Yumurtalıklara yerleşmiş; içi sıvı, yağ yada farklı yapılarla dolu olan; yumurtalığı hacimce büyüten; şahısta bir ekip belirtilere yol açan yada açmayan yapıları genel olarak over kistleri olarak isimlendiririz.
Kistler uygun huylu (benign) ve kanseröz (malign) kistler olarak basitçe ikiye ayrılabilir.
Nasıl Tespit Edilir
Birçok bayan hayatının aşikâr periyotlarında over kistleriyle karşılaşır. Bu kistlerden bilhassa süreksiz özelliğe sahip olan işlevsel kistler başta olmak üzere pekçoğu çabucak önemli belirtiler vermeyebilir ve çoklukla rutin bir jinekolojik muayene sırasında karşımıza çıkarlar. Over kistlerinin tesbitinde biz jinekologlara en çok yardımcı olan teşhis aracı Ultrasonografidir. Kistin biçimini belirlemede, operasyon kararı vermede tekrar en çok ultrasonografi bize yardımcı olurken bazen MRI, BT ve Tümör Markerlarına gereksinimimiz olabilir.
Bir over kisti ile karşı karşıya kaldığımızda şunu unutmamak gerekir ki over kistlerinin yaklaşık %90 ‘ ı benign over tümörleridir. Bu nedenle over kisti söylemi çabucak panik yapılacak bir tabir değildir. Lakin ihmal etmeden hekiminizin teklifine uygun bir biçimde tertipli takibedilmeniz gerektiğini unutmayın.
Belirtileri
Over kistleri birden fazla durumda belirti vermezler. Bazan çok büyük boyutlara ulaşmış kistler bile rutin bir jinekolojik denetimde karşımıza çıkabilir. Over kistleri belirti verdiğinde bu belirti ya boyutuna bağlı olarak etrafındaki dokulara yaptığı baskıya yada hormon salgılayan kistlerde salgıladığı hormona bağlıdır.
Over Kistlerinin Belirtileri
-Adet düzensizlikleri
-Kıllanma, sivilcelenme
-Karında şişlik
-Karın yahut kasık ağısı
-Sindirim sitemi bozuklukları (kabızlık, ağrılı dışkılama)
-İdrar yolu şikayetleri (sık idrara çıkma)
Bu şikayetlerin hiç birisi over kistlerine has şikayetler olmadığından ve birden fazla vakit çok rahatsız edici boyutlara ulaşmadığından çoklukla önemsenmiyorlar.
Over kistlerinde en huzursuz edici durum torsiyon yada rüptür üzere komplikasyonların gelişmesidir. Kistlerin kendi etrafında dönmesi (“torsiyon”) yahut patlaması (“rüptür”) şiddetli ağrı ve akut batın tablosuna yol açabilir. Ani ve şiddetli karın ağrısı yapan bu durumlarda acil ameliyat gerekebilir.
Tedavisi
Kistin boyutuna, içeriğine, semptom verip vermemesine nazaran değişir. Kolay kistlerin tedavisinde ekseriyetle oral kontraseptifler( doğum denetim ilaçları) üzere hormonal sistemleri kullanırken komplike kistlerde operasyon gereksinimi ile karşı karşıya kalabiliyoruz. Operasyon ; hastanın şikayetlerinin geçmesi maksadıyla yada kistin benign-malign ayrımının yapılması maksadıyla uygulanır. Over kistleri yada bedenimizdeki olağandışı herhangibir kitlesel yapı; ne kadar detaylı tetkik yapılırsa yapılsın patolojik inceleme olmadan benign yada malign olarak isimlendirilemez. Kesin patolojik teşhis içinde operasyon gereklidir.
Over kistlerinde uygulanan cerrahi yöntemler
Kistektomi: Over dokusunun bırakılarak yalnızca kistin çıkarılması,
Ooferektomi: Yumurtalığın alınması
TAH+BSO: İleri yaş hastalarda kist olan yumurtalıkla birlikte başka yumurtalığın ve rahiminde alınması sürecidir.