Genç kızlarda birinci adet kanamalarının başladığı yaş (menars),ortalama 11-13 yaslarıdır. Mens kanamalarının bilhassa birinci 1-2 yılı epeyce sistemsiz olup daha sonra hormonal dengelerin yaşla birlikte tertibe girmesiyle, adet düzensizlikleri ortadan kalkar. Bununla bir arada,bazı genç kızlarda adet düzensizlikleri daha uzun mühletler devam edebilir. Şayet bir genç kiz 16 yaşını doldurdugu halde mens olmamışsa, öteki cinsel gelişim ögeleri hala tamamlanmamışsa ( göğüs gelişimi,koltuk altı ve pubik kıllanma gibi), sistemsiz adetleri devam ediyorsa yahut adet kanamalari ağır ve sık aralıklarla oluyorsa bir jinekoloğa başvurmalıdır.Primer amenore, polikistik yumurtalık hastalığı, kanama-pıhtılaşma sistemi bozuklukları, sık ve ağır mens kanamalarına bağlı anemiler tetkik ve tedavi gerektiren durumlardır.
Polikistik yumurtalık hastalığı, ergenlik devrinde baslayıp ilerleyen devirlerde tüylenme-kıllanma artışı, çok kilo alımı(obesite), kısırlık(infertilite) ve çeşitli metabolik hastalıklarla birlikte devam edebilir; bu duruma ‘’polikistik over sendromu’’adı verilir.Erken teşhişle birlikte,hastalık semptomlarının denetim altına alınması,yumurtlamalarının uygun tedavilerle sisteme sokulması,kısırlığın önlenip hanımın çocuk sahibi olabilmesinin sağlanması mümkündür.
Ergenlik devri ve sonrasında uzun süren (7-10 günden uzun) ve ağır adet kanamaları (günde 80ml yani ortalama 3 pedin üzerinde )veya sık aralıklarla olan (15 günden kisa paklık periyotlarıyla birlikte)kanamalar genç kız ve bayanlarda demir eksikliği anemisi gelişmesine neden olabilir. Kronik anemiler,özellikle gelişim çağındaki genç kızlarda gelişimde yavaşlama,dikkat ve konsantrasyonda azalma, iştahsızlık, başağrısı, çarpıntı üzere sikayetleri beraberinde getirebilir. Daha siddetli anemilerde,’’PIKA’’adıverilen,toprak,kil,kahve yeme isteği üzere olağandışı iştah değişiklikleri görülebilir.Bu cins durumlarda hem demir içeren ilaçlarla takviye tedaviler,hemde adet kanamalarını tertibe sokup kanama yoğunluğu ve sıklığını azaltıcı hormonal tedaviler bir ortada verilmelidir. Genç kızlarımızın ergenlik çağlarında şuurlu anneler ve eğitmenler ve de tabiplerce bilgilendirilmeleri, birinci mensini gördüğü günden itibaren aşikâr dönemlerle bir uzman tarafindan değerlendirilmeleri onların sağlıklı bir üreme ve doğurganlık devrine girmelerini sağlayacağı için değerlidir.
1 dakika okuma süresi
