İstem dışı idrar yapma bayanların yaşadıkları en değerli sıhhat sıkıntılarından birisidir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen idrar kaçırma bayanın günlük hayatına büyük külfetler getirmektedir. Çalışma hayatını olumsuz etkileyen bu olay bayanın cinsel hayatına dahi olumsuz olarak yansımaktadır. İdrar kaçırmanın esas nedenleri ortasında gebelik ve doğum, ileri yaş, şişmanlık, kronik teneffüs yolu hastalıkları vb. sayılabilir. Bilhassa iri bebek doğurma (4000 gr. üzerinde bebek doğurma), forseps ve vakum yardımıyla yapılan doğumlar ve doğum sayısının fazla olması idrar kaçırma riskini artırmaktadır. Üstteki risk faktörleri sırf idrar kaçırmaya değil, birebir vakitte bayan genital organlarında değişik derecelerde sarkmalara da neden olabilmektedir. İdrar kaçırma yakınması orta ve ileri seviyede olan bayanlar, daima ped kullanmak zorunda kalırlar. Toplumsal ve çalışma hayatlarını bu yakınmaya nazaran düzenlemeye çalışırlar. Uzun vadeli seyahatlere çıkmamaya, alıştıkları hudutlu ortamları değiştirmemeye itina gösterirler. Zira alışık oldukları ortamlarda bu meseleyle yaşayabilecek ahengi gerçekleştirmişlerdir. Bayanlarda ortalama % 20-25 oranında görüldüğü iddia edilen idrar kaçırma yakınması, maalesef birden fazla vakit tabibe başvurmak için bir neden oluşturmamaktadır. Bayanların çoğunluğu bu yakınma için tabibe başvurmamakta, kimileri utanma nedeniyle, kimileri da yaş ve doğumların doğal sonucu olarak kabul ettiklerinden bu sorunla yaşamaya çalışmaktadırlar.
Oysa günümüz tıbbında idrar kaçırma sorunuyla ilgili gerek teşhis koyma gerekse de tedavi yolları olarak değerli gelişmeler sağlanmıştır. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı doktorlarına çeşitli nedenlerle başvuran bayanlara bu yakınma bilhassa sorulmalıdır. Çok farklı nedenlerle ve farklı çeşitte oluşan idrar kaçırma durumunda öncelikle olayın nedeni ve hangi çeşit idrar kaçırma olduğu tespit edilmelidir. Bunun için hastaya çeşitli muayene formülleri ve testler uygulanır. En önemli idrar kaçırma çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
1- Öksürme, ıkınma üzere karın içi basıncını arttırıcı nedenlerle oluşan idrar kaçırma: İdrar kesesinin tabanı ve alt idrar yollarında çeşitli nedenlerle oluşan yapısal değişiklikler en değerli sebeptir.
2- Ani sıkışma hissi ile birlikte olan idrar kaçırma: İstemsiz idrar kaçırma ani ve çok bir idrar yapma isteği ile birliktedir. İdrar kesesinin denetimsiz kasılmaları ve kimi nörolojik hastalıklara bağlı oluşabilir.
3- Karışık çeşit idrar kaçırma: Üstteki iki çeşit idrar kaçırma sorununun her ikisinin de özelliklerini taşır.
4- Taşma biçiminde idrar kaçırma: İdrar kesesinde çok idrar birikmesi sonucu meydana gelen idrar kaçışıdır. Burada az ölçüde idrar kaçışı kelam bahsidir. Esas sebepler; idrar kesesinin çıkış kısmında daralma, genital organ sarkmaları, B12 vitamin eksikliği, birtakım nörolojik hastalıklar olarak sayılabilir.
5- İşlevsel idrar kaçırma: Kadındaki zihinsel ve fizikî işlevlerin kronik bozukluğu sonucu oluşan idrar kaçırma halidir. Öteki nedenlerin ekarte edilmesi ile teşhis konulabilir. Ağır bunama ve ağır depresyon esas nedenler ortasında sayılabilir. Bu tip idrar kaçırmalar hastanın işlevsel durumu, eşlik eden hastalıkların tedavisi ve çevresel kuralların değişmesi ile tedavi edilebilir yahut kısmi olarak güzelleşebilir.
6- Doğumsal sorunlara bağlı idrar kaçırma: Doğumsal anomalilere bağlı olarak oluşan idrar kaçırma biçimidir.
7 -İdrar yolları ile öteki organlar ortasında sonradan oluşmuş kanallara bağlı idrar kaçırma: Fistül denilen bu kanallar birtakım ameliyatlar, güç doğumlar sonucu gelişebilir.
8- Süreksiz idrar kaçırma: Alt idrar yollarını etkileyen enfeksiyonlar bu cins idrar kaçırmalara yol açabilir.
Yukarıda bahsedilen idrar kaçırma tiplerinin herbirisinde tedavi tekniği farklıdır. Bütün idrar kaçırma durumlarında ameliyat tavsiye edilmez. Kimilerinde çeşitli idmanlar, kimilerinde ilaçlar, kimilerinde da ömür stili değişiklikleri tedavinin temel ögesini oluşturur. Ameliyatın gerekli olduğu idrar kaçırma olgularında uygulanabilecek çeşitli ameliyat teknikleri vardır. Son yıllarda uygulanan birtakım ameliyat usulleri hem kısa periyodik, hem hastayı uzun müddet yatağa bağlamayan hem de muvaffakiyet oranları % 85 üzere yüksek oranlardadır.
YANLIŞ BİLİNENLER
1-) İdrar kaçırma doğumlara bağlı sarkmalar nedeniyle oluşur.
YANLIŞ. İdrar kaçırmanın birçok nedeni vardır. Hiç doğum yapmamış bayanlarda da görülebilir.
2-) İdrar kaçırmanın tedavisi çok zordur. Bayan bununla yaşamasını öğrenmelidir.
YANLIŞ. Birçok nedene bağlı olarak gelişebilen idrar kaçırma durumlarında değerli olan nedeni ortaya çıkarmaktır. Nedene bağlı tedavinin muvaffakiyet bahtı yüksektir.
3-) İdrar kaçırma yalnızca bayanın hayat kalitesini tesirler.
YANLIŞ. İleri seviyede idrar kaçırma yalnızca hayat kalitesini değil, iş muvaffakiyetini ve hatta cinsel hayatını olumsuz etkileyebilir.
