Vajina bölgesindeki hoşnutsuzluklar, son yıllarda epey tanınan hale gelen cinsel estetik ameliyatların artmasına neden olmuştur. Vajina bölgesi ile ilgili ameliyatlar konusunda günümüzde bayanlar daha çok cesaretlenmekte, her açıdan dış görünümlerine ve hoşluklarına kıymet vermekte ve kendilerini daha uygun hissetmelerini sağlayacak bilhassa vajina bölgesindeki estetik cerrahi süreçlerden kaçınmamaktadırlar.
Ayrıca birtakım bayanlarda doğuştan ya da sonradan oluşan küçük dudakların asimetrisi yahut fil kulağı tabir edilen formda çok büyük ve sarkık olması kimi ruhsal ve fonksiyonel bozuklukları beraberinde getirmektedir. Bu durumun düzeltilmesi için labioplasti ameliyatı yapılmaktadır.
Doğum sonrasında bollaşan ya da doğum yırtığı olan bayanlarda ise vajina estetiği ya da vajina daraltma ameliyatı yapılabilir. Vajina çabucak girişinde bulunan kızlık zarı istenmeyen kimi durumlarda bozulabilir. Bu durumda kızlık zarı tamiratı yapılabilir. Kızlık zarı tamiratı çoklukla lokal anestezi altında yapılır.
Vajina ile ilgili kimi hastalıklar bazen önemli boyutlara ulaşabilir. Bunlar ortasında vajinismus, vajinit, vajina kanseri, vajina sarkması sayılabilir.
Vajinismus, bayanlarda görülen bir cinsel fonksiyon sorunudur. Vajina girişini çevreleyen kasların istem dışı kasılarak, cinsel birleşme sırasında ağrı ve acıya neden olması ve buna bağlı olarak cinsel birleşmeşmenin gerçekleşmemesi olarak tanımlanır. Vajina içindeki kasılmalar ve ağrı, jinekolojik muayenede de ekseriyetle ortaya çıkar. Hastalığın % 90’ı ruhsal kaynaklıdır. Bu tip vajinismus tedavisinde genel olarak vajina girişine lokal anestezi uygulama tedavisi ile sonuç alınır.
Vajinit, vajina iç örtüsü olan mukozanın iltihabıdır. Bu tip iltihapların % 90’ı bakterial kaynaklıdır. Tedavi edilmezse, uterus ve yumurtalıklara bulaşabilir, bu durumda kısırlık, düşükler ya da düşük yüklü bebek doğumuna neden olabilir. Tedavisi etkene yöneliktir. Etkenin saptanması için vajinal sürüntü ve akıntıdan mikroskopik inceleme ve kültür yapılır. Vajinit ayrıyeten allerjik kaynaklı iritan tipte ya da menapoz sonrası görülen atrofik vajinit ya da hormonal vajinit tipinde olabilir.
Vajina kanseri, daha çok vajina derin kısmında bulunan rahim (uterus) ağzında görülür. Bayan üreme organları kanserleri ortasında en sık rahim kanseri görülür. Belirtileri ortasında cinsel ilgi sonrası kanama, adet vakti dışında kanama, kanlı vajina akıntısı, makûs kokulu akıntı, bel ve kasık ağrısı sayılabilir. Vajina kanseri daha çok 50 yaş üzeri bayanlarda, doğum yapmamış olanlarda, fazla kilolu olanlarda, ailesinde kanser olanlarda görülebilir. Bilhassa küçük yaşta evlenenler, cinsel hayata erken başlayanlar, çok doğum yapanlar, hijyen şartlarına dikkat etmeyenlerde daha çok görülebilir. Vajina kanserinin teşhisinde smir testi çok değerlidir. Bu test ile erken teşhis konursa vajina kanseri tedavi edilebilir. Bu nedenle en az 3 yılda bir smir testi yapılması gerekir.
Vajina sarkması, cinsel organın olması gereken yerden daha aşağı sarkmasıdır. Yaş ilerledikçe, olağanda bu organları sıkı tutan bağlar gevşer ve bollaşır. Bazen sarkma çok aşırı derecede olabilir ve hasta rahim ağzının vajina girişinde eliyle hissedebilir. Cinsel organla birlikte idrar torbası da sarkabilir. Bu durumda öksürme hapşırma ile idrar kaçırma görülebilir. Vajina sarkması ayrıyeten fazla doğum yapan bayanlarda görülebilir. Başlangıç devresinde bir grup antrenmanlarla vajina sarkması önlenebilir. Bunun için Kegel idmanları denilen vajina etrafındaki ve perine kaslarını kasma antrenmanları yapılabilir. Hasta üreme çağında ise vajina daraltma ameliyatı yapılabilir. Hasta daha ileri yaşta ve üreme çağını geçti ise, rahim çıkarılır ve vajina daraltılır.
