşlemden çabucak sonra oluşan hafif vajinal kanama ve hafif kramp biçimi ağrılar birkaç saat sonra kesilir. Daha sonraki günlerde ağır vajinal akıntı görülebilir.
- Enfeksiyon ve erken doğum aksiyonu için ilaç kullanmak gerekir.
- İşlemden sonraki birkaç gün konutta istirahat edilmeli.
- Düzenli denetimler daha sık dönemlerle yapılır.
- Aktivitelere tekrar başlamak tabip müsaadesi ile olur.
- Cinsel aktivite olmamalı.
Servikal sörklaj 37.haftaya kadar yerinde bırakılır. Lakin daha evvelki periyotta doğum sancıları nizamlı olup doğum hareketi başlarsa sörklaj çıkarılır. Çıkarma süreci zar olmaz
Servikal Sörklaj Riskleri
Servikal sörklaj riskleri çok ender olup uygun yapıldığında işe yarayan bir süreç. Beklenen riskler:
- Erken kasılma
- Servikal distosi (doğum başladığında serviksin açılamaması)
- Membran rüptürü (su gelmesi)
- Servikal enfeksiyon
- Servikal sörklaj alınmadan doğum olursa servikste yırtık
- Anestezi komplikasyonları
Servikal Sörklaj Acil Durumlar
Servikal sörklaj sonrası hemen tabibi aramanız gereken durumlar:
- Kasılma ve kramp
- Doğum ağrısına emsal kasık ve belde gelip giden ağrı
- Vajinal kanama
- Su gelmesi
- 37.8 derece üzerinde ateş yahut titreme
- Bulantı, kusma
- Kötü kokulu vajinal akıntı
İlk gebeliğinde akıntısı olan hamileler daha sonraki gebeliklerinde de büyük olasılıkla servikal sörklaja gereksinim duyarlar.
