Gebelikte Kaşıntıya Neden Olan Durumlar
Hamilelikte kaşıntıoluşması birçok vakit doğal bir durumdur. Neredeyse her dört bayandan birinde görülen bir durumdur.Kaşıntıciltteki gerilme ve hormonal değişimler nedeniyle ortaya çıkabilir. En çok göğüsler ve karın bölgesinde kaşıntı olur. Gebeliğin kendisi kaşıntı yapabildiği üzere; Egzema, Ürtiker, Uyuz, PUPPP, Gebelik Kolestazı gibi nedenlerle de kaşıntı olabilir.
Güçlü deterjan, parfüm, duş jelleri ve sıcak banyoyu kesmek gerekir. Sıcaktan kaçınmak, pamuklu giysiler giymek, parfümsüz ve katkısız hipoallerjenik nemlendiriciler kullanmak, antihistaminikli losyonlar kullanmak gerekebilir. Kaşıntı mantar, uyuz ya da aşikâr bir etkenden kaynaklanıyorsa etkene yönelik topikal tedavi uygulanır.
Ben sizlere gebelikte karşılaştığımız iki kıymetli kaşıntılı durumla ilgili bilgi vermek istedim; bunlardan biri PUPPP, bir oburu de Gebelik Kolestazıdır.
Gebelik Kolestazı
Gebeliğin geç periyotlarında ortaya çıkan ellerde ayaklarda başlayarak tüm bedene yayılan kaşıntılarla karakterize hamilenin karaciğerinde safra akışının durduğu önemli bir hastalıktır. Anne için uzun vadede bebek için kısa vadede sorun oluşturabilen bir durumdur.Obstetrik Kolestazveya Gebeninİntrahepatik Kolestazıda denilir.
Yoğun kaşıntı, koyu renkli idrar, açık renkli gaita, sarıya boyanmış cilt ve sklera (gözümüzün beyaz kısmı) olmak üzere tipik tıkanma sarılığı belirtileri mevcuttur. Birden fazla vakit el ve ayak tabanlarındaki kaşıntılar Gebelik Kolestazının tek belirtisi olabilir. Dayanılmaz kaşıntılarla giden bu durum bazen erken periyotta başlamakla birlikte çoğunlukla son üç ayda ortaya çıkar.
Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte hamilelikteki hormonal değişimin safra kanallarının işlevini ve işleyişini yavaşlatarak tıkanmaya neden olduğu sanılmaktadır. Karaciğerde çok biçimde biriken safra kana karışmaya başlayınca Gebelik Kolestazından bahsedilmeye başlanır ve belirtiler ortaya çıkar.
Önceki gebeliğindeGebelik Kolestazıgeçirmiş olmak, hamilenin ailesinde Gebelik Kolestazı geçirmiş bireylerin olması, karaciğer hasarı hikayesinin olması, çoğul gebelik ve tüp bebek usulüyle gebe kalmış olmak Gebelik Kolestazı geçirme riskini arttıran faktörlerdendir. Bir defa Gebelik Kolestazı geçirmiş kişinin başka gebeliğinde de Gebelik Kolestazı ortaya çıkma riski % 70 artmıştır.
Anne için çok büyük bir sorun çıkarmamakla birlikte bebek için kıymetli komplikasyonlara sebep olabilir. Bunlar; erken doğum, mekonyum aspirasyon sendromu,anne karnında bebek mevti üzere komplikasyonlar görülebilir. Annede yağda eriyen vitaminlerin eksikliği görülebilir. Kaşıntı çoklukla doğumdan birkaç gün sonra geçer. Uzun vadede ekseriyetle kolestazla ilgili bir sorun görülmez.
Tanısı için kanda safra tuzları oranlarına bakmak gereklidir.
Tedavide Kolestiramin safranın emilimini azaltmak içinverilir. Kaşıntıları azaltmak için antihistaminikli ve kortikosteroidli kremler uygulanır. Ilık su uygulamaları yapılabilir. Doğumu gerçekleştirmek bu durumun tek tedavisi olduğu için durumun şiddetine nazaran, bebeğin akciğer gelişimi sağlandıktan sonra Doğum indüksiyonu yahut Sezaryen ile doğum gerçekleştirilir.
Puppp(Gebeliğin Kaşıntılı Ürtiker Papül Ve Plakları)
Genellikle birinci gebelikte görülen ve bilhassa 35. gebelik haftasında ortaya çıkan , en sık görülengebelikte kaşıntınedeni olan durumdur. Sıklıkla ilkgebelikteortaya çıkar ve sonraki gebeliklerde pek görülmez. PUPPP’un döküntüleri çabucak her vakit karındaki stria yani çatlakların etrafında oluşur. Papül, vezikül ve plak formunda döküntüler göbekte başlayıp, birkaç gün içinde uyluk, kalça, göğüsler ve kollar üzerinde yayılabilir.
Döküntünün akabinde başlayankaşıntıbebek için zararsız fakat anne için çok can sıkıcı bir durumdur. 5-6 hafta devam eden şiddetli kaşıntılarla giden bir tablodur. Doğumdan bir iki hafta sonra resen düzgünleşir.
PUPPP nedenibilinmemektedir. Preeklampsi, hormonal bozukluk, bir otoimmun hastalık yahut bebekteki bir konjenital anomali ile bağlantılı değildir. Çeşitli teoriler olmasına karşın şimdi kesin tespit edilebilmiş bir nedeni yoktur.
PUPPP‘un tanısı için spesifik bir test de yoktur. Teşhis klinik manzara ile konur. Teşhis koymak güç olmadığı için çoklukla biopsi alınmaz.
Tedavide ekseriyetle steroidli kremler, antihistaminikli kremler, şayet kaşıntı çok şiddetliyse oral kortikosteroidler ve antihistaminikler verilir. Oral antihistaminikler kaşıntıda kortikosteroidler kadar tesirli değildirler. Lakin hastanın gece uyuyabilmesinde yararları vardır.
