1.Human Papilloma Virus nedir?
Virusler bakterilerden daha küçük olan ve tedavisinde bakteriler kadar başarılı olamadığımız infeksiyon nedenleridir. HPV (Human Papilloma Virus) halk ortasında cilt ve üreme organlarında siğil yapmasıyla bilinen bir virüstür. Bu virüsün son yıllarda insan sıhhati üzerinde çok daha değerli ve önemli tesirleri olduğu kanıtlanmıştır. Şu anda 100’den fazla alttipi olduğu bilinen bu virüs ve neden olduğu hastalıklar üzerindeki araştırmalar yağun olarak devam etmektedir.
2.Rahim Ağzı Kanseri nedir?
Rahim ağzı kanseri bayan üreme organlarından rahmin hazneye açılış kısmı (serviks)ndan gelişen bir kanser cinsidir. Bu kanser çeşidi bayan sıhhati üzerinde makus sonuçlara sahiptir. Fakat bu kadar makûs bir kanser çeşidi olmasına karşın, kansere dönüşen öncül hastalıkları ve orta evreleri olması (CIN 1, CIN 2 ve CIN 3) ve bunların kansere dönüşmeden teşhis ve tedavisinin mümkün olması da hatırlanmalıdır. Rahim ağzı kanseri her yıl 500.000’den fazla bayanda görülmektedir. Rahim ağzı kanseri tüm dünya bayanları ortasında göğüs ve endometrium kanserinden sonra görülen en sık 3. kanser çeşididir. 250.000 bayan her yıl bu hastalık nedenıyle hayatını kaybetmektedir. Bu her 2 dakikada 1 bayanın rahim ağzı kanserine bağlı hayatını kaybettiğini göstermektedir.
3.Rahim Ağzı Kanserinin teşhis ve tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Kansere dönüşmeden erken periyotta yakalanması pap-smear testiyle mümkündür. Bu yüzden, bütün bayanlara yılda bir kez smear testi önerilmektedir. Bu erken kanser öncülü hastalıkların cerrahi tedavileri bilinmekte ve uygulanmaktadır.
4.Human Papilloma Virusunun Rahim Ağzı Kanseriyle münasebeti nedir?
Son yıllarda HPV’nin yüksek riskli kimi tiplerinin rahim ağzı kanserinin ve onun öncül hastalıklarının çabucak hepsinde ana neden olduğu, virüsün hücrelerde kansere dönüşümü başlattığı gösterilmiştir. Bu virüsün bulaşmasını önleyerek kanser ve öteki hastalıklardan korunmanın mümkün olabileceği ise son yıllarda öne çıkan bir husustur.
Sigaranın kansere neden olduğu artık herkes tarafından bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda sigara içmenin, akciğer kanseri riskini içmeyenlere nazaran 10 kat arttırdığı kestirim edilmektedir. Yüksek riskli HPV tipleriyle karşılaşan bir bayanın rahim ağzı kanserine yakalanma mümkünlüğünün ise HPV’den korunan bayanlara nazaran 300 ile 400 kat arttığı iddia edilmektedir.
5.Bu virüs nasıl bulaşmaktadır?
HPV yetişkin hayatta eşlerden birbirine bulaşır. Eşlerden birisinin daha evvelce aldığı virüs onda bir hastalık yapmazken, bilhassa bayanlarda daha sık olmak üzere cinsel bölgede siğillere ve rahim ağzının, dış genital bölge ve üreme yollarının (vulva,vajen) kanser ve kansere dönüşebilen hastalıklarına dönüşebilir. HPV virüsü bedene bulaştığında yaklaşık %90 bireyde 2yıl içerisinde beden tarafından temizlenmektedir. Fakat geri kalan insanlarda yıllar içerisinde infeksiyon sonrası kanser öncesi yaralar gelişebilmekte ve yaklaşık 10-15 yılda kansere dönüşebilmektedir.
Düşük riskli HPV tipleri genital siğillerin oluşumundan sorumludur: Bunlar düzgün huyludur lakin, HPV tip 6 ve 11 genital siğillerin %90’nından sorumludur.
Bayan üreme yolunun kanserlerine sebep olabilen yüksek riskli HPV tipleri cinsel yolla bulaştıktan sonra kansere dönüşümü başlatabilmektedir.Özellikle HPV tip 16 ve 18 rahimağzı kanserlerinin yaklaşık % 70’ine neden olmaktadır.
6.Bu virüsün rahim ağzı kanseri dışında öbür hastalık ve kanserler ile bağlantısı varmıdır?
HPV ile ilgisi olduğu bilinen bir ekip diğer kanser ve kanser dışı hastalıklar mevcuttur. Bunlar ortasında çocuklarda anneden geçiş yoluyla bulaşan HPV’nin neden olduğu teneffüs yoluna ilişkin rahatsızlıklar ve genital siğiller sayılabilir. Yalnızca genital siğillerin her yıl tüm dünya çapında 30 milyon bayanda görüldüğünü bilmek sorunun büyüklük ve yaygınlığını açıklar. Ayrıyeten anüs, penis, vajina, vulva ve baş-boyun, parmak kanserlerinde de HPV’nin değerli rol oynadığı belirtilmektedir.
7.Rahim ağzı kanseri kimleri tehdit etmektedir?
Rahim ağzı kanseri görülme sıklığı ve yaşı olarak orta yaş üstü bayanlarda daha sıktır. Lakin bu sıklık kanserin ortaya çıkıp belirti vermeye başladığı yılları göstermektedir. Hastalığın başlangıcı daha evvelki yıllara gitmekte gelişimi uzun mühletler almaktadır. Gelişim ve yayılma süreci için sabit bir vakit olmayıp bu hastalar ortasında değişkenlik gösterir.
8. HPV ‘den toplum olarak nasıl korunabiliriz?
HPV bulaşması ve yaygınlığındaki en değerli yol cinsel bağlantı olduğundan tekeşlilik korunmada çok kıymetli bir rol oynar.
Virusun bulaşmasını kızamık, suçiçeği, grip üzere hastalıklarda olduğu üzere bağışıklık sistemi yoluyla ,vücuda virüs girse bile onu savunma sistemimizde yok ederek önlemek, çağdaş “koruyucu tıp” yaklaşımıdır.Bu yaklaşım ise aşı ile mümkündür.HPV’ aşısı son on yılın en kıymetli toplum sıhhati ve kanserle gayret gayretlerinin başında gelmektedir.
9.Bu aşının tesirli olması için ne vakit yapılmalı ve ne kadar hamidir?
Dünyada ve ülkemizde şu anda kullanımda olan 2 HPV aşısı bulunmaktadır. İkili ve dörtlü aşı. Dörtlü aşı HPV’nin rahim ağzı kanserine en sık yol açan iki tipi (Tip 16 ve 18)
ve genital siğillere yol açan iki tipi (6 ve 11) karşısında korunda sağlanmaktadır. İkili aşı ise servix kanserine en sık yol açan tipler olan HPV 16 ve HPV 18’e karşı müdafaa sağlamaktadır.
10.Aşı ne vakit yapılmalı?
Yapılan birinci çalışmalardan elde edilen datalara nazaran HPV aşısı 9-26 yaş kümesindeki genç kız ve bayanlara yapılabilmekteyken artık üst hudut kalkmış durumda olup 9 yaştan itibaren 50 yaşlara kadar çocuk , genç kız ve bayanlara yapılmaktadır.. Erken yaşta yapılmaya başlanmasının nedeni hem çocukluk yaş kümesinde bağışıklık sisteminin daha faal olması hem de çocuklarımızın hastalıkla müsabaka riskinden ve evlenme çağlarından evvel bu virüse karşı bağışık kılınmasının amaçlanmasıdır.
11.HPV’ye karşı ne yapılmalı?
2 adım atılmalıdır: Birincisi aşı olunmalı ve ikincisi, yılda bir nizamlı pap-smear taramasından geçilmelidir.
12. Aşı yapılmadan evvel rastgele bir test yapılmasına gerek var mıdır?
Hayır. Aşı herkese, birinci görüldüğü anda , harhangi bir test yapılmaksızın yapılabilmektedir.
13.Aşıların tedavi edici tesiri var mıdır?
Hayır . Aşıların yalnızca gözetici tesiri vardır. Tedavi şu an yalnızca HPV ‘nin yarattığı tahribata yönelik yapılabilmektedir. Virüsü bedenden büsbütün attıracak bir tedavi şimdi yok, lakin bu istikametteki çalışmalar devam etmektedir. Şu an virüsü yalnızca kişinin kendi bağışıklığının yenebileceğini biliyoruz.
14.Aşı yapıldıktan sonra da smear testi yaptırmaya devam edilmeli midir?
Evet. ‘ sebebi var: Birincisi aşı yapıldığı anda bireyde zati evvelce aldığı virüsler olabilir ve aşının tedavi edici tesiri olmadığı için bu virüs hücre değişiklikleri yapmaya devam edebilir. İkincisi ise aşıların kapsamadığı tiplere karşı taramanın devam etmesi gerekliliğidir.
HPV infeksiyonunun büyük kısmı birinci teması izleyen 3 yıl içerisinde görünür. HPV infeksiyonunun genç insanlarda daha fazla görülmesinin nedeni HPV’nin immatür metaplazik epitelde tesirli olması ve tahminen de bu periyotta bağışıklık karşılığının da düşük seviyede olmasıdır.
HPV infeksiynu ABD’de görülen en sık cinsel bağla bulaşan hastalıktır. Toplumun yaklaşık %15’ı HPV ile infektedir. Yaşamboyu bulaşma ihtimali %70 civarındadır.
HPV infeksiyonunun bulaşması için en değerli risk faktörü seksüel aktivitedir. HPV bulaşmasından sonra hastalık oluşumu için gerekli başka etmenler ortasında; uzun müddet (>15 yıl) doğum denetim hapı kullanımı, öteki cinsel yolla bulaşan hastalıkların varlığı, sigara, beslenme, kişinin bağışıklık sisteminin durumu, virüsün tipi bulunmaktadır. HPV’ye maruz kalma ile dış genital bölgede kondilom (siğil) gelişimi ortasında ortalama 3 ay geçmekte ise de bu mühlet (bulaşan kişinin) immünolojik durumuna bağlı olarak yılları da bulabilir. Kendisinde CIN tespit edilen bayanların eşlerinde %64.70 oranında peniste HPV infeksiyonu tespit edilmiştir. Bunların 1/3’ü klinik lezyon (siğil), 2/3’ü ise subklinik (gözle görülemeyen infeksiyon mikroskopik seviyede, yalnızca analizle tespit edilebilir). Kendisine cinsel yolla bir kere HPV bulaşan bir bayanda bundan sonraki basamakta partnerdeki infeksiyon tedavi edilse bile bağışıklık yanıtına bağlı olarak HPV enfeksiyonu kendi seyrini belirlemektedir. Bağışıklı karşılığı güzel olan konakta birebir tip HPV ile nüksler görülürken bağışıklık yanıtı yeterli olan konakta lakin diğer partnerlerle ilşkiye bağlı olarak öbür HPV tipleriyle enfeksiyon ve lezyon görülmektedir.
HPV infeksiyonu deri ve mukozal membranlar ile beden sıvılarından geçer ve klinik olarak aşikâr olmayan lezyonlarla başlar. En tesirli bulaşma yolu cinsel temastır. Çevresel yüzeyler, kıyafet, ortak kullanılan tuvalet, havlu üzere yüzeylerden geçiş hipotezi ileri sürülmüş lakin ıspatlanamamıştır. Geçişler muhtemelen oral-genital (ağız-cinsel bölgeye) manuel- genital (elden-cinsel bölgeye) ve genital-genital (cinsel bölgeden cinsel bölgeye) biçiminde olmaktadır. Genital-oral geçiş muhtemel bir yol olmakla birlikte şimdi HPV’nin oral bulaşıp bulaşmadığına ilişkin konsensus yoktur.Bunlar dışında vertikal geçiş (anneden-çocuğa) de mümkündür. Laringeal papillamatosis etkin genitel siğilleri olan bir bayanın norml (vajinal) doğum yapmasıyla bebeğin teneffüs sistemine HPV virüsünün ekilmesiyle oluşan tehlikeli bir durumdur. Sezaryen ile doğumun bu tehlikeli tabloyu önleyip önleyemeyeceği tartışmalıdır. Neyse ki bu tablo 1000 HPV’li bayandan doğan yalnızca 7 bebekte meydana gelmektedir.
Cinsel alaka ile bulaşmada en kıymetli faktör partner fazlalığı ve enfeksiyonun erken yaşta alınmasıdır. En sık görülme periyodu 20-24 yaşlarıdır. Yaş ilerledikce sıklık azalmaktadır. Erkeklerin de değişik bayan partnerlerle teması, onların eşlerinde de servikal kanser riskini artıracaktır.
İnfeksiyonun görülmesi için HPV virüsünün basal epitel hücrelerine girmesi gerekmektedir. Virüs ya dış genital bölgedeki deri yahut mukozadaki mikroskopik çatlaklardan ve anüsteki ince epitelden yahut serviksin transformasyon zonundan içeri girer. Hasebiyle dış genital bölgede gözle görülen yahut görülemeyen çatlakların olması yahut rahim ağzı bölgesinde halk ortasında ‘yara’ tabir edilen erozyon üzere lezyonların varlığı HPV infeksiyonunu kolaylaştırıcı etkenler ortasında bulunmaktadır.
