Gebelik takibinde birtakım kromozom anomalilerini (en çok bilineni down sendromu) ve yapısal bozuklukları teşhis edebilmek için tarama testlerinden faydalanıyoruz. Tarama testleri bize ; hastanın hangi risk kümesinde olduğunu gösterir ve bir ileri basamak olan teşhis testlerine yönlendirmemiz gereken hastaları belirlememizde yardımcı olur. Yani tarama testleri anomali vardır ya da yoktur formunda sonuç vermez. Lakin teşhis testleri ile kesin sonuca ulaşılabilir. İkili, üçlü, dörtlü testler ve fetal dna testi (NIPT) tarama testleri , amniyosentez ve koryon villüs örneklemesi (CVS) ise teşhis testleri olarak uygulanmaktadır.
TARAMA TESTLERİ
İkili tarama testi: 11 ila 14. Haftalar ortasında yapılır. Anne yaşı, biyokimyasal belirteçler (kanda bakılan) ve ultrasonografik belirteçler (fetüsün ense kalınlığı (nt) ve burun kemiği varlığı-yokluğu) tahlil edilir.
Üçlü ve dörtlü tarama testi : 15 ila 20. Haftalar ortasında yapılır. Ortalarındaki fark dörtlü teste bir biyokimyasal belirteç daha eklenmiştir. Yeniden anne yaşı ve fetüsün ölçümü de hesaplamaya dahil edilir.
NIPT testi: Anne kanından alınan örnekte fetüse ilişkin hücrelerin ayrıştırılarak dna tahlili yapılmasıdır.
TANI TESTLERİ
Koryon villüs örneklemesi (CVS) : 9-14. haftalar ortasında annenin karnından ya da rahim ağzından ince bir iğne ile girilerek fetüsün plasentasından örnek alınır.
Amniyosentez : 15. Haftadan sonra yapılır. Yeniden ince bir iğne ile ultrason eşliğinde anne karnından girilerek fetüsün içinde bulunduğu sıvıdan (amniyon sıvısı) örnek alınır.
Kordosentez : Bebeğin göbek kordonundan kan alınarak inceleme yapılır. Günümüzde daha çok kan uyuşmazsızlığı nedeni ile anemisi olan bebeğe kan vermek için kullanılır.
Tarama testlerinde riskli kümede olmaları halinde teşhis testlerine geçilmelidir. Bu türlü durumlarda anne adayları haklı olarak tedirginlik yaşamaktadırlar.
Tabii ki hiçbir hamile ne tarama ne de teşhis testlerini yaptırmak zorunda değildir. Biz bilgilendirmek ile yükümlüyüz. Tarama testi yapılıp yapılmayacağına , yapılırsa hangi testin yapılacağına gebe bayanlar eşleri ile birlikte karar vermelidir. Bazen tarama testi istemeyerek direk teşhis testi yaptırmak isteyenler de olabilir. Ayrıntılı bilgilendirme sonrası kararı aileye bırakmak gerekir.
Sağlıklı ve keyifli günler dilerim.