Kadınlarda yumurtalık işlevleri bittikten sonra, yani âdet görmedikleri altı aylık süreçten itibaren ‘menopoz dönemi’ başlar ve tüm bayanların hayatlarının yaklaşık üçte biri menopoz periyodunda geçer. Bayanların menopoza girme süreçlerinin 8 ila 10 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Bir bayanın hayatında bu kadar uzun müddet alan menopoz sırasında birtakım değişimler olması da olağandır.Kadınlar daha yeterli bir sıhhat stratejisi benimseyerek hayatlarının bu yeni kademesinde hormonal değişiklikler için kendilerini hazırlayabilirler.Bu periyot birçok bayanda çok hissettirmeden geçerken, bir kısmında da sıcak basması, terlemeler, uyku sıkıntıları üzere külfetler gösterir. Bazen de bu değişiklikler daha ağır görüldüğü için depresyon, uyksuzluk sonluluk yaşanabilir.
Menopozda cinsel sorun ve şikayetlerin sebebi nedir?
Vajenin menopoz öncesi mevcut elastikiyetinin kaybolması ve menopoz sonrası artan vajinal atrofi, üriner enfeksiyonların ve idrar kaçırma şikâyeti ile birlikte cinsel sorun ve şikayetlere de sebep olmaktadır. Östrojen tesirinin ortadan kalkması ile vajinal kuruluk, ilgi sırasında ağrı ve yanma şikâyetleri ortaya çıkar. Bu hormonun eksikliği, vagina duvarlarının besbelli olarak incelmesine ve kurumasına yol açar. Bu ortada vagina duvarlarının incelmesi ve kurumasının yol açtığı bir öbür olay da, vagina iltihaplarının artışıdır.Yaşlanmanın getirdiği kalp-damar sistemi değişiklikleri de cinsel fizyolojiyi olumsuz tarafta etkileyen bir başka değerli faktördür.Üreme kapasitesinin ortadan kalkması menopoz sonrasında seks ömrünün da olmaması manasına gelmemelidir. Tersine menopoz çiftlerin hamilelik korkusu olmadan cinsel alakaya girebilecekleri bir dönemdir
Menopozda en sık görülen cinsel şikayetler nedir?
Menopozal devirde görülen en önemli seksüel sıhhat sorunları,seksüel ilgide azalma,uyarılma,lubrikasyon ve orgazmda azalma ve seksüel ağrıda artma olmaktadır.Bunların tümü birden bayanlarda gerilim kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Menopoz periyodundaki bayanlarda cinsel temasın ve/veya orgasmın ağrılı oluşu başta gelen şikayetler ortasındadır.
Fizyolojik değişikliklerin sonucu olarak cinsel münasebet ile vagina iltihaplanmalarının, sistitlerin, vagina duvarlarının zedelenmelerinin arttığı da bilinen gerçekler ortasındadır.
Menopozda cinsel isteksizlik şikayetlerin tedavisi nasıl yapılır?
Yaşlanmayla birlikte oluşan ruhsal ve fizyolojik değişikliklerin seksüel işleve değerli tesirleri olmaktadır.Kadınlardaki seksüel disfonksiyonun karmaşıklığı erkeklerden farklıdır.Bunun için yapılan uygulamalar da erkekler üzere olmamaktadır.Bir bayanın seksüel ikaza karşı motivasyon ve cevap verme yeteneği partneriye olan duygusal durumuna çok bağlıdır.
Seksüel disfonksiyonu olan postmenopozal bayanlarda soruna yönelim,geri dönüşümü olabilen,daha az invaziv ve daha az masraflı klinik tedavi stratejileriyle olmalıdır.Seksüel terapi,vaginal kayganlaştırıcı lubrikanlar,yaşam üslubunda yapılacak değişiklikler ve pelvik taban egsersizleri bunların başında gelmektedir.Sorunun tanısı,risk,fayda,beklentiler ve maliyete nazaran hormonal tedavi,vasoaktif casuslar,dopamin agonistleri,topikal steroidler,antibiyotikler ve analjezik casuslar kullanılabilir.İkinci basamak tedavi olarak hasta tercihi ve daha evvel uygulanan tedavilere verdiği cevaba nazaran cerrahi prosedürler uygulanabilmektedir.
Menopoz muhakkak yaşlılık değil, üremenin sonlanmasıdır. Menopozda kesinlikle hormon kullanılmalıdır. İdrar yanması, ağrılı cinsel münasebet menopoz sorunudur ve hormon tedavileriyle harika sonuçlar elde edilebilmektedir.
Gerektiğinde multidisipliner yaklaşımlar uygun olabilmektedir.Seksüel sıhhatin hakikat sorgulanması,psikiyatri konsültasyonu ile birlikte hikaye,fizik muayene ve laboratuar testlerini de gerektirebilmektedir.Detaylı ruhsal,sosyal ve tıbbi hikayeyle birlikte fizik muayenesi yapılmalıdır.Tanıya yönelik olarak fizik tedavi,psikolojik kıymetlendirme,hormon tedavisi ve seksüel aletler kullanılabilmektedir.Serotonin agonistleri üzere santral hudut sistemi üzerinden tesir eden yolların yanında bölge damarlarında genişleme yapan lokal kremlerle periferik tesir de sağlanabilmektedir.
