Gebelik Öncesi Danışmanlık ve Gebeliğe Hazırlık
Gebelik fizyolojik bir olaydır, lakin bazen gebelik sürecinde anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokabilen birtakım olaylar gerçekleşebilir. Olağan seyreden gebeliklerde bile bayanın fizyolojisinde meydana gelen değişiklikler anne ve bebeğin hayatını tehdit edebilir. Gebelik periyodunda yapılacak olan izlemler sırasında doktorun ve öbür sıhhat işçisinin yapması gerekenlerin başında gebelik sırasında oluşabilecek olağan değişikliklerin belirlenmesi, tıbbi ve patolojik durumların erken tespiti ve bu tesirlerin en aza indirgenmesi gelir. Doğum öncesi devir olarak isimlendirilen bu periyotta anne adayında oluşabilecek sıhhat sıkıntılarının saptanması ve tedavisi yapılabilmelidir. Gebelik periyodunda bakım ile annenin sağlıklı ve komplikasyonsuz bir gebelik geçirmesi, sağlıklı bir doğum ve sağlıklı bir bebeğin doğması sağlanmalıdır. Ayrıyeten gebelik bakımı konusunda anne adayını bilgilendirmek de bu devrin en değerli emellerinden birisidir.
Gebelik öncesi müracaat yalnızca evvelce tıbbi bir hastalığı olanları değil, gebeliği düşünen tüm bayanları kapsamalıdır. Anne adayının tıbbi, toplumsal ve genetik durumlarının gebelik öncesinde araştırılması ve en düzgün duruma getirilmesi yoluyla gebelik sonuçlarının geliştirilmesi hedeflenir. Gebelik öncesi görüşme; risk belirlenmesi ve beslenme, idman, hayat usulü değişiklikleri üzere teklifleri içerir. Anne adayı sistemik hastalıklar tarafından sorgulanmalı, diabet, hipertansiyon, epilepsi, kalp hastalıkları, varis ve damar tıkanıklığı varlığı, böbrek ve karaciğer hastalıkları, guatr bozuklukları varlığını irdelenmeli, gebeliği etkileyebilecek enfeksiyonlar araştırılmalı, gerekli tetkik, tedavi ve yönlendirmeler yapılmalıdır.
Anne adayının genetik özellikleri sorgulanmalı, ailevi hastalıklar göz önüne alınmalıdır. Bayanın yaşı, kilosu, varsa evvelki gebelik ve doğum hikayeleri ayrıntılı alınmalı bilmiyorsa kan kümesi tayini yapılmalıdır.
Anne adayı ve eşi iş etrafları ve saatleri potansiyel gerilim kaynakları ve tütün, alkol ve yasa dışı ilaçların kullanımı ile ağır metaller ve organik çözücüler ile temas açısından sorgulanmalıdır.
Gebelikte önerilen kilo alımı, zayıf bayanlar için 12,5-18 kg., olağan kilodaki bayanlar için 11,5-16 kg., fazla kilolu bayanlar için 7-11,5 kg. kadardır. Buna nazaran hamile kalacak bayanların ülkü kiloya ulaşması önerilmelidir.
Gebelik planlayan tüm bayanların gebelikten evvelki 12 haftada ve gebeliğin birinci 3 ayında 400 mikrogr. folik asit alması tüm dünyada kabul görmüş bir ekoldür. Epilepsi hastalığı olan ve hikayesinde nöral tüp defektli bebek doğurmuş olan bayanlarda bu doz 1200 mikrogr. olmalı ve tüm gebelik boyunca kullanılmalıdır.
Sağlıklı toplumlar için sağlıklı gebelik kaidedir ve sağlıklı gebeliği de gebelik öncesi muayene ve gebeliğe bayanı optimal hazırlayarak sağlamak mümkündür. Dolayısı ile tüm anne aday adaylarının planladıkları gebelikten en az 3 ay evvel obstetrisyene görünmesi yararlı olacaktır.
