Prolaktin hormonu süt hormonu olup makul seviyelerde bayan üreme organlarının gelişimi ve işlevi için gereklidir.
Prolaktin hormonu beynimizin hipofiz bezinden üretilir. Bayanlarda olağan prolaktin seviyeleri ekseriyetle 25 ng/ml nin altındadır. Prolaktin hormonunun yüksekliğine yol açan durumları şöyle sıralayabiliriz.
Açıklama: http://www.jinekolognet.com/pictures/bullet.gif Hamilelik ve emzirme periyotları Hipofiz bezinin prolaktin salgılayıcı tümörler (mikroadenomlar ve makroadenomlar) Hipotiroidi, yükselen TRH hormonu yüksekliği Psikiyatride kullanılan ilaçların bir kısmı (antidepressanlar ve antipsikotikler) Öteki farmakolojik ilaçlar (özellikle bulantı giderici ilaçlar) Öbür sebepler (Böbrek yetmezliği, Karaciğer sirozu gibi) İdiopatik (sebebi tespit edilemeyen) nedenler
Prolaktin hormonu yükselince (hiperprolaktinemi durumunda) bedende ne olur? -Adet düzensizlikleri (az adet olma, seyrek adet olma, adet olamama) -Meme ucu akıntısı (gebelik dışında süt gelmesi = galaktore). -Yumurtlamanın bozulmasına bağlı olarak hamile kalamama (kısırlık) görülebilir
Ayrıca prolaktin yüksekliğine sebep olan temel hastalığa bağlı belirtiler ise şöyledir;
Açıklama: http://www.jinekolognet.com/pictures/bullet2.gifHipofiz, hipotalamus evraklarında öteki iç salgıların bozukluğu ve bunlara ilişkin işlev bozukluğu Tümörlerde baş ağrısı görme bozuklukları Tiroit bezi çalışma bozukluklarında; halsizlik, iştahsızlık, güç azlığı, depresyon
Tanı Şayet prolaktin düzeyleri yüksek ise yapılması gereken kesinlikle troid hormonlarına bakılmalıdır. Ayrıyeten Hipofiz MR çekilir.
Prolaktin yüksekliği nasıl tedavi edilir?
Hiperprolaktinemi ilaç tedavisine yeterli cevap verebilmektedir. Tedavide ilaç kullanımı en geçerli ve sağlıklı prosedürdür, prolaktin hormonu üretimini ve kana salınımını denetleyen hormona yönelik ilaçlar kullanılır ve hastaların birçoklarında ilaç tedavisi ile sorun ortadan kalkar. Lakin ilaç tedavisi yan tesirlerden ötürü kolay bir tedavi değildir. Birtakım hastalarda baş dönmesi, bulantı ve halsizlik, tansiyon düşüklüğü üzere sorunlar yaratabilir, bunlar vakit içerisinde azalır ve tedavi bittiğinde de kaybolurlar. Öncelikle Prolaktin seviyesini yükselten neden bulunmaya çalışılmalı ve bu neden tedavi edilmelidir. Şikâyet hamile kalamama olduğunda ve şahısta prolaktin yüksekliği saptanmışsa genelde prolaktin düzeyini düşüren ilaçlar ve bazen beraberinde yumurtlamayı sağlayıcı ilaçlar kullanılır. Sorun göğüslerden süt gelmesi olduğunda ise prolaktin düzeyini düşüren ilaçlardan faydalanılır. Şikâyet adet düzensizliği olduğunda yeniden prolaktin düzeyini düşüren ilaçlardan faydalanılabilir lakin çocuk isteği olmayan bir bayanda yalnızca belirtiyi ortadan kaldıran, yani adet kanamalarını sisteme sokan doğum denetim hapı üzere ilaçlardan da faydalanılabilir.
Hipofiz Adenomunun Tedavisi
Görüntüleme prosedürleriyle şahısta hipofiz adenomu ismi verilen yeterli huylu tümörler saptandığında öncelikle bunun bası belirtileri yaratıp yaratmadığı araştırılır. Adenomlar yeterli huylu tümörlerdir ve hayli da sık gözlenirler, kanserleşme eğilimi göstermezler ve çoklukla yavaş büyürler. Yapılan otopsilerde 70 yaşında olup şikâyeti olmadığı bilinen bayanlarda bile % 5 oranında hipofiz adenomuna rastlanabilmektedir. Hipofiz adenomlarının çapları bir santimetreden küçük olanlara mikro adenom, büyük olanlara makro adenom ismi verilmekle bir arada kıymetli olan adenomun boyutu değil etraf dokulara baskı yapıp yapmadığı, büyüme ve hormon salgılama suratıdır. Hipofiz adenomunun etrafa yaptığı baskının derecesi ekseriyetle görüntüleme formülünde net olarak izlenmekle birlikte görme sonuna bası varlığını araştırmak maksadıyla görme alanı muayenesine de başvurulur. Adenomların büyük kısmı prolaktin düşürücü ilaçlarla tedavi edilebilir. Böylece operasyonlara hayli az başvurulmaktadır. Bilhassa şiddetli belirtilere neden olan (şiddetli baş ağrısı, görme alanının çok daralmış olması) yahut süratli büyüme eğilimi gösteren adenomlarda ameliyat gerekebilir.
