Haftada 2-3 sefer korunmasız olarak yapılan sistemli münasebete karşın 1 yıllık müddet içinde gebelik elde edilememesidir. Evliliğin birinci altı ayı içerisinde gebelik oluşmaz ise çiftlerin panik olmaması ve çabucak tabibe müracaat etmesi gerekmez. Kısırlık tedavisi istikametinden tedaviye başlamadan evvel en az bir yıllık bekleme mühleti gerekmektedir. zira hiçbir sorunu olmayan çiftlerde bile aylık gebelik oranı yaklaşık olarak yüzde 25 tir. 1 yıllık müddet sonunda hamile kalma oranı yüzde 80 kadardır. Bu nedenle çiftlerin 1 yıl kadar beklemesi uygundur.
Bekleme mühleti her yaştaki insan için de tıpkı mıdır?
Gebelikte bayanın yaşı değerli rol oynadığından; 35 yaş üzeri bayanlarda bekleme müddeti 6 ay olmalı, 40 yaş üzerindeki bayanlarda ise gebelik isteği durumunda, hiç beklemeden bir merkeze başvurulmalıdır.
Kısırlıkta; kadına ve erkeğe ilişkin nedenleri başka tutmak gerekir. Erkeklerde sperm üretim meseleleri en başta gelir. Spermlerin sayısının az yahut yetersiz olması, spermlerin hareket ve form bozuklukları gebeliği değerli derecede engelleyebilir. Bunun yanında cinsel işlev bozuklukları, erkek üreme yollarının iltihapları ve sistemik hastalıklar üzere nedenler de kısırlığa yol açabilir. Bayanlarda ise; yumurtlama sıkıntılarının olması, tüplerde iltihap yahut tıkanıklık olması, tüplerde anatomik bozukluklar, rahim içerisinde miyomlar ve poliplerin olması ve ayrıyeten endometriosis, guatr hastalıkları ve şeker hastalığı üzere sıkıntılar gebeliği engelleyebilir.
NEDENE Nazaran TEDAVİ
Gebeliği sağlamak maksadıyla erkeğe yapılan spermiyogram testi ile erkeğe ilişkin sorunlar büyük ölçüde aydınlatılabiliyor. Bayanlara uygulanan testler de bayanlara ilişkin sorunların daha detaylı olarak değerlendirilmesini sağlıyor. Kadın faktörü değerlendirilirken; yumurtalıklar ve yumurtlamanın olup olmaması, tüplerin durumu ve rahim ile ilgili sorunlar araştırılıyor. Teşhis için yapılan incelemeler tamamlandığında, çiftlerin büyük çoğunluğunda teşhis konulur ve nedene yönelik tedavi seçenekleri tercih edilir.
Herkes için tıpkı tedavi formülü mi tercih ediliyor?
Kısırlık meselelerinde tedavi, nedene nazaran yapılır. Erkek kısırlıklarında hastalar ürologlar tarafından kıymetlendirilir. Var olan sorunlar, ilaçlarla ya da cerrahi metotlarla tedavi edilebilir. Erkek kısırlıklarında tedaviye karşılık alınamadığında, aşılama ya da tüp bebek üzere üremeye yardımcı metotlarla gebelik elde edilebilir. Bayanlarda ise tıpkı halde ilaç ya da cerrahi prosedürlerle birçok hadisede gebelik elde edilebilir.
TüPLER TIKALIYSA VE Hİç SPERM YOKSA SEçENEK TüP BEBEK
Kimi hastalar direkt olarak tüp bebek adayı olarak değerlendirilirler. Bunlar; her iki tüpü de tıkalı olan bayanlar ile sperm sayısı çok düşük ya da menide hiç spermi olmayan erkeklerdir. Bunun yanında belli tedavi basamaklarını geçirmiş olmalarına karşın, gebelik elde edilemeyen çiftler ya da yaş faktörü nedeniyle vakit kaybettirilmek istenmeyen hastalar da tüp bebek tedavilerine yönlendirilirler.
Tüp bebek tedavileri birinci olarak geliştirildiğinde, bu tedaviyle, önemli erkek kısırlığı hastaları dışındaki hastalar tedavi edilmekteydi. Tüp bebek tedavisinde, bilhassa sperm sayısı ve hareketleri belirli kıymetlerin üstünde olmalıdır. Bayandan alınan yumurtalara muhakkak sayıda sperm bırakılarak yumurtanın döllenmesi beklenir. Lakin sperm sayısı çok düşük ve hareket kusuru ileri seviyede olan şahıslarda, klasik tüp bebek usulü ile döllenme oranı çok düşük oluyor ya da döllenme olmuyor. Lakin 1992 yılında mikroenjeksiyon prosedürünün geliştirilmesi ile önemli erkek kısırlığı hadiselerinde da gebelik edilmesi mümkün olmaya başladı. Bu teknikte her bir yumurtanın içine özel bir mikroenjeksiyon iğnesi ile tek bir sperm enjekte edilerek döllenme sağlanabiliyor.
Bu hastalarda, cerrahi yollarla testislerden (erkeğe ilişkin yumurtalıklardan) sperm elde edilebiliyor. Mikrodiseksiyon TESE yöntemi ile hastaların ortalama yüzde 55-60 ından sperm elde edilebiliyor. Hastadan çok az sayıda sperm elde edilse bile gebelik talihi mevcuttur.
Tedaviye karşın gebelik elde edilmediğinde, şayet rastgele bir anatomik bozukluk da bulunmadıysa, hastalarda birtakım alternatifler düşünülebilir. Bu tekniklerin tesiri yüzde 100 kanıtlanmadıysa da, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı hadiselerinde alternatif olarak kullanılabiliyor. Bu tekniklerin en değerlileri; PGT ismi verilen Preimplantasyon Genetik Teşhis Metodu (Gebelik öncesi Genetik Tanı), Endometrial Kokültür denilen rahim içi doku kültürü tekniği ve transfer sonrası kanı sulandıran iğnelerin kullanılması teknikleridir.
GENETİK TEŞHİSLE SAĞLIKLI BEBEKLER DOĞUYOR
Gebelik öncesi Genetik Teşhis (Preimplantasyon Genetik Teşhis Metodu-PGT); kalıtsal bir hastalık taşıyan yahut taşıma riski bulunan bireyler için gereklidir. Bunların yanı sıra, akraba evliliği yapıp sakat doğum yapan çiftlere, ziyanlı etken teratojen ile karşılaşanlara, tekrarlayan gebelik kayıpları ve düşükler yaşayanlara, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olaylarında, ileri anne yaşı (37 den büyük olan) yahut ileri yaşta hamile kalmak isteyenlere ve birtakım infertilite (erkek ve bayan kısırlığında) vakalarına da genetik teşhis gerekir.
Genetik Teşhis sayesinde, hamile kalmadan genetik teşhis yapılması ve sağlıklı bebek elde etmek artık mümkün. Son yıllarda genetik bilimindeki gelişmeler; şimdi gebelik oluşmadan, tüp bebek sistemleriyle laboratuar ortamında geliştirilen embriyolar üzerinde genetik inceleme yapılmasına ve seçilmiş olan sağlıklı embriyoların anne adayının rahmine yerleştirilmesine imkan tanımaktadır.
Günümüzde riskli gebeliklerde PGT süreci, kişi daha hamile kalmadan yapılıyor ve ileride oluşabilecek önemli ruhsal, toplumsal ve tıbbi sıkıntıların önüne geçilebiliyor. Genetik Teşhis Usulü, tüp bebek tedavisi uygulanan çiftlerde yapılır. Tedavi sonucu yumurtalar büyütülür ve toplanır. Spermler ile döllenen her yumurta laboratuarda 3 gün bekletilir. Bunlardan alınan hücreler, ileri moleküler ve sitogenetik laboratuarında incelenir. Süratli sonuç veren tahliller (FISH) yapılır. Sonraki gün anne adayına yalnızca sağlıklı sonuç çıkmış embriyolar nakledilir. Böylelikle anne adayı daha gebeliğin başında genetik olarak sağlıklı embriyoları almış olur.
Gebelik öncesi Genetik Teşhis; gebelik talihini artırmakta, düşük talihini azaltmaktadır. Ailelerin sağlıklı çocuk sahibi olmaları sağlanmaktadır. Aile, gebelik sonlandırılmasına bağlı tıbbi ve ruhsal travmalardan korunmaktadır. Gebelikte yapılması gerekecek olan kordosentez, amniyosentez üzere müdahalelere gerek kalmamakta ve hamilenin gerilimi ortadan kalkmaktadır. Talasemi üzere hastalıklarda doku tiplemesi ile doğacak olan bebek ailenin hasta çocukları için tedavi imkanı sağlamaktadır.
