İçi sıvı dolu kesecik manasına gelen kistler insan ve hayvan tiplerinin çabucak hemen hepsinde görülebilmektedir. Kısıtlanmış bir kısımda yer almaları ve kist duvarı ile sonlu olmalarından ötürü kist duvarları ile kaplanarak bu isimi almışlardır.
Over sözcüğü ise yuımurtalığı simgelemektedir. Halk ortasında yanlış telafuzdan kaynaklı olarak kirst olarak da bilinmektedir. Kistler yeterli huylu ve kanseröz yani neoplastik olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır.
Over Kistlerin Tespit Edilmesi
Pek çok bayan hayatının bir kısmında yumurtalık kist sorunu ile karşılaşmaktadır. Yumurtalıkta yer alan kistler genel olarak hiç bir belirti vermemektedir. Pek çok defa rutin jinekolojik denetimlerde tesadüfen bulunmaktadır. Birden fazla defa saf olduklarını ve her hangi bir tedaviye muhtaçlık duymadıklarını söylemek mümkündür. Halk ortasında yanlış bir bilgi olarak kanser habercisi oldukları inanışı yaygınlaşmıştır.
Over Kistleri Başka Organlarda Yer Alan Kistlerden Ayıran Farklar
İnsan bedeninde en farklı hücre çeşitliliği yumurtalıklarda yer almaktadır. Embriyoların orjinalliğinin sağlanması açısından yaradılıştan gelen süreç yumurtalığı bu tarafta evrimleştirmiştir. Bu özelliği sayesinde bedende yer alan tüm bölgelerden farklı bir formda ele alınması gerekmektedir. Yumurtalıkta yer alan en değerli özellik ise hormonal tesirlere süratli reaksiyon verebiliyor olmasıdır. Bu farklı hormonların tesiri ile yumurtalığın büyümesi ya da kistleşmesi görülebilmektedir.
Kistler Nasıl Ortaya Çıkar, Oluşum Süreci Nasıldır?
Vücutta yer alan hiç bir hücrenin daimiliği ve kalıcılığı kelam konusu değildir. İnsan ve hayvanların hücreleri bir yandan doğmaya devam ederken bir yandan da ölmektedir. Buna hücre yenilenmesi denmektedir. Tüm hücreler boyutlarına ve çeşitlerine bağlı olarak farklı ölçülerde sıvı salgılamaktadır. Şayet kelam konusu sıvıların salınımı beklenenden ya da olması gerekenden fazla olursa birikme kaçınılmaz olacaktır. Dokuların ortasında biriken bu sıvılara ödem denmektedir. Ödemlerin en değerli özelliği bedenin pek çok bölgesinde kendilerini şişlikler ile ortaya koymalarıdır.
Söz konusu sıvı birikmesi etrafında oluşacak olan zar bir kesevik halini almasını sağlayacaktır. Bu sayede içeriye giren ve çıkan sıvının kontağı kesilecek, ve yeni yapı Lezyonun ismini alacaktır. Yapı tıpkı vakitte kist formuna geçmiş olacaktır. Bedenin her bölgesinde her organında kist oluşma ihtimali vardır. Bu kistler beyin, akciğer, karaciğer ve yumurtalık üzere epeyce çeşitli alanlarad görülebilir. Yumurtalık kistlerinin dışında kalan bölgelerde oluşan kistler için kolay belirti verdikleri ve kendilerini süratli aşikâr ettiklerini söylemek mümkündür. Çünkü kistler öteki organlarda organın ana çalışma prensibini etkilediği için işlev bozukluğu oluşturarak rahatsızlık verecek, bu rahatsızlıkta muayeneyi gerektirerek erken teşhis edilmesini sağlayacaktır.
Bu belirtilerin anlaşılması kimi zamanlarad hamile kalma isteğine kadar ortaya çıkmamaktadır.
Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri Nelerdir?
En sık görülen yumurtalık kisti, âlâ huylu olan selim tipidir. Lakin berbat huylu olan Maling kistlerinin var olduğu gerçeğini görmezden gelmek hakikat olmayacaktır. Yumurtalıkların başka organlarla kıyaslandığında belirti verme açısından çok daha yoksul olması, pek çok sefer hayli büyük boyutlara ulaşmalarına rağmen hiç bir sorun oluşturmamalarına neden olacaktır. Yalnızca rutin denetimler kistlerin ortaya çıkmasını sağlayabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Tekrarlayan Belirtileri
Şikayetlerin anlaşılabilmesi için öncelikli olarak bireyin kendini ve bedenindeki değişimleri düzgün takip etmesi gerekmektedir. Yalnızca takip ile yetinmenin mümkün olmadığı bu duruma ek olarak tertipli muayeneler tekrarlayan belirtilerin de yakalanmasında değerli rol oynayacaktır. En bilindik belirtilere baktığımızda ise;
- Adet düzensizlikleri
- Karın bölgesinde genel şişlik
- Karın ve kasık bölgesinde tertipli ağrı
- Sindrim sisteminde kabızlığı tetikleyen ağrılar
- İdra yapma şikayetleri ve idrar yolu iltihaplarına ek olarak idrar sürelerindeki düzensizlik
Over kist belirtileri ortasında yer alan en kıymetli şikayetlerdir. Ama bu durumların genel olarak önemsenmemesi kistin tespit edilme sürecini epeyce uzatmaktadır. Boyutları %70 düzeyine ulaşmamış kistlerin karın boşluğu içinde kendine uygun bir yer bulması nedeni ile şişlik yapması muhtemel değildir. Ancak %70 düzeyinden sonra şişlik hissedilebilir olacaktır. Bu nokta da 10 cm’den daha büyük olan kistlerin artık hissedilebilir bir noktaya ulaştığını söylemek mümkündür.
Ağrının berabeirnde iltihap ve Endometriozis sorunu de gelecektir. Çok az görülen durumlarda olsa over kistlerin patlaması ve kendi etraflarında dönmeleri görülmektedir. Bu iki şartta şiddetli ağrının habercisidir. Patlama ve kanama ile oluşan olaylar için acil ameliyat gerekmektedir. Kistlerin mesaneye basınç uygulaması sonucu sık idrar yapma gereksinimi ortaya çıkabilir. Buna ek olarak bağırsağa baskı yapan kist bilhassa rektum bölgesine baskı yapmaya başladığında kabızlığı beraberinde getirmektedir.
Kistler ile genelleme yapmak son derece zordur. Bu nedenle her belirtinin birebir olduğunu düşünmek ve her belirtiyi tıpkı kist kuşkusu ile incelemek yanlışsız olmayacaktır. Kist hakkında en kesin sonuca yalnızca uzman tabipler ulaşabilmektedir. Bu nedenle yumurtalık bölgesinde kistten kuşku edildiği durumda rahim sineması ya da ultrasonografi kâfi olacaktır.
>Yumurtalık Kisti Âlâ Huylu mu Berbat Huylu mu?
Pelvik ultrasonografiler de şayet kist 5-6 cm’den daha küçük görünüyorsa, kistin uygun huylu olduğunu söylemek ve işlevsel kistlerin işareti olmadığını söylemek mümkündür. Ama bu telaffuz katılık belirtmeyecektir. Âlâ huyluluk işaretlerine baktığımızda ise;
- Hastaların yaşı epeyce kıymetlidir. Menepoz sonrasındaki kistler berbat huyludur.
- Büyük ve sistemsiz kistler makûs huyludur.
- Basit ve solid yapıda olan bir kist güzel huyludur.
- Komplike ve büyük bir yapıya sahip olan kist makus huyludur.
- Etrafı ile yapışıklık gösteriyorsa berbat huyludur.
- Hassasiyet taşıyorsa da tekrar makus huylu bir kisttir.
Ultrasonografi de yapılan incelemede kelam konusu belirtilerin tespit edilmesi bir noktaya kadar mümkün olmaktadır. Ama net bir sonuca ulaşmak için hem kistten modül alınması gerekebileceği üzere hem de birtakım durumlarda süratli bir halde kistin direkt kendisinin alınması gerekebilir.
Yumurtalık Kistlerinin Çeşitleri
Yumurtalık kistleri iki farklı çeşitte olabilmektedir. İnklüzyon kisti ve Follikül kisti olan bu iki çeşit farklı özelliklere ve maksat kitleye sahiptir.
İnklüzyon Kisti
Fonksiyonel olmayana kolay bir yapıya sahip kisttir. Mikroskobik boyutta olan bu kistlerin bir belirtisi bulunmamaktadır. Ultrasonda da fark edilmeleri imkansızdır. Ama küçük kistlerin uzun devirde makus huylu kistlere dönüşebilmesinin mümkün olduğunu ortaya koymuştur.
Follikül Kisti
Gençlerde sık rastlanan kistler ortasında yer almaktadır. Bulgu verdikleri çok az hadise vardır. Bu nedenle belirti vermeyen kistler ortasında yer almaktadırlar. Boyutları 2-3 santime kadar ulaşmaktadır.
Korpus Luteum Kisti
Yumurtlama sonrasında atılan dokunun birleşerek Korpus luteum kistini oluşturması mümkündür. 3-4 santim ortasında kalan kist genel olarak zararsızdır. Genel olarak tabiatıyla yok olmaktadır.
Teka Lutein Kisti
Fazla hormon salgılanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Kısırlık tedavisi gören hastalarda sıkça görülmektedir. Kist birebir anda iki yumurtada da görülebilmektedir. Tedavi edilmesi ve kistin alınması gerekmektedir. Çünkü gebeliği engelleyecek ögelerden birine dönüşmesi mümkündür.
Gebelik Luteoması
20 Cm kadar ulaşabilen hayli büyük bir kist yapısıdır. Gebelik esnasında ortaya çıkan kelam konusu kist bebek için ziyan oluşturmaz. Gebeliğin sonlanması ile ortadan kaybolacaktır. Şayet kist bebeğin hareket edeceği alanı daraltmışsa ve ömrünü etkiliyorsa müdahale edilmesi gerekebilir.
