Ergenlerin canını sıkan meselelerden biridir. Toplumda görülme sıklığı genel olarak %6-8 civarındadır. Başlatıcı faktör yahut faktörler şimdi tam olarak anlaşılamamakla birlikte genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile ortaya çıkmış bir hastalık olarak kıymetlendirilebilir. PKOS lu bayanların anne ve kızkardeşlerinde de misal bulgular sıklıkla vardır. Hasebiyle aile hikayesi teşhis koymakta çok yardımcıdır. Adet düzensizliği ( 35 günden daha seyrek adet görme yahut yılda 10’ dan daha az adet görme şeklinde), tüylenme, sivilcelenme, yağlı cilt yapısı ve saç dökülmesi ile kendini gösterir. Hastalığın hala herkes tarafından kabul edilen tam ve tek tip bir tarifi mevcut değildir. Yakınma ve bulguları şahıstan şahsa çok farklılık gösterir ve vakit içinde değişime uğrar. Bütün bulgulara sahip hastalar olabileceği üzere bulgulardan yalnızca birini içeren hastalar da olabilir. Erken yaşlarda daha çok adet düzensizliği ile fark edilirken, daha ileri yaşlarda tüylenme ve çocuk sahibi olamama ön plana çıkar. Bununla birlikte, hastalık etnik kökenlere nazaran de farklı seyir gösterebilir. Örneğin siyah bayanlarda tüylenme artışı beyaz bayanlardan daha sıktır. Hastalığın bulguları genç kızlık ve ergenlik periyodunda pik yapar ve 40 yaş sonrası tesirini giderek kaybeder. Bu sebeple sıklıkla ergenlik periyodunda teşhis konur.
Hastalar sıklıkla kiloludur. ( %40-60) Kilo sorunu olan bayanların kesinlikle araştırılması gereklidir. Obezite (şişmanlık) beden kitle indexi ile hesaplanabilir. (Vücut kitle indeksi beden tartının (kg) boyun (metre) karesine bölünmesi ile elde edilir. 30 un üzeri obezite kabul edilir) Olağan beden tartısına sahip PKOS hastalarında da yük tarafından eşleştirilmiş sağlıklı denetimlere nazaran bel etrafı ve bel/kalça oranı artmıştır. PKOS hastalarında artmış androjen seviyeleri erkek tipi obeziteye neden olur. Erkek tipi obezitede bel etrafı ve bel /kalça oranı artmıştır. (Bel etrafı ≥80cm, Bel /kalça oranları ≥0,85) Polikistik over sendromu aslında anne karnında başlar. Bu durum tavırlı genler hipotezi ile açıklanır. Bu şahıslarda anne karnında bebek iken gelişme geriliği görülür. Anne karnında besinlerden ve güçten mahrum kalan bebek, doğduktan sonra bu mahrumluk ortadan kalktığında bunları bedeni tavırlı kullanmaya başlar ve biriktirme alışkanlığı ortaya çıkar. Bu sebeple obezite görülür. Kilo alımı polikistik over sendromu belirtilerinin şiddetini arttırır ve ileride birtakım sıhhat problemlerinin görülmesini kolaylaştırır. Bu sebeple ülkü kilo ve kilonun denetimi kesinlikle sağlanmalıdır. Polikistik over sendromunda diyet çok ehemmiyet taşır. Sık sık orta ara beslenilmelidir. Bu açlık krizlerini azaltır, beden yağlanmasını ortadan kaldırır. Doymuş yağlardan yoksul, glisemik indeksi düşük ve yüksek lif içeren diet önerilmektedir. Beslenmede günlük toplam yağ tüketimi gücün %30 unu geçmeyecek biçimde olmalıdır. Doymuş yağlardan yoksul doymamış yağlardan güçlü beslenilmelidir. Doymuş yağlar kan kolesterolünü yükseltir. Diyetle doymuş yağ asitleri günlük toplam gücün % 7 sinden az tüketilmelidir. Bu da toplam yağ tüketiminin üçte biri kadardır. Çoklu doymamış yağlar günlük toplam gücün % 10’u, tekli doymamış yağlar % 15 ini oluşturmalıdır. Hayvansal kaynaklı yağlar ve katı margarin yerine bitkisel yağlar (zeytinyağı, soya, ayçiçeği) tercih edilmelidir. Kolesterol içeren besinler dietten çıkarılmamalıdır lakin sonlandırılmak gerekir. (Kolesterol içeren besinler. Süt, peynir, tavuk, balık, et, yumurta ) Düşük glisemik indeksli gıdala rdaki (Kepekli un, esmer şeker, kepekli pirinç, kepekli makarna, kurubaklagiller, meyveler(muz, incir, kavun hariç), yulaf, çavdar ekmeği, bezelye, yeşil fasulye, barbunya). glikoz kana daha yavaş karışır; kan şekeri ani yükselip ani düşmez. Çabucak acıkma olmaz ve daha uzun mühlet tokluk hissi oluşur. Yüksek glisemik indeksli besinler: beyaz un, beyaz pirinç, reçel, bal, makarna, kek, şeker, kızarmış patates, havuç. Posa besinlerde bulunan karbonhidratların sindirilemeyen kısımlarıdır. Yüksek lif içeren( posalı) besinler (Kuru baklagiller, taze ve kuru meyveler, sebzeler, kepekli eserler, çavdar, yulaf, tam buğday ekmeği ve bulgur) kan şekerinin yükselme suratını düşürür, insülin gereksiniminin azaltır, tokluk hissi vererek kilo kaybını sağlar. Birebir vakitte yüksek oranda kan yağlarının düşürür, barsakların çalşmasını düzenleyerek kabızlık oluşmasını maniler. Kilo denetiminde beslenme dışında idman de çok ehemmiyet taşır. Kalp sıhhati için hafif yahut orta seviyede aktivite yapılmalıdır. İdman;
HDL yi arttırır, kalp krizi riskini azaltır.
Glikozun hücre içinde kullanımını arttırarak kandaki şeker seviyesini azaltır.
Deveranı arttırarak pıhtılaşma riskini azaltır.
Kan basıncını azaltarak hipertansiyon riskini azaltır.
Obezitenin ortaya çıkardığı risklerden korur
Karın bölgesindeki yağlanmanın azaltılması yumurtlama, androjen fazlalığı ve metabolik anormalliklerin düzeltilmesine faydası vardır
Androjen hormonlarının artışına bağlı klinik bulgular ( tüylenme artışı, akne, yağlı deri değişiklikleri, saç dökülmesi) hastaların yaklaşık yarısında vardır. Tüylenme artışı en sık bulgudur. Üst dudak, alt çene, şakaklar, göğüs, göbek etrafı, sırt, bel, uyluk iç kısımlarında erkek tipi ve uzun kıllar görülmektedir. Tüylenme artışının tahlili çabucak laserde aranmamalıdır, öncelikle sebep araştırılmalıdır. Doğum denetim hapları tüylenmenin ilaçla tedavisinde en uygun seçenek olarak görülmektedir. Tüylenme tedavisi sabır gerektirir. Kıl foliküllerinin hayat müddeti 6 aydır. Bu sebeple ilaç tedavilerinde aktifliğin görülmesi için 6 ay beklenilmelidir. Sonrasında laser tedavisinden daha çok yarar görülür.
