Gebelik Takibinde Önemli Haftalar

Fertilizasyonun yani döllenmenin 8-9. gününde kanda gebelik hormonu (beta HCG) pozitifleşmeye başlar.Bu kıymet her 48 saatte bir yaklaşık 2 katına çıkar.Bu artış yüksek olasılıkla gebeliğin olağan yerleşim ve gelişimde olduğuna işaret eder.Gebelik hormonundaki bu artışın 48 saatte % 53 cilt daha az olması yüksek olasılıkla yolunda gitmeyen bir gebelikle bağlıdır.Bu durumda ektopik (dış) gebelik yahut abortus (düşük) kelam konusu olabilir.

Özellikle gebelik uterus (rahim) dışında yerleşmiş ise dış gebeliğin erken teşhisi medikal (ilaçla) tedavi yahut operasyon gerektiren durumlarda da laparoskopik (kapalı) ameliyat talihi açısından çok kıymetlidir..Bu nedenle gebeliğin başından itibaren tabip denetimi çok önemlidir!

Gebelik hormonu (beta HCG) seviyesi 1500’ün üzerine çıktığında transvajinal ultrason ile 6000’in üzerine çıktığında ise abdominal (karından yapılan) ultrasonda gebelik kesesi görülebilir hale gelir.

Gebelik geç ovulasyon sonrası oluşmuş ise gebelik kesesinin görünmesi de geç olabilir.Bu durumda tabip hastayı gerekli görürse aralıklı olarak denetime çağırabilir.

Fetusa (bebeğe) ilişkin birinci kalp atımları gebeliğin 6-7. haftalarında görülmeye başlanır. Standardizasyon sağlanması gayesiyle tüm bayan doğum kliniklerinde gebelik haftası hamilenin son adetinin birinci gününden başlanarak hesaplanır.Tüm ultrasonografi aygıtlarının kalibrasyonları da buna nazaran dizayn edilmiştir.

Kalp atımı sonrası bebeğin gelişimi için doktor duruma nazaran hastayı tekrar kıymetlendirme gereği duyabilir.

Bu haftalarda şayet gebelik öncesinde saptanan bağışılık durumu kelam konusu değilse olağanda asemptomatik (belirti vermeden) seyreden lakin gebelikte geçirildiğinde teratojenik (bebekte sıkıntılara yol açma potansiyelinde) olan toksoplazma,rubella üzere birtakım enfeksiyonların kan tetkiki ile belirlenmesinde fayda vardır.Burada evvelden geçirilmiş enfeksiyon değil etkin enfeksiyon varlığı değeridir.

11-14. haftalar ortası hamile muayenesi çok değerlidir.Bu muayenede bebeğin organ oluşumları çok büyük ölçüde taslak olarak (organogenez) tamamlanmıştır.11-14. haftalar ortasında fetusa ilişkin ense kalınlığı (NT) kesinlikle ölçülmeli ve down sendromu tarama testi olan ikili test yapılmalıdır.Nasal bone (burun kemiği) ni görmek de bu haftada çok kıymetli bir bulgudur.

16-18. haftalarda şayet bir sebeple ikili test yapılamadı ise öbür bir down sendromu tarama testi olan dörtlü testin yapılması için bir fırsattır. Dörtlü tarama testi ikili taramadan sonraki ikinci bedelli testtir.Ayrıca bu haftada bebeğe ilişkin pek çok anomaliyi saptayabilmek mümkün olabilmektedir.Zira bebeğin extremiteleri (el-kol-bacak ve ayaklar) en rahat bu haftalarda görülür.

İlk defa 18-20. hafta aralığında başvuran hastalar yahut daha evvel bir sebeple down sendromu tarama testi yapılamamış hastalar için bu gebelik haftalarında üçlü tarama testi yapılması fırsatı mevcuttur.

19-21.gebelik haftalarında bebeğin organlarının en âlâ görülebildiği AYRINTILI VE 2.DÜZEY ULTRASON değerlendirmesinin en yeterli yapılabildiği haftalardır.Bu nedenle çok kıymetlidir.Bu haftadan sonra bebek daha fazla büyüdükçe muayenesi zorlaşacaktır.

22-23. gebelik haftaları fetal kalp muayenesi ve gereğinde fetal eko için ülkü kıymetlendirme haftalarıdır.

Gebelikte tetanoz aşısı yapılması önerilmektedir.Doz ve zamanlama olarak farklı uygulamalar kelam konusu olabilmekle birlikte ekseriyetle 20-26. hafta aralığı uygun görülmektedir.

24-28. hafta aralığı bebeğin büyüme gelişmesinin yanısıra şeker yükleme testi yapılması gereken haftalardır.Gebelikte gelişebilecek insülin direnci nedeniyle gebelik şekeri (gestasyonel diabet) taraması maksadıyla yapılan bu testin risk kümesinde olanlar başta olmak üzere tüm hamilelere yapılması tavsiye edilir.50 yahut 75 gram tarama testleri bu gayeyle kullanılabilmektedir.OGTT(şeker yükleme testi) sonucu yüksek olan hastalara teşhis testi emelli 100 gr OGTT yapılır.

28-35 gebelik haftaları ortasında hekiminiz anne ve bebeğin durumuna,bebeğin gelişimine mümkün meselelerin varlığına nazaran takip programına alabilir.Bunda hamilede gelişen mümkün sıkıntılar,bebeğin gelişimi,fetüs plasenta amnion sıvısındaki takip parametreleri değerlidir.

35.haftadan sonra doğuma kadar haftalık olarak NST (non-stress test) takibi yapılması önerilir.NST bebeğin kalp atımlarının bir trase halinde izlendiği belli kriterlere nazaran bebeğin anne karnındaki durumunu gerilimse maruz kalıp kalmadığını,beslenme ve kanlanmasını gösteren pahalı bir testtir.Bu testin reaktif olması bebeğin stress altında olmadığını gösterir.Doğuma yakın haftalık yapılan bu takip anne karnında ani kayıpları gelişebilecek öteki sorurunları önlemeye yöneliktir.

Gebelikte Tansiyon takibi değerlidir.Önceden tansiyonu olan hastalarda bu risk daha da fazla iken hiç yüksek tansiyonu olmayan bayanlarda da gebelik tansiyonu (gestasyonel hipertansiyon) ortaya çıkabilir.Ayrıca preeklampsi ve eklampsi denilen anne ve bebek için hayati tehlike oluşturabilecek gebelik zehirlenmesi olarak tanımlanan durumlar ortaya çıkabilir.Bunların erken saptanabilmesi ve müdahale için de tansiyon takibi çok değerlidir.

38.hafta doğum biçiminin belirlenmesi açısından çok kıymetlidir.İlk gebeliği olan olgularda bu haftada yapılacak Ultrason ve muayenede bebeğin tartısı, geliş hali, plasenta (bebeğin eşi) nın yerleşim yeri, NST ve annenin pelvik yapısı (doğum kanalı) nın olağan doğuma uygun olup olmadığının kıymetlendirilmesi ile bebeğin yerleşimi irdelenir.Şayet olağan doğuma mahzur bir durum varsa böylelikle evvelce riskler saptanmış olur.

Aksi bir durum yoksa ya da anne isteği yahut tıbbi gereklilik nedeniyle daha evvel sezeryan kararı alınmadı ise beklenen doğum tarihi son adetin birinci gününden itibaren 40 haftadır.

Başa dön tuşu