Doğum denetim hapı nedir?
Kombine doğum denetim hapları günde bir defa alındığında gebeliği önleyen, östrojen ve progesteron
hormonlarını içeren preparatlardır.
Kombine doğum denetim haplarının tesir düzeneği nedir?
Doğum denetim hapları;
– Ovulasyonu (yumurtlamayı) engelleyerek gebeliği önler. Hapların içerdiği östrojen (kadınlık hormonu)
FSH ve LH hormonlarının beyinden salınmasını engelleyerek yumurtlamayı önlerken, progesteron
hormonu yumurtanın çatlamasını tetikleyen LH hormonunun beyinden salınımını baskılar.
– Endometrium olarak isimlendirilen rahmin iç katmanının yapısını değiştirerek embryonun (döllenmiş
yumurtanın) rahme tutunması pürüzler.
– Hapların içerdiği progesteron rahim ağzındaki salgının yoğunlaşmasına neden olarak spermlerin yukarı
doğru yüzmelerini maniler.
Doğum denetim haplarının koruyuculuğu ne kadardır?
Düzenli kullanıldığında doğum denetim haplarının koruyuculuğu %99.9 dur. Cerrahi kısırlaştırma
yöntemlerinden sonra en emniyetli doğum denetim tekniğidir.
Doğum denetim hapları nasıl kullanılır?
Doğum denetim hapları çoğunlukla 21 tanedir. Adet kanamasının başlaması ile ilaca başlanır. İlacın paketi
üzerinde gösterilen sıra ile her gün bir hap alınır. İlacın her gün tıpkı saatte alınmasına dikkat edilmelidir.
Haplar bittikten birkaç gün sonra adet kanaması başlar. Hapların kullanımına 7 gün orta verildikten sonra
tekrar başlanılmalıdır.
Doğum denetim haplarını kullanırken nelere dikkat edilmeli?
– İlaca adet kanamasının başlamasından sonra birinci yedi gün içinde başlanmalı.
– İlaç her gün yaklaşık birebir saatte alınmalı.
– Her sabah bir gün öncesinin ilacının alınıp alınmadığı denetim edilmeli.
– Doğum denetim hapı kullanırken alınan öteki ilaçlar doktora danışılmalı.
– Doğum denetim hapı kullanırken sigara içilmemeli.
– Her yıl jinekolojik muayene, smear incelemesi (rahim ağzından alınan sürüntü örneğinin patolojik
incelemesi) ve göğüs muayenesi yapılmalı.
– Birinci ay orta kanama olursa olağan karşılanmalı. Ama orta kanama 2. ayda tekrarlarsa ilaç kesilerek
doktora başvurmalıdır.
Doğum denetim hapları hangi durumlarda mutlaka kullanılmamalıdır?
– Tromboflebit üzere pıhtılaşma sorunları ve damar hastalıkları
– Kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon
– Karaciğer tümörleri ve faal karaciğer hastalığı
– Göğüs kanseri
– Olağandışı vajinal kanama
– Gebelik yahut gebelik şüphesi
– 35 yaşın üzerinde ve sigara içen kadınlar
Doğum denetim haplarının kullanılmasının sakıncalı olabileceği başka durumlar nelerdir?
– Orak hücreli anemi
– Böbrek yetmezliği
– Doğum sonrası birinci altı hafta
– Diabet (şeker hastalığı)
– Planlı cerrahi süreçler önce
– Epilepsi
– Safra kesesi hastalıkları ve tıkanıklığa bağlı sarılık
– Çok sigara tüketimi (günde 20 ve daha fazla sigara)
– Migren baş ağrıları
Doğum denetim haplarının ne üzere yan tesirleri vardır?
Doğum denetim hapları bulantı, baş ağrısı, orta kanama, adet kanamasında azalma, deride lekelenme,
göğüslerde ağrı ve dolgunluk, kilo artışı, mizaç değişikliği ve depresyon üzere yakınmalara yol açabilir. Bu
yakınmaların bir kısmı birkaç ay içinde azalır. Yakınmalar ortaya çıktığında tabibe bildirilmelidir.
Doğum denetim hapları hakkındaki yanlış inanışlar nelerdir?
Doğum denetim haplarının doğumsal anomalilere, kısırlığa, cinsel yetersizliğe, bedende irileşmeye neden
olduğu ve kullanımdan sonra bir müddet orta verilmesi gerektiği inanışı yanlışsız değildir.
Doğum denetim hapı kullanılmasının rahim, yumurtalık ve göğüs kanseri ile bağı var mıdır?
Yapılan çalışmalar doğum denetim hapı kullanılmasının rahim ve yumurtalık kanserine yakalanma
ihtimalini azalttığını göstermiştir. Yapılan kimi çalışmalar 5 yıl ve daha uzun mühlet doğum denetim hapı
kullanan bayanlarda, rahim ağzı ve göğüs kanseri görülme sıklığının arttığını göstermiştir. Bu bulgular
kanıtlanamadığı için bu bahiste yapılan çalışmalar devam etmektedir.
Doğum denetim hapı kullanırken hamile kalınması bebeğin gelişimini olumsuz tesirler mi?
Doğum denetim hapı ile korunan bayanların hapları kullanmaya devam ederken yahut kestikten hemen
sonra hamile kalmaları, bebeğin sıhhatini olumsuz etkilemez. İlacı bıraktıktan sonra birinci ay içinde
gerçekleşen gebeliklerde ikiz görülme ihtimali fazladır.
Doğum denetim hapı kullanılması ileride elde edilecek gebeliklerin düşükle sonlanma ihtimalini arttırır mı?
Doğum denetim hapı kullanmış bayanlarda düşük ve meyyit doğum yapma riski daha azdır. Doğum kontrol
hapı ile korunan bayanlarda ileride elde edilecek gebeliklerde anomalili bebek (anormal bebek) doğurma
riski de artmaz.
Emziren bayanların doğum denetim hapı kullanmasında sakınca var mıdır?
Doğum denetim haplarının sütün ölçüsünü ve besin bedelini azalttığı gösterilmiştir. Doğum sonrası doğum
kontrol hapı kullanan annelerde emzirme müddetinin de kısaldığı düşünülmektedir. Emzirirken doğum
kontrol haplarının kullanılmasıyla ilgili öbür bir tasa da içerdikleri hormonların bebeğe geçerek zarar
verme ihtimalidir, ama bu doğrulanamamıştır. Bu periyotta minipill olarak isimlendirilen yalnızca progestin
içeren hapların kullanılması önerilir.
Doğum denetim hapları enfeksiyonlara karşı korur mu?
Doğum denetim haplarını 12 aydan fazla kullanan bayanlarda pelvik inflamatuvar enfeksiyonların (karın
içine yayılan genital enfeksiyonların ) görülme sıklığının azaldığı saptanmıştır. İlacın tesiri ile koyulaşan
rahim ağzı salgısı mikropların vajinadan rahme ve daha üst yanlışsız ilerlemesini önler. Doğum kontrol
haplarının cinsel temas yolu ile bulaşabilen enfeksiyonlara karşı gözetici tesiri yoktur.
Doğum denetim haplarının koruyuculuğu ne vakit başlar?
Hapın kullanımına adetin birinci günü başlanırsa hapın koruyuculuğu o ay (adet siklusu) başlar. Doğum
kontrol hapı kullanımına daha geç başlanıldığında o adet siklusu boyuncu prezervatif üzere ek korunma
yöntemleri uygulanmalıdır.
Doğum denetim hapı kullanırken hap içilmesi unutulduğunda ne yapılmalıdır?
Eğer tek bir hapın alınması unutulmuşsa en kısa vakitte unutulan hap içilmeli ve takip eden haplara
normal sırası ile devam edilmelidir. Bu durumda ek bir doğum denetim tekniği uygulanmasına gerek
yoktur.
Eğer ilaç kullanımının birinci iki haftası içinde art geriye 2 gün hap alınması unutulursa takip eden iki gün
ikişer tane hap alınır ve 7 gün prezervatif üzere ek bir doğum denetim prosedürünün kullanılması önerilir.
Eğer ilacın üçüncü haftasında iki hap yahut rastgele bir vakitte ikiden fazla hap kullanılmazsa yeni
paket ilaca başlanmalı ve bir hafta boyunca ek bir doğum denetim metodu kullanılmalıdır.
Doğum denetim hapı kullanılmasının yararları nelerdir?
Doğum denetim hapı kullanan bayanlarda kürtaj ve cerrahi sterilizasyona gerek kalmaz. Rahim ve
yumurtalık kanseri daha az görülür ve dış gebelik riski azalır. Adet kanamaları sistemli ve daha az
ağrılıdır. Adet kanamaları azalır ve anemi (kansızlık) daha az görülür. Yumurtalık kanallarının iltihabı,
endometriozis (karın içine kanamalar yapan bir bayan hastalığı), yumurtalık kistleri, düzgün huylu meme
hastalıkları, damar sertliği ve eklem romatizmasına daha az görülür ve kemik yoğunluğu artar.
Doğum denetim haplarının tedavide kullanıldığı durumlar var mıdır?
Adet dışı sistemsiz kanamalar ve adet düzensizlikleri, adet ve yumurtlama ağrısı, sivilce ve aşırı
tüylenme, hormon eksikliğine bağlı adet görememe, adet öncesi gerginlik sendromu, yumurtalık
kistlerinin tedavisi ve endometriozisden korunma gayesi ile doğum denetim hapları kullanılabilir.
