Preeklampsi, hamilelik sırasında dikkat edilmesi gereken, halk lisanında gebelik zehirlenmesi olarak bilenen seçkin görülen ancak annenin ve bebeğin hayatını tehdit eden önemli bir rahatsızlıktır. Genel olarak gebeliğin 20. haftasından sonra meydana gelen gebelik zehirlenmesi, kimi durumlarda daha evvel yahut doğumdan sonra da ortaya çıkabiliyor.
Şikayetler hafifçe şiddetliye eğilim gösterebilir
Preeklampsi çoğunlukla hamileliğin 20. haftasından sonra ikinci üç ay ya da üçüncü üç ayda ortaya çıkan kan basıncı bozukluğudur. Doğum sonrası da ortaya çıkabilir ve Postpartum eklampsi olarak isimlendirilir. Preeklampside yüksek tansiyon birden ortaya çıkabildiği üzere kan basıncınızda yavaş ve daima bir artış da olabilir. Ayrıyeten belirtiler hafifçe şiddetliye değişim gösterebilir. Kesin olarak nedeni bilinmemekle birlikte riski artıran faktörler;
- genetik etmenler
- kan damarı problemleri
- otoimmün bozukluklardır.
Preeklampsi yalnızca hamilelikte değil doğumdan sonra da görülebilir
Doğum sonrası preeklampsi, bebeğinizin doğumundan sonra görülür ve gebelikte hiçbir preeklampsi belirtisi göstermemiş olsanız bile gerçekleşebilir. Doğum sonrası preeklampsi belirtileri doğumdan en erken 48 saat, en geç 6 hafta sonra görülebilir. Bu belirtiler, ekseriyetle preeklampsiyle birebirdir, lakin doğum, preeklampsinin uygunlaşmasını sağlar. Doğum sonrası preeklampsi tedavisi ve nöbetleri engellemek içinse çoklukla tansiyonu düşürmek için ilaç tedavisi kullanılır.
Risk faktörlerine dikkat!
Henüz bir tek preeklampsi nedeni belirlenememiş olmasına karşın bilinen kimi risk faktörleri aşağıdaki üzeredir:
- İlk hamileliğinizse,
- İki gebelik ortasında 2 yıldan az ya da 10 yıldan fazla vakit varsa,
- Bir evvelki gebeliğinizde preeklampsi rahatsızlığı yaşadıysanız,
- Ailenizde preeklampsi geçmişi varsa,
- Yüksek tansiyon ya da böbrek hastalığı geçmişiniz varsa,
- 40 yaşın üzerindeyseniz,
- İkiz, üçüz ya da daha fazla bebek taşıyorsanız,
- Diyabet, kan pıhtılaşma bozukluğu, deri veremi ya da migren hastalığınız varsa
- Obezite varsa
- Bebeğiniz tüp bebekse.
Eğer risk faktörlerinden birini taşıyorsanız kesinlikle hekiminize bildirin
Preeklampsiden korunmak her vakit mümkün değildir, fakat bilinen risk faktörlerinden birine sahipseniz, aşağıdaki tedbirleri alabilirsiniz.
- Tercihen hamile kalmadan evvel risk faktörlerini belirleyip tedbir alın. Örneğin, yüksek tansiyonunuzu denetim altına alın, gerekiyorsa kilo verin; diyabetiniz varsa gebelik öncesi bu rahatsızlığınızı denetim altına aldığınızdan emin olun. Risk faktörlerinden birine sahip olduğunuz halde, esasen gebe kalmışsanız, hekiminiz size atmanız gereken en güzel adımlar hakkında tekliflerde bulunacaktır.
Kendinizde ikaz belirtileri farkettiğiniz an vakit kaybetmeden hekiminize başvurun
Gebelikte preeklampsi işaretleri ve semptomları şunları içerir:
- İnatçı baş ağrısı
- Uçuşan noktalar görmek ve görmede bozukluk
- Karnın üst bölgesi ya da omuzlarda ağrı
- Baş dönmesi ve kusma (gebeliğin ikinci yarısında)
- Ani kilo artışı
- Yüzde ve ellerde ani şişlik
- Nefes almakta zorluk
- İdrara çıkma sayısının düşmesi
Bu belirtilerden kimileri (şişlik, bulantı ve baş ağrısı gibi) birebir vakitte gebelik belirtisi olduğu için, bir şeylerin yolunda gitmediğini anlamak güç olabilir.
Tedavi Preeklampsi rahatsızlığının şiddetine nazaran belirleniyor
Bebeği doğurmak, preeklampsinin tek tedavi tekniğidir. Fakat erken doğum, bebek için tehlikeli olabilir. Bu yüzden hekiminiz, preeklampsi rahatsızlığınızın şiddeti ve doğumunuza ne kadar kaldığına bağlı olarak en âlâ tedavi seçeneğine karar verecektir.
- Hafif preeklampsi: Eğer Preeklampsiniz hafif seviyede ise hekiminiz hastanede ya da ayakta tedavi ile, bebeğinizin hareketlerini görüntüleyerek daha sık takip etmek isteyebilir. Doğum öncesi denetimlerinizi daha sık yaptırmanız istenebilir. Hekiminiz gebeliğinizin 37. haftasında doğumu başlatmayı önerebilir.
- Şiddetli preeklampsi: Eğer Preeklampsiniz şiddetli seviyede ise hastanede tedavi edilmesi en sağlıklısıdır ve preeklampsiniz berbata gidiyorsa, doğumunuz 34. hafta ya da çabucak öncesi yahut sonrasında başlatılabilir. Tansiyonunuzun düşmesi ve nöbetleri engellemeye yardım etmesi için ilaç tedavisi uygulanabilir. Karaciğer ve trombosit işlevinin uygunlaştırılması ve bebeğinizin akciğerlerinin gelişimi için kortikosteroidler de verilebilir.
Preeklampsi, hekiminizin izleyebileceği ve yönetebileceği, seçkin görülen ve tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Preeklampsili bayanların birçoklarının sağlıklı bebekleri olduğunu, bunun bilmeniz ve gebeliğiniz boyunca dikkat etmeniz gereken pek çok riskten yalnızca bir tanesi olduğunu unutmayın.
