1) Adet (regl) nedir?
Adet, bayanların rahim iç astar dokusunu oluşturan endometrium katmanının gebelik için her ay kendini yenileme çalışması olarak, döktüğü doku kalıntılarının rahimden gelen bir ölçü kan ile dışarıya atılmasıdır. Bu döngü her ay hormonlar vasıtası ile gerçekleşen, bedenin doğurganlık sistemindeki doğal davranışıdır.
2) Adet kanaması nasıl oluşur?
Endometrium (rahim iç tabakası) adet döngüsünün başında östrojen hormonun tesiri ile kalınlaşarak, proliferasyon ismi verilen evreden oluşur. Adet kanamalarının ortasında yumurtlama (ovulasyon) meydana gelir. Adetin ikinci etabında ise, progesteron hormonunun tesiri ile sekretuar evresi görülmektedir. Bu basamaktan sonra bedendeki progesteron hormonu düzeylerinin azalması ile kalınlaşan endometrium katmanı dökülerek, kanamayı meydana getirir. Hülasa adet kanaması, endometrium katmanına ilişkin doku modülleri ve rahimden gelen bir ölçü kandan oluşmaktadır. Kanamanın sonuna gerçek hormon aracılığı ile endometrium katmanı tekrar kalınlaşarak, adet kanaması sonlanır. Bu döngü her ay sistematik bir formda gerçekleşerek, bayanların doğurganlık özelliğini etkin kılar.
3) Adet döngüsü nedir?
Adet döngüsü, bayanların adetinin her ay tertipli bir formda gerçekleşmesi manasına gelmektedir. Bu döngünün gerçekleşmesi, bayanların üreme sisteminin sağlıklı olduğunun göstergesidir. Bayanların anatomik yapısı gereği doğurganlık özelliği hormonlar aracılığı ile adet döngüsünün her ay nizamlı bir biçimde gerçekleşmesi ile gereken gebelik koşullarını sağlamaktadır.
4) Adet kanı pis kan mıdır?
Adet kanı mutlaka pis kan değildir. Üstte bahsedildiği üzere adet kanı; rahimden gelen bir ölçü kan ile endometrium katmanına ilişkin doku kesimlerinden oluşmaktadır. Rahim, gebelik için uygun kuralları sağlayan, büsbütün steril bir sahadır. Bu nedenle gebeliğin oluşacağı bölgeden gelen kanın pis olması mümkün değildir.
5) Kız çocuklarının adet yaşı kaçtır?
Bir genç kızın fizyolojik olarak gelişme evresine girdiği ve birinci adet gördüğü ortalama yaş, 12’dir. Lakin 9-14 yaşları ortası adet görülmesi de olağan kabul edilmektedir. Genç kızların birinci adeti, tıp literatüründe menarş olarak isimlendirilir. Şayet 9 yaşından evvel adet kanaması gerçekleşiyorsa, erken menarş olarak söz edilen ve olağan kabul edilmeyen bir durum meydana gelmiş olur. Ayrıyeten öteki ergenlik belirtilerinin başlaması ile genç kızlar şimdi 16 yaşına kadar adet görmemiş ise, bu durumun da kesinlikle araştırılması gerekmektedir.
6) Bayanlar ortalama kaç yaşına kadar adet görür?
Bayanlar, adet kanamalarının kesilmesi ile doğurganlıklarının büsbütün sonladığı menopoz devrine kadar adet görmektedir. Menopoz yaşı birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterse de, ülkemizde yapılan araştırmalara nazaran bayanların ortalama menopoz yaşı 48-55’dir. Ancak bu yaşlardan evvel bedenin hormonal olarak girdiği değişim evresi birkaç sene öncesine dayanan birtakım belirtilerle ortaya çıkmaktadır.
7) Doktora başvurulması gereken durumlar nelerdir?
- 16 yaşında kadar adet görmemiş genç kızların kesinlikle doktora başvurması gerekir.
- Adet periyotları dışındaki orta günlerde kanamanın olduğu durumlarda kesinlikle doktora başvurmak gerekir.
- Adet sıklığının artması ve azalması ( 21 günden daha az ya da 35 günden daha fazla),
- Uzun bir mühlet adet görmeme,
- Adet kanamalarının 7 günden fazla sürmesi,
- Düzensiz adet görme,
- Aşırı kanama (günde 4-5 ped değiştirme ihtiyacı),
- Adet periyotlarının ağrılı geçmesi,
- Tampon kullandıktan sonra ani ateşlenme ve mide bulantısının olması halinde kesinlikle doktora başvurmanız gerekir. Bu durum toksik şok sendromu olarak tabir edilen enfeksiyonun göstergesidir.
