İstem dışı idrar yapma bayanların yaşadıkları en değerli sıhhat meselelerinden birisidir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen idrar kaçırma bayanın günlük hayatına büyük dertler getirmektedir. Çalışma hayatını olumsuz etkileyen bu olay bayanın cinsel hayatına dahi olumsuz olarak yansımaktadır. İdrar kaçırmanın esas nedenleri ortasında gebelik ve doğum, ileri yaş, şişmanlık, kronik teneffüs yolu hastalıkları vb. sayılabilir. Bilhassa iri bebek doğurma (4000 gr. üzerinde bebek doğurma), forseps ve vakum yardımıyla yapılan doğumlar ve doğum sayısının fazla olması idrar kaçırma riskini artırmaktadır. Üstteki risk faktörleri sırf idrar kaçırmaya değil, birebir vakitte bayan genital organlarında değişik derecelerde sarkmalara da neden olabilmektedir. İdrar kaçırma yakınması orta ve ileri seviyede olan bayanlar, daima ped kullanmak zorunda kalırlar. Toplumsal ve çalışma hayatlarını bu yakınmaya nazaran düzenlemeye çalışırlar. Uzun vadeli seyahatlere çıkmamaya, alıştıkları hudutlu ortamları değiştirmemeye ihtimam gösterirler. Zira alışık oldukları ortamlarda bu meseleyle yaşayabilecek ahengi gerçekleştirmişlerdir. Bayanlarda ortalama % 20-25 oranında görüldüğü kestirim edilen idrar kaçırma yakınması, maalesef birden fazla vakit tabibe başvurmak için bir neden oluşturmamaktadır. Bayanların çoğunluğu bu yakınma için tabibe başvurmamakta, kimileri utanma nedeniyle, kimileri da yaş ve doğumların doğal sonucu olarak kabul ettiklerinden bu sorunla yaşamaya çalışmaktadırlar.
Oysa günümüz tıbbında idrar kaçırma sorunuyla ilgili gerek teşhis koyma gerekse de tedavi sistemleri olarak kıymetli gelişmeler sağlanmıştır. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı doktorlarına çeşitli nedenlerle başvuran bayanlara bu yakınma bilhassa sorulmalıdır. Çok farklı nedenlerle ve farklı çeşitte oluşan idrar kaçırma durumunda öncelikle olayın nedeni ve hangi cins idrar kaçırma olduğu tespit edilmelidir. Bunun için hastaya çeşitli muayene formülleri ve testler uygulanır. Esas idrar kaçırma çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz:
1- Öksürme, ıkınma üzere karın içi basıncını arttırıcı nedenlerle oluşan idrar kaçırma: İdrar kesesinin tabanı ve alt idrar yollarında çeşitli nedenlerle oluşan yapısal değişiklikler en kıymetli sebeptir.
2- Ani sıkışma hissi ile birlikte olan idrar kaçırma: İstemsiz idrar kaçırma ani ve çok bir idrar yapma isteği ile birliktedir. İdrar kesesinin denetimsiz kasılmaları ve kimi nörolojik hastalıklara bağlı oluşabilir.
3- Karışık çeşit idrar kaçırma: Üstteki iki çeşit idrar kaçırma sorununun her ikisinin de özelliklerini taşır.
4- Taşma usulünde idrar kaçırma: İdrar kesesinde çok idrar birikmesi sonucu meydana gelen idrar kaçışıdır. Burada az ölçüde idrar kaçışı kelam mevzusudur. En önemli sebepler; idrar kesesinin çıkış kısmında daralma, genital organ sarkmaları, B12 vitamin eksikliği, birtakım nörolojik hastalıklar olarak sayılabilir.
5- İşlevsel idrar kaçırma: Kadındaki zihinsel ve fizikî işlevlerin kronik bozukluğu sonucu oluşan idrar kaçırma formudur. Öbür nedenlerin ekarte edilmesi ile teşhis konulabilir. Ağır bunama ve ağır depresyon esas nedenler ortasında sayılabilir. Bu tip idrar kaçırmalar hastanın işlevsel durumu, eşlik eden hastalıkların tedavisi ve çevresel kuralların değişmesi ile tedavi edilebilir yahut kısmi olarak güzelleşebilir.
6- Doğumsal sorunlara bağlı idrar kaçırma: Doğumsal anomalilere bağlı olarak oluşan idrar kaçırma halidir.
7 -İdrar yolları ile diğer organlar ortasında sonradan oluşmuş kanallara bağlı idrar kaçırma: Fistül denilen bu kanallar birtakım ameliyatlar, güç doğumlar sonucu gelişebilir.
8- Süreksiz idrar kaçırma: Alt idrar yollarını etkileyen enfeksiyonlar bu tıp idrar kaçırmalara yol açabilir.
Yukarıda bahsedilen idrar kaçırma tiplerinin herbirisinde tedavi yolu farklıdır. Bütün idrar kaçırma durumlarında ameliyat tavsiye edilmez. Kimilerinde çeşitli idmanlar, kimilerinde ilaçlar, kimilerinde da ömür üslubu değişiklikleri tedavinin temel ögesini oluşturur. Ameliyatın gerekli olduğu idrar kaçırma olgularında uygulanabilecek çeşitli ameliyat prosedürleri vardır. Son yıllarda uygulanan birtakım ameliyat teknikleri hem kısa vadeli, hem hastayı uzun mühlet yatağa bağlamayan hem de muvaffakiyet oranları % 85 üzere yüksek oranlardadır.
YANLIŞ BİLİNENLER
1-) İdrar kaçırma doğumlara bağlı sarkmalar nedeniyle oluşur.
YANLIŞ. İdrar kaçırmanın birçok nedeni vardır. Hiç doğum yapmamış bayanlarda da görülebilir.
2-) İdrar kaçırmanın tedavisi çok zordur. Bayan bununla yaşamasını öğrenmelidir.
YANLIŞ. Birçok nedene bağlı olarak gelişebilen idrar kaçırma durumlarında değerli olan nedeni ortaya çıkarmaktır. Nedene bağlı tedavinin muvaffakiyet bahtı yüksektir.
3-) İdrar kaçırma yalnızca bayanın ömür kalitesini tesirler.
YANLIŞ. İleri seviyede idrar kaçırma yalnızca hayat kalitesini değil, iş muvaffakiyetini ve hatta cinsel hayatını olumsuz etkileyebilir.