Korunmasız ilişki yaşayan çiftlerin en çok merak ettiği konulardan biri de gebeliğin ne zaman ve nasıl belli olacağıdır. Kimi çiftler hamile kalmaktan korkar kimileri de hamile kalmak için uğraşırlar. Bu nedenle olası bir hamileliğin tespit edilmesi tüm çiftler için önemlidir.
Gebelik Ne Zaman Belli Olur?
Gebelik adet gecikmesi nedeniyle kadının şüphelenip test yapmasıyla belli olur. Erken gebelik haftalarında gebelik kesesi ultrasonda görünmez. Bu nedenle erken gebelik haftalarında hamilelik kan veya idrar testi ile belli olur.
Yani bir kadının gebe olduğunu anlaması için öncelikle adet gecikmesi yaşaması gerekir. Adet gecikmesi olmasa bile beklenen adetin normalden farklı olması da gebelikten şüphelendirmelidir.
Örneğin normalden az kanama olması veya kanamanın kısa sürmesi de hamilelikten şüphelendirmelidir. Çünkü üstüne görme olarak adlandırılan durumda kadın hamile olsa bile kanaması olabilir.
Bu kanama bebeğin yerleşme kanaması veya düşük tehlikesinden kaynaklı olabilir. Kadın hamile olduğunu bilmeden bu kanamayı adet kanaması sanabilir. Bu açıdan da uyanık olmak gerekir.
Gebelik Nasıl Belli Olur?
Gebelik belirtileri yaşayan bir kadın hamile olduğundan şüphelenebilir. En sık gebelik belirtisi ise adet gecikmesidir. Ancak kesin gebelik, kanda veya idrarda gebelik testi ile belli olur. İlerleyen haftalarda ise ultrasonla sağlıklı bir gebelik olup olmadığı anlaşılır.
Kanda Gebelik Testi (BHCG Testi) Nasıl Yapılır?
Gebeliğin en kesin teşhisi kanda gebelik testi (BHCG) ile yapılır. Kanda bakılan BHCG değerinin > 10 ıu/l ise gebelik teşhis edilmiş olur. BHCG 5-10 ıu/l arası ise test şüphelidir, 2 gün sonra tekrar kan vermek gerekir. BHCG <5 ıu/l ise gebelik yoktur.
Kanda Gebelik En Erken Ne Zaman Belli Olur?
Kanda gebelik en erken ilişkiden 1 hafta sonra belli olur. 1 haftadan önce test doğru sonuç vermeyebilir çünkü testte çıkacak kadar vücutta BHCG yükselmemiş olacaktır. BHCG > 10 ıu/l ise gebelik pozitiftir.
İdrarda Gebelik Testi Nasıl Yapılır?
İdrarda gebelik testleri kanda gebelik testi kadar güvenilir değildir. Ama yine de erken gebelik testleri %90 hassasiyet ile doğru sonuç verir. Adetiniz gecikti ise ve gebelikten şüpheleniyorsanız önce eczaneden aldığınız gebelik testi ile test yapın ama sonuç negatif ise gebelikten emin olmak için mutlaka kanda BHCG testi de yaptırın.
İdrarda gebelik testi kite idrar damlatıp bekleyerek yapılır. Eğer çift çizgi çıktıysa gebelik var demektir. Tek çizgi gebelik yok demektir. Silik çizgi ise şüpheli sonucu gösterir. Bu durumda testi tekrarlamak gerekir. Bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için şu yazımı okuyabilirsiniz.
İdrarda Gebelik Kaçıncı Haftada Belli Olur?
İdrarda gebelik adet gecikmesi olmadan belli olmaz. En erken idrarda gebelik adet gecikmesi olduktan sonra belli olur. Bu da gebeliğin yaklaşık 2-3. haftalarına tekabül eder. Ancak geç döllenme varsa idrarda gebelik belli olmayabilir. İdrarda gebeliğin belli olması için BHCG in 100 ve üzeri olması gerekir.
Ultrasonda Hamileliğin Belli Olması
Beklenen adet tarihinde BHCG ortalama 100 ıu/l olur ve sağlıklı hamileliklerde 48 saatte bir ikiye katlanır. BHCG 1000-1500 ıu/l ‘e ulaştığında ancak vajinal ultrasonla (alttan ultrason) görünür. Bu değerlerin altında gebelik kesesi ultrasonla görülemez. Gebelik kesesi üstten ultrasonla ancak BHCG 6000ıu/l değerlerine ulaştığında görülebilir.
Gebelik ilk olarak ultrasonda siyah kese şeklinde kendini gösterir. Gebeliğin 4-5. Haftalarında embriyo gözükmez sadece siyah gebelik kesesi görüntüsü olur. Gebelik kesesi günde 1mm büyür ve kese 20- 25mm boyuta ulaştığında ilk defa embriyo ultrasonografide görülmeye başlar. Embriyo boyutu 5mm olduğunda ise bebeğin kalp atışları ilk defa duyulur. Bu da gebeliğin yaklaşık 6. Haftasına tekabül eder.
Gebelik Testi Ne Zaman Yapılır?
Gebelik testi korunmasız ilişki sonrası gebelik şüphesi olanların adet gecikmesi olduğu zaman yapılır. Adet gecikmesi olmasa bile adet normalden farklı ise de gebelik testi yapılmalıdır. Bir kadın kanda veya idrarda gebelik testi ile hamile olup olmadığını anlar.
Düzensiz adet gören kadınlarda gebelik teşhisi genellikle daha geç gebelik haftalarında konur. Çünkü zaten düzensiz adet gören kadın test yapmazsa gebe olduğunu bilemez ve adet gecikmesini adetlerinin normalde de düzensiz olmasına bağlar. Bu durum en sık polikistik over sendromu olan kadınlarda veya menopoz başlangıcı olan kadınlarda görülür.
Bu nedenle düzensiz adet gören kadınlar da korunmasız ilişki yaşamışlarsa mutlaka gebelik testi ile hamile olup olmadıklarını kontrol etmelilerdir.
Hamilelik Kaç Günde Belli Olur?
Hamilelik belirtileri bir kadın gebe kalır kalmaz başlayabilir. Veya gebe kaldıktan 2-3 hafta sonra belirtiler başlayabilir. Ancak gebelik belirtilerinin olmaması bir kadının hamile olmadığını göstermez. Gebelik en erken ilişkiden 1 hafta sonra kanda BHCG testi ile belli olur.
Ancak idrarda hamileliğin belli olması için 2 hafta gibi bir sürenin geçmesi gerekir. Özetle hamilelik ilişkiden 7 gün sonra kanda, 14 gün sonra ise idrarda belli olur. Yani 1 haftalık gebelik kan testinde belli olur.
Dış Gebelik Nedir? Nasıl Anlaşılır?
Dış gebelik embriyonun rahim dışı yere yerleşmesi ile olur. Dış gebelik en sık tüplerde olur. Eğer teşhis edilemez ise iç kanamaya neden olarak anne ölümüne neden olabilir. Ancak ultrasonun icat edilmesi ile birlikte artık dış gebelik çok erken haftalarda tespit edilebilmektedir.
Dış gebelik kanda BHCG ve ultrasonla belli olur. BHCG 1500-2000 ıu/l olmasına rağmen transvajinal ultrasyonla gebelik kesesi görülmüyorsa veya BHCG iki günde bir ikiye katlamıyorsa dış gebelikten şüphelenilir.
Geç Yumurtlama Nedir? Nasıl Anlaşılır?
Düzenli adet gören bir kadında adetin 1. gününden ortalama 10-14 gün sonra yumurtlama olur. Bu süre kadından kadına değişir. Çatlayan yumurtanın ömrü 24 saattir. 24 saat içinde spermle karşılaşırsa gebelik oluşur.
Bazı hastalarda geç döllenme olur o nedenle son adet tarihine göre gebeliğin 4-5. Haftalarında normalde ultrasonla görülen gebelik kesesi görülmez. Bu durumda yapılması gereken BHCG değerine bakmaktır. BHCG 1000-1500 IU/l’in altındaysa ultrasonda gebelik kesesinin görülmemesi çok normaldir.
Muhtemelen geç yumurtlama ve geç döllenme olmuştur, o yüzden kese görülemiyordur. Bu durumlarda 1 hafta sonra tekrar ultrasonografi ile bakmak gerekir. Ama BHCG 1500 ıu/l’in üzerinde ve gebelik kesesi yoksa dış gebelik akla gelmelidir.
Benzer şekilde geç döllenme olduğunda kalp atışı da beklenen tarihte duyulamayabilir. Bu durumda eks fetüs tanısı koymadan 1 hafta beklemek gerekir. 1 hafta sonra kalp atışı duyulamıyorsa bebek ölü kabul edilmelidir.
Boş gebelik (anembriyonik gebelik) durumunda ise ultrasonla gebelik kesesi görülür ama içinde embriyo oluşmaz. Boş gebelik tanısı için gebelik kesesinin 25 mm’e ulaşmasına rağmen kesenin içinde embriyonun olmaması gerekir. Boş gebeliğin altında yatan neden %90 bebekte genetik problemlerdir. Boş gebeliğin ilaçla veya kürtajla sonlandırılması gerekir.
Hamilelik belirtilerine bakarak “Gebe miyim?” sorusunun kesin cevabına ulaşamazsınız. Çünkü hamilelik belirtileri bazı kadınlarda hiç olmayabilir, bazılarında ise psikolojik gebelik varmış gibi belirtiler olabilir.
O yüzden gebelik şüpheniz varsa en kesin sonucu kanda gebelik testi (BHCG) ile öğrenebilirsiniz. Kanda gebelik testi sonucunun yorumlamasını ve ne zaman ultrasona girmeniz gerektiğini de kadın doğum uzmanı ile istişare ederek öğrenebilirsiniz.
En Erken Ne Zaman Hamile Olduğumu Anlarım?
Hamile olduğunuzu en erken ilişkiden 1 hafta sonra kanda gebelik testi ile anlayabilirsiniz. Eğer BHCG sonucu < 5 ise gebelik yoktur. 5-10 arasında ise 2 gün sonra gebelik testini tekrarlamak gerekir.
Yumurtlamadan Kaç Gün Sonra İdrarda Gebelik Belli Olur?
Düzenli adet gören bir kadında yumurtlamadan 7 gün sonra kanda, 14 gün sonra idrarda gebelik belli olur. Ama adetler düzensiz ise yani yumurtlama geç oluyorsa döllenme de geç olacaktır. Bu durumda kanda veya idrarda gebelik daha geç belli olacaktır.
Sağlık ve sevgiyle kalın….
Referanslar
- Wang X, Chen C, Wang L, Chen D, Guang W, French J. Conception, early pregnancy loss, and time to clinical pregnancy: a population-based prospective study. Fertil Steril. 2003;79(3):577–584.
- Weigel RM, Weigel M. Nausea and vomiting of early pregnancy and pregnancy outcome. A meta-analytical review. BJOG. 1989;96(11):1312–1318.
- Farquhar CM. Ectopic pregnancy. Lancet. 2005;366:583–591.