Margaret Nichols, 40 yaşında, New York’ta yaşıyor. Annelik en büyük hayali ve bebeğini doğal doğumla kucağına almak için birinci günden itibaren hazırlık yapmaya başlıyor. Konutta doğum için havuz sistemi kuruluyor. Doğum günü geldiğinde konutta ebesi ve eşiyle birlikte süreç başlıyor. Yaklaşık 30 saat süren sancı sonrası daha fazla ağrılara dayanamayıp, hastaneye giderek epidural analjezi alıyor ve doğal doğumla bebeğini dünyaya getiriyor. Her ne kadar sıhhatle bebeğini kucağına alsa da, planladığı üzere konutta doğum yapamadığı için kendisini başarısız hissediyor. Üstüne bir de anne sütü yetersiz kalıp, ek olarak bebeğine mama vermeye başlayınca derin bir yetersizlik ve pişmanlıkla depresyona giriyor.
Bir dergiye kapak olan Margaret Nichols’un öyküsünden yola çıkarak annelerin hamilelik ve doğum ekseninde yaşadığı duygusal terörü anlatıyor bu yazı.
Anne adaylarında harikalık algısı nasıl oluşuyor?
Bu algıyı anne adayının hem kendisi hem de etrafı yaratıyor. Günümüz bayanlarına baktığımda epey hırslı, amaçları olan, mücadeleci yapıya sahip olduklarını görüyorum. Bu yapı ister istemez anneliği ve bebek bakımını da bir gaye haline dönüştürerek aslında keyifle geçirilmesi gereken vakitlere gölge düşürüyor.
Eskilerin efsanevi doğum öyküleri yeni annelere nasıl yansıyor?
Büyüklerimiz bizler için çok değerliler. Öncelikle çok deneyimliler ve hiç kuşku yok ki bu tecrübeler yeni annelerin yolunu aydınlatıyor lakin bazen önemli çakışmalar da yaşanabiliyor. Bu çakışmaların en bariz örneklerinden biri de doğum formudur. Farklı ve birçok olumsuz kurallarda doğum yaptıkları için daima folik asit almadıklarını, tarlada, konutta doğum yaptıklarını lisana getirirler. Fakat ortada şöyle bir gerçek var; günümüz doğumlarında anne-bebek vefatları ve sakat bebek doğum oranları önemli manada azalmıştır.
Doğum formu neden bu kadar kıymetli?
Hamilelerin tüm dikkati doğum biçimine çevrilmiş durumda. Hatta o denli ki bu bazen hamileliğe bile gölge düşürüp, annenin gebeliğin eşsiz anlarını doyasıya yaşamasının önüne geçebiliyor. Şayet her şey yolunda, anne ve bebek sıhhatini tehlikeye atacak bir durum yok ve anne adayı da bu mevzuda istekli ise doğal doğum düşünülmelidir. Fakat kaideler bunun tam karşıtı ise sezaryen de makûs bir seçenek değildir.
“Kadının bedeni büsbütün doğal doğuma planlı” algısı yaygın. Neden?
Arkadaşlarımız, büyüklerimiz ve etrafımızdaki tüm doğal doğum yapanlar bu algıyı yaratıyor. Bayanın bedeni doğal doğum için planlı derken, yapamayanlar da güçlülüğünü ispat edememiş kabul ediliyor. Bu katiyetle hakikat değildir. Ne yazık ki her anne ve bebeğin koşulları birebir ve eşit olmayabilir. Hasebiyle doğal doğumu gaye haline getirmemek gerekir. Asıl amaç anne ve bebek açısından sağlıklı bir doğum yapabilmek olmalıdır.
Doğuma nasıl hazırlanmak gerekiyor?
Kitaplar elbette yardımcı olacaktır lakin ebeveynler ve çocuk ortasındaki özel bağ kitaplarla konuttaki durumu farklılaştırıyor. Bilgi kirliliği ve yanlış bilgilerin bu kadar çok olduğu bir ortamda şayet gerçek kaynaklara ulaşılabilirse çok hoş bir temel oluşturulabilir. Okunanlar edinilen tecrübeyle hakikat halde yoğrulmalı, sağduyu ve mantıktan uzaklaşılmamalıdır. Anneliğin biraz da deneme yanılma ile olduğunu kabul eder ve kusurlarınızı severseniz düzgün bir ebeveyn olabilirsiniz.
Yeni annelere teklifleriniz neler?
Yeni doğum yapmış annelere daima birebir şeyi söylüyorum; “En güç gün birinci gün. Sonraki günlerde her şey çok daha kolay olacak.” Birinci doğumdaki tecrübesizlik, doğumun getirdiği gerilim, annelerin kusur yapma korkusu nedeniyle birinci günler güçlü geçiyor. Vakitle anne bebeğe alışıyor, her şey güzele yanlışsız gitgide panik ve kusur oranları azalıyor. İkinci ve üçüncü çocuklarda bu durumlar neredeyse hiç yaşanmıyor. Birinci vakitler annelerin paniklemesi, kendini yetersiz hissetmesi kabul edilebilir. Lakin bu durum uzarsa altta yatan birtakım ruhsal durumlar olabilir. Doğum sonrası önemli depresyon gelişebilir. Bu türlü durumlarda ruhsal dayanak alınmalıdır.
Siz de bir annesiniz ve iki çocuğunuz var. Deneyimlerinizi bizimle paylaşır mısınız?
Doğum sonrası ben de çok bocaladım diyebilirim. Ben bir kadın-doğum uzmanıyım, eşim de çocuk hekimi lakin biz ne kadar hazırlıklı olduğumuzu düşünsek de kimi durumlarda o denli olmadı. Asla biberon, emzik vermeyiz demiştik, 3 gün sonra her şey değişti. Ağlama krizlerine daha fazla dayanamayıp emzik verdik. Biberona katiyen alıştırmayacağım dedim bebeğim çok ufakken çalışmaya başladığım için sağdığım sütü biberonla verdim. Çocuklarımızı büyütene kadar tüm bu imtihanlardan geçtik ve anladım ki teori ve pratik her vakit uyuşmayabiliyor.
KUTU: Bir kadın-doğum uzmanı olarak hem yeni doğum yapmış hem de yapmak üzere olan annelere daima tıpkı şeyi söylüyorum; “Mükemmel anne yoktur. Eksiksiz, uygunun düşmanıdır.”