Adet kanamalarının başlaması ile genç bir kızın bedeninde hormonlara bağlı ve bayana mahsus değişiklikler olur. Sağlıklı bir hormonal yapı için beyindeki merkezler, yumurtalıklar, tiroid ve böbrek üstü bezlerinin ahenk içinde çalışması gerekir.
Çok tüylenme yüz, göğüs, karın, sırt, kol ve bacakların üst kısmında uzun kalın ve sert tüylerin çıkmasıdır. Bu durum kozmetik bir sorunun yanında hormonal bir düzensizliği de gösterir.
- Normal Kıl Büyümesi
Her kıl derinin altında folikül ismi verilen kökten büyür ve kılın derinin üzerinde kalan kısmı alınsa da kökü durduğu sürece kıl büyümeye devam eder. İnsan bedeninde doğduğunda yaklaşık 50 milyon kıl kökü bulunur. Erişkinlerde iki tip kıl vardır, bunlardan birincisi birçok bayanın yüzünde, göğüslerinde ve sırtında bulunan ince, renksiz ve kısa olan kıllardır. İkinci çeşit ise hem bayan hem de erkeklerin başında, koltuk altında ve genital bölgelerinde bulunan sert uzun ve koyu renkli kıllardır. Ön kol (dirseklerin altı) ve bacakların dizden aşağısındaki kılların sayısı şahısların hormonal durumundan bağımsızdır ve bu bölgelerdeki çok kıllanma hastalık değildir.
Yüzde ve bedende çok tüylenmenin nedenleri;
Çoklukla çok tüylenme kandaki androjenlerin (erkeklik hormonları) artmasına bağlıdır. Androjen erkeklerde daha yüksek seviyelerde olmak üzere, hem erkek hem de bayanda bulunan hormonlardır. Androjenler ince, zayıf ve kısa olan tüylerin sert ve uzun kıllara dönüşmesine neden olur.
Androjen seviyelerinin yükselmesine ve bunun sonucu olarak da tüylenmeye neden olan durumlar
– Menonopoz; Bu devirde yumurtalıklardan östrojen (kadınlık hormonu) sentezi azaldığı halde androjen sentezi devam eder buna bağlı olarak tüylenme görülebilir.
– Genetik; Annesinde yahut büyükannesinde çok tüylenme olan şahıslarda tıpkı hastalığın görülme mümkünlüğü fazladır.
– İlaç yan tesirleri; Erkeklik hormonları yahut androjenik özellikler gösteren ilaçlar alan bireylerde çok tüylenme görülebilir.
– Polikistik over hastalığı; Bu hastalıkta yumurtalıklarda birçok kist oluşur ve erkeklik hormonları fazla olarak üretilir. Hastalarda aşı tüylenme, sistemsiz yumurtlama, adet düzensizlikleri, kısırlık ve şişmanlık görülür.
– Yumurtalık Tümörleri; Nadir olarak görülen androjen salgılayan yumurtalık tümörleri de çok tüylenmeye neden olur.
– Adrenal (Böbreküstü Bezi) Bozuklukları; Androjenler böbreküstü bezinde de üretilir. Böbreküstü bezlerin büyümesi fazla androjen üretilmesine ve çok tüylenmeye neden olur.
Çok tüylenmenin nedeninin belirlenmesi;
Yapılan hormon testleri ile kandaki androjen ve başka hormonların düzeyi belirlenir. Ayrıyeten yapılan ultrasonografik inceleme ve özel radyolojik incelemeler ile yumurtalık yahut böbrek üstü bezlerindeki tümörler tespit edilebilir.
Aşırı tüylenmenin tedavisi;
- Kozmetik Tedavi;
Tüy dökücü kimyasalların kullanımı, ağda, traş v.b. üzere usuller ile süreksiz olarak bu tüylerden kurtulmak mümkündür. Epilasyon kalıcı sonuç veren yollardan birisidir. Hormon tedavisi görecek şahısların epilasyonu bu tedaviye eklemesi uygun olur.
- Tıbbi Tedavi;
Aşırı tüylenmenin tedavisinde en sık kullanılan ilaçlar doğum denetim haplarıdır. Bu haplardaki östrojenler karaciğerde androjenlere bağlanarak onların tesirini azaltır. Öteki bir ilaç olan Spiranolakton androjenlerin ciltteki tesirini pürüzler. Böbrek üstü bezlerin hastalıklarına bağlı çok tüylenmenin tedavisinde kortizon kullanılır. Son yıllarda GnRH analogları denilen bir küme ilaç ile yumurtalıklardan androjen salınımı engellenerek çok tüylenme tedavi edilmektedir. Hormon tedavisi ile yeni tüy çıkması engellenir. Evvelden çıkan tüyler hormon tedavi ile dökülmez, tedavinin bitiminden sonra epilasyon uygulanarak yok edilebilir. Hormon tedavisine başladıktan ortalama bir, iki yıl sonra ilacın dozu azaltılarak tüylenmenin tekrarlayıp tekrarlamadığı tespit edilir ve gerekirse ilaca daha uzun mühlet devam edilir.