1-HPV enfeksiyonları niye kıymetlidir?
İnsan Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonları günümüzde en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyon kümesini oluşturur. Bayanların % 70 kadarının hayatında 1 kere HPV enfeksiyonu geçireceği kestirim edilmektedir.
Günümüzde HPV’nin 200’ün üzerinde alt tipi tanımlanmıştır. Bunlardan 40 kadarı bayan genital sisteminde enfeksiyon oluşturmaktadır. Genital sistemde enfeksiyon yapan tiplerden 15 kadarı (Tip 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73, 82) yüksek kanserojen riskli tipler olarak kabul edilir. Yani bu tiplerle enfeksiyon geçiren bireylerde kimi genital kanserlerin gelişme riski artmaktadır. Bu tiplerden de bilhassa tip 16 ve 18 rahim ağzı kanseri oluşumunda en kıymetli risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır.
Genital siğile yol açanlar ise 6, 11, 42, 44, 54 tipleridir. Bilhassa 6 ve 11 tipleri en sık genital siğil nedenleridir.
2- Virüsün bulaşma yolları nelerdir?
Bu virüsler direkt ve indirekt olarak iki biçimde bulaşabilir.
A-Direkt yol: Cinsel istikametten faal ve inançlı seks kriterlerine uymayan bireylere, genital bölgedeki mukoza çatlaklarından girerek bulaşır. Ayrıyeten enfekte cilde temas ve enfekte doğum kanalından bebeğin doğumu da direkt bulaşma formüllerindendir. Ekseriyetle 3 ay içerisinde enfekte bireyde lezyonlar görülür.
B- İndirekt yol: Virüsle temas etmiş iç çamaşırı, havlu ve tuvaletlerle de bulaşma kelam konusu olabilir. Bu virüsler hayatta kalabilmek için canlı hücreye gereksinim duyduklarından, canlı olmayan ortamlarda uzun mühlet varlıklarını sürdüremezler.
3-Bu enfeksiyonu geçiren kişi nasıl farkedebilir?
Siğile yol açan tiplerle enfeksiyon geçirenlerde genital bölgede karnıbahar halinde küçük kabarık lezyonlar belirir. Siğile yol açmayan tiplerle geçirilen enfeksiyonlarda ise genelikle rastgele bir yakınma yoktur.
Enfeksiyonu geçiren bayanların % 70 kadarında 1 yıl içerisinde, % 90 kadarında da 2 yıl içerisinde, virüs bedenden elimine edilir, yani atılır. Kalan %10 kadar şahısta virus yaşamaya devam eder ve bunların kimilerinde genital hücrelerde değişiklikler başlar. Kelam konusu dğişiklikler Pap smear testiyle ortaya çıkarılabilir.
4- HPV virüsünün kanserojen tesiri kimlerde daha sık görülür?
Öncelikle erken yaşta cinsel ömrü başlamış ve birden fazla partneri olan, öteki cinsel yolla bulaşan hastalık geçirenlerde risk artmıştır. Ayrıyeten bağışıklık sisteminde bozukluk olanlar ve sigara içenler de risk kümesine girmektedir. Enfeksiyon bilhassa 19-24 yaş kümesi gençlerde çok yaygındır.
5-HPV enfeksiyonlarından korunmak mümkün mü? Neler yapılmalı?
Günümüzdeki en yaygın cinsel yolla bulaşan hastalık olan HPV enfeksiyonlarından büsbütün korunmak maalesef mümkün değildir. Cinsel münasebette bariyer usuller (prezervatif) kullanmak bu enfeksiyonları % 100 engellemez. Zira cilt teması ile de bulaşabilir. Ortak kullanılan tuvaletlerde çok dikkatli olunmalıdır. Bayan tek eşli ve eşi de tek eşli ise o vakit risk çok azdır.
Son yıllarda bulunan HPV aşılarının bu mevzuda kıymetli bir koruyucuğu kelam mevzusudur. Piyasada iki tip aşı vardır;
1. aşı iki HPV tipine karşı geliştirilmiştir. HPV tip 16 ve 18 e karşı % 90 ın üzerinde korunma sağlar. 0,1 ve 6. ayda olmak üzere 3 doz halinde uygulanır.
2. aşı dört HPV tipine karşı geliştirilmiştir. Genital siğil yapan tip 6 ve 11 tipleri ve rahim ağzı kanserine neden olan tip 16 ve 18 tiplerine karşı %90 ın üzerinde koruyuculuk sağlamaktadır. Aşı 0, 2 ve 6. aylarda olmak üzere 3 doz halinde uygulanmaktadır.
Aşıların 9-26 yaşları ortası kız çocuklarında, bilhassa cinsel ömür başlamadan evvel uygulanması önerilmektedir. Oluşan koruyuculuk 10 lu yaşlar cıvarında daha yüksektir. Birtakım ülkelerde erkek çocukların da aşılanması önerilmektedir. Aslında toplumdaki bulaştırıcılığı azaltmak için erkeklerin de aşılanması yanlışsız bir yaklaşım olacaktır.
HPV bayanlarda rahim ağzı kanseri, vagina ve vulva kanseri, anus kanseri, genital siğil etkeni olabilirken, erkeklerde anal kanser riskini artırır. Ayrıyeten enfekte doğum kanalında vajinal yolla doğan bebeklerde laringeal papillom gelişebilir. Aşılarla bütün bu hastalıkların kıymetli oranda azaltılması mümkündür.
6- HPV enfeksiyonları nasıl kanser oluşumuna yol açabiliyor?
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere her HPV enfeksiyonu geçirende kansere dönüşüm olmadığı üzere, enfeksiyonu her geçiren şahısta de kalıcı bir enfeksiyon gelişmez. Riskli kümede daha fazla olmak üzere enfeksiyonu geçiren şahısların % 10 kadarında enfeksiyonu tesirleri 2 yıldan uzun devam eder. Kişi yüksek onkojenik riskli bir HPV tipiyle enfekte olduysa, bu virüsler rahim ağzı epitel hücrelerinin DNA yapısını değiştirmeye başlar. 12-20 yıl kadar süren bir vakit diliminde hücredeki değişikliklerin bir kısmı rahim ağzı kanserine kadar ilerler. Doğal ki her hücresel değişiklikte kansere dönüşmez. Ayrıyeten riskli kümede her yıl, risksiz kümede 2-3 yılda bir yapılan smear testleri hücresel değişimdeki erken safhaları tespit etmemizi sağlar. Böylelikle hem tedavi, hem de takip çok kolay bir biçimde gerçekleştirilebilir. Yani smear testi daha rahim ağzı kanseri gelişmeden 10 yıl kadar evvelki hücresel değişiklikleri tespit etmemizi sağlar.
