ROMATOİD ARTRİT REHABİLİTASYONU
Romatoid artrit (RA), esas olarak eklemleri tutan, kronik enflamatuar bir hastalıktır. RA tedavisinde hedef düşük hastalık aktivasyonu ve fonksiyonel düzelme sağlanması ve yapısal hasarın önlenmesidir. RA’da ilaç tedavisi planlanırken hastalık aktivitesi, hastalığın seyrini etkileyen faktörler, ek hastalık varlığı ve güvenlik göz önünde bulundurulmalıdır.
İlaç tedavisi olarak metotreksat (MTX) tek başına ya da diğer hastalık modifiye edici ilaçlarla birlikte kullanımı ilk basamak tedavidir. MTX kontrendike ise sülfosalazin veya leflunamid kullanılabilir. Bu tedavilere yanıt yoksa biyolojik ilaçlar başlanması gerekebilir.
Rehabilitasyonunda genel prensipler hasta eğitimi, fonksiyonel durumun korunması veya daha iyiye götürülmesi, özürlülüğün önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasıdır.
RA’da yüksek hastalık aktivitesi, hareketsizlik ve kas metabolizmasındaki değişiklikler sonucu kas kuvvetsizliği ve kas kütlesinde kayıp gözlenir. Egzersiz programı ile eklem hareket açıklığının korunması veya artırılması, kas gücü ve dayanıklılığını artırılması, eklem fonksiyonunun artırılması ve aerobik kapasitenin artırılması amaçlanır.
RA’lı hastalarda splint veya ortezle eklem fonksiyonel pozisyonda tutularak ağrının ve şişliğin azaltılması, deformitelerin önlenmesi veya giderilmesi amaçlanır.
Günlük yaşam aktivitelerinin devam ettirilebilmesi için kullanılan yardımcı cihazlar hastanın fonksiyonel düzeyini artırmaya, eklemlere binen yükü azaltmaya ve hastanın toplum içinde bağımsız bir konuma gelmesine yardımcı olur.
Eklemlerdeki ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk uygulama tercih edilir. Sıcak uygulama sistemik hastalık aktivitesi kontrol altına alınan hastalarda kas gerginliği ve ağrıyı azaltabilir. Ağrıya yönelik TENS tedavisi etkili olabilir. El kaslarının erimesinde elektrik stimülasyonu el kavrama kuvvetini artırmada ve fonksiyonları iyileştirmede etkili olabilir. Düşük güçlü lazer tedavisi ağrı ve sabah tutukluğunu azaltmada kullanılabilir.
ANKİLOZAN SPONDİLİT REHABİLİTASYONU
Ankilozan spondilit (AS) karakteristik olarak omurgayı tutan, ileri derecede yapısal hasara, fonksiyonel kayba ve yaşam kalitesinde azalmaya neden olabilen kronik bir hastalıktır.
AS tedavisinde ilk basamak tedavi steroid olmayan anti enflamatuar ilaçların başlanmasıdır.
AS’nin ilaç dışı tedavisinde fizyoterapi ve rehabilitasyonun yeri ve önemi büyüktür. AS rehabilitasyonunda genel hedefler; ağrıyı azaltmak, kas gücü ve dayanıklılığını artırmak, dengeyi ve fiziksel kondisyonu artırmak, eklem deformitelerini en aza indirmektir.
Hastalar özellikle erken dönemde hastalık hakkında bilgilendirilmeli, uygun postürü koruma, alçak yastıkta ve uygun yatakta uyuma, uzun süre öne eğilerek iş yapmama, günlük düzenli egzersiz yapma konusunda eğitilmelidir.
Günlük egzersizler dışında, yüzme, aerobik kapasite ve akciğer fonksiyonlarını olumlu etkiler. Sportif aktiviteler fonksiyonel kapasiteyi artırır, eklem hareket açıklığının devamını sağlar, kas dayanıklılığını artırır.
Özellikle tendon yapışma yerlerindeki iltihaplanmalarda, eklem çevresinin hassasiyeti ve eklem kapsül gerginliği göz önüne alınarak germe ve dayanıklılık egzersizlerinde aşırı ağrı ve yaralanmalara karşı dikkat edilmelidir.
Egzersiz tedavisinden önce toleransı artırmak ve semptomları azaltmak amacıyla sıcak tedavi ve elektroterapi uygulamaları yapılabilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
