Premenstruel sendrom(PMS), regl döngülerinin ikinci fazında emosyonel ve fizikî semptomlara yol açan siklik yakınmalardır. Bayanların yaklaşık %80’inde premenstruel yakınmalar görülmektedir. Lakin %3-5’inda bu yakınmalar bayanın iş hayatını, toplumsal yaşantısını etkileyecek kadar şiddetlidir. Premenstruel sendromu olan bayanlarda siklusun ikinci fazıyla bağlı olarak fizikî, davranışsal ve his durumu değişiklikleri görülmektedir. Regl döngüleri sırasında olan hormonal değişikliklere karşı santral hudut sisteminin olağandışı karşılığı vardır. Bu sendromla ilişkilendirilmiş pek çok yakınma vadır. Bu nedenle premenstrual sendromun teşhisinde hastanın yakınmalarının siklik olması çok değerlidir. Hastada göğüste şişkinlik, mastodini, başağrısı, kabızlık, halsizlik, anksiyete, libido değişikliği, depresyon, çok yemek yeme üzere yakınmalar gözlenebilir.
Tanıda semptomların vakti kıymetli. En az 5 şikayetin mens başlamandan bir hafta evvel görülmesi gerekir. Adet kanamasının başlamasıyla hastanın şikayetleri düzelmeye başlar. Adet kanamasının bittiği hafta şikayetler minimal seviyeye düşer ya da büsbütün kaybolur. His durum değişkenliği(aniden üzgün ya da ağlamaklı olması), sonluluk, depresif his durumu ve anksiyete şikayetlerinden en az birinin olması teşhis koyma kriteridir. Konsantrasyon bozukluğu, iştah artışı, uykusuzluk, göğüslerde şişkinlik, ağrı, kas iskelet sistemi ağrıları üzere fizikî şikayetler olabilir lakin teşhis koymak için koşul değildir. Semptomlar hastanın iş, okul ve toplumsal hayatını tesirler.
Tedavide hastanın eğitimi ve bilgilendirilmesi değerli. PMS bayanlarının birçok şişkinlik ve gerginlikten şikayetçi olurlar. GenelliklekKilolarında rastgele bir değişiklik ve ödemleri yoktur. Eski tıbbi metinler, bilhassa ruhsal rahatsızlığı olan PMS bayanlarında apansız gelişen ödeme bağlı kilo artışı tariflerler. Bu aslında PMS’nin alışık olmayan formundaki, ani sıvı tutulumu ile ilgilidir. Düşük sodyum ve korbanhidratlı diyetin apansız yüksek karbonhidrat ve sadyum içeren diyete dönmesi PMS’li bireylerde 24 saat içinde 5 kg’lık bir kilo artışına neden olabilir. PMS’li hastaların tatlı ve tuzlu besinlere olan yaygın isteği ve bu istikametteki diyet değişiklikleri bu olağan dışı ödemin sebebi olabilir. Bu nedenle tuz ve rafine karbonhidrat alımının azaltılması bu ödem ve şişkinliğin tedavisinde yardımcı olur. Taze meyve ve zerzevat tüketilmesi, kırmızı et ve içinde katkı unsuru bulunan besinlerden uzak durulması bazen faydalı olabilmektedir. Bununla birlikte uykusuzluk, gerginlik şikayetlerinin ağır olduğu bayanlarda kafein alımının azaltılması gerekir.
Adet öncesi bayanlarda artan alkol alım isteği ve alkol tüketimin artması evlilik uyuşmazlıkları yaratabilir ve bu bahiste hastalar uyarılmalıdır.
Az fakat sık beslenme önerilir. Kalsiyum desteğinin faydalı olduğunu gösteren yayınlar mevcuttur.
Düzenli aerobik idman PMS semptomlarını azaltır, hastaların gevşemelerine ve uykularına da yardımcı olur.
Mefenamik asit içeren ilaçlar şikayetlerin hafifletilmesinde yardımcı olabilir lakin aspirine hassaslığı olanlarda ve mide ülseri olanlarda kullanılmamalıdır.
Vitamin B6, antidepresan ilaçlar, serotonin metabilizması ile ilgili ilaçlar, hormon ilaçları öbür medikal tedavi seçeneklerindendir.
