1 yıl boyunca, sistemli olarak haftada 3 kere korunmasız ilgi olmasına karşın çocuk sahibi olamama durumu, halk ortasında kısırlık, tıp topluluğunda ise infertilite olarak isimlendirilir. Gebelik istemi olan çiftlerin yaklaşık % 57 sinde 3 ay sonra gebelik oluşur. 6 ay sonra bu gebelik oranı % 72′ ye ,1 yıl sonrasında ise gebelik oranı %85’e ulaşır. Evli çiftlerin %10-15 ‘inde ise bu mühletin sonunda gebelik oluşmaz ve infertilite teşhisi konur. Türkiye’de toplumsal baskı nedeniyle çiftler bu durumu pek paylaşmazlar. Genelde 2. ve 3.yılın sonunda etraflarından gizleyerek araştırmalara başlarlar.
İNFERTİLİTE (KISIRLIK) SEBEPLERİ:
1.Erkek faktörü ( %40 )
2.Kadın faktörü, (%40)
3.Kadın + erkek faktörü (%10)
4.Sebebi bilinmeyen infertilite olmak üzere kabaca 4 kümede toplanır.(%10)
Bilindiğin tersine erkek faktörü en az bayan faktörü kadar değerlidir. Genelde bu gerçek çiftler tarafından bilinmez ya da kabul görmez. Bu oran (erkek faktörü) pek çok araştırmada % 40 olarak söz edilir. Bu sebepten İNFERTİL ÇİFTLER KESİNLİKLE BİRLİKTE BAŞVURMALI VE BİRLİKTE ARAŞTIRILMALIDIR.
Yaş ilerledikçe çiftlerin gebelik talihleri azalır. Yaşın ilerlemesiyle tüp bebek muvaffakiyetinde da azalmalar görülür.
ÇİFTLER NE KADAR MÜDDETTE GEBELİK OLUŞMAZSA DOKTORA BAŞVURMALIDIR?
35 yaşın altındaki anne adayları , 12 aylık süreçte korunmasız bağa karşın gebelik oluşmamış ise, 35 yaşın üstündeki anne adayları ise 6 aylık sürecin sonunda gebelik oluşmamış ise, jinekolojik operasyon kıssası olan anne adayları da çabucak bir doktora başvurmalıdırlar.
HANGİ DURUMLARDA 1 YIL BEKLEMEDEN DOKTORA BAŞVURULUR?
Bayan yaşı 35’in üstünde ise,
Sistemsiz adet görüyorsa,
Endometriozis ve pelvik enfeksiyon varlığı tabip tarafından tespit edilmiş ise,
Geçirilmiş abdominal cerrahisi mevcut olan hastalar (çikolata kisti operasyonu , miyom operasyonu ve rahim ağzı operasyonu ) kümesinde 1 yıl beklenmez.
İNFERTİLİTEDE YAŞIN TESİRİ NEDİR?
Kadının yaşı ilerledikçe hamile kalma oranında bir düşüş izlenir. Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen bilgilere nazaran:
30-35 Yaş kümesinde olan her 7 bayandan biri,
35-39 yaş kümesinde her 5 bayandan biri,
40 ve ileri yaşlarda bulunan her 4 bayandan biri,
1 yıllık periyot sonucunda hamile kalamama sorunları ile karşılaşırlar. Erkeğin yaşı ise bu sayıları çok etkilemez. Bu oranlar her bayan için geçerli değildir.
İNFERTİLİTE VE SİGARA
Sigara içen bayanlarda infertilite görülme oranı sigara içmeyenlere oranla 10 kat daha fazladır. Bayanların % 13’ünde infertilite’ ye sigaranın neden olduğu belirtilmektedir. Yapılan bir araştırmada sigara içen bayanlarda hamile kalma müddetinin içmeyen bayanlarla kıyaslandığında 3-12 ay daha geç bir müddette oluştuğu tespit edilmektedir.
KADINLARDAKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Ovülasyon (yumurtlama bozuklukları % 40)
Tüplerdeki ve karındaki yapışıklıklar(% 40)
Endometriozis (%5 -15)
Nedeni açıklanmayan grup(% 30)
Sistemik hastalıklar(% 15)Endokrin nedenler (% 9) olarak tespit edilir.
ERKEKTEKİ İNFERTİLİTE NEDENLERİ:
Karından yahut kasıktan yapılmış cerrahi,
Cinsel yolla bulaşan hastalık hikayesi varsa.
TEDAVİ: İNFERTİLİTEYE neden olan faktörler belirlendikten sonra şahsa nazaran farklılıklar gösterir. Saptanan bu nedenlere nazaran olağan yahut cerrahi tedavi gerekebilir. İnseminasyon (aşılama)veya tüp bebek üzere yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.
İnfertil çiftlerin yaklaşık % 40’ında erkek faktörü kelam konusu olduğu için çiftlerin araştırılmasına SPERM TAHLİLİ ve SPERMİYOGRAM yaptırılarak başlanır.
-Spermiogram 1 mlt hücrede bulunan:
-Sperm sayısının 20 milyonun üzerinde
-Sperm hareketliliğinin % 50 den fazla
-Canlılık oranının ise en az % 4, ülkü % 14 oranında olması olağan olarak kabul edilir.
Bu testler sonucunda tespit edilen bilgilere nazaran yardımcı üreme teknikleri uygulanır. Ya da ürolojik sorunlar tespit edilmişse üroloji uzmanına konsülte edilir.
İNFERTİLİTE ÇİFTİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Erkek: 3-5 günlük cinsel perhiz sonrası spermiogram ve sperm tahlili,
Adetin 2-3 günleri ortasında aç karnına yapılan hormon analizleri,
Spermle yumurtanın karşılaştığı yollarının açık olduğunu göstermesi ismine çekilen HSG (RAHİM FİLMİ) ile hem kanalların açık olup olmadığı, hem de uterus (rahim) boşluğunun gebeliği engelleyecek bir sorun içerip içermediğini anlaşılmış olur.
Adetin 3.günü yapılan jinekolojik ultrason ile yumurta rezervlerinin tespiti,
Yapılan bu dört kademeli testlerin sonucunda infertilite nedeni tespit edilmiş olur. Rastgele bir neden tespit edilemeyen kümelere da AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE teşhisi konulur.
