Aşılama usulü uzun bir mühlet hamile kalmaya çalışmış ancak başarılı olamamış bayanlara uygulanan epeyce kolay bir formüldür. Baba adayından alınan spermleri, bayan üreme sistemi içine, cinsel alaka dışında rastgele bir prosedür ile enjekte etme sürecidir.
Aşılamada uygulanan spermin yıkanması süreci etkiyi artırır. Yıkanmış yani bir kadro kimyasal unsurlar ile muamele edilmiş meni tekrar özel kanüller ve enjektörler yardımıyla direkt olarak rahim içine verilir.
Aşılama ( IUI ) hangi hastalarda uygulanır?
Düşük sperm sayı yahut hareketlilik oranı olan erkeklerde, açıklanamayan infertilite yani kısırlık olaylarında, servikal mukus sorunları olanlarda, Rahim ağzının (serviksin) anatomik sorunları olan anne adaylarında, sperme karşı antikor varlığında, ( İmmünolojik İnfertilite ), anne adayında yumurtlamanın olmaması yahut yetersiz olması durumunda, cinsel fonksiyon bozukluklarında tercih edilen bir metottur.
Aşılama için gerekli, erkeğe yapılan testler
Sistemik ve lokal fizik muayene, semen tahlili, sperm sayısı ve hareketliliği, ayrıntılı morfolojik kıymetlendirme, Yıkama sonrası sperm kıymetleri, ileri tetkikler, serolojik testler,, hormon profili erkeğe yapılan testler ortasında yer almaktadır.
Aşılama formülünün özellikleri
Aşılama metodu ülkü şartlarda yumurtlamanın sağlandığı gün spermlerin özel yollarla hızlandırılıp, plastik bir kanül aracılığı ile rahmin içine bırakılması sürecidir. Formülün özelliği olabildiğince çok sayıda ve hareketli spermin yeni atılmış ve tüpler tarafından yakalanmış yumurtaya olabildiğince yakın araya bırakılmasıdır. Mikroskobik bir canlı olan sperm bu sistemle yaklaşık 10- 12 cm kazanır, vajinanın asit ortamını, rahim ağzı mukus tıkacını ve rahmin içinde tüplere gerçek çıkması gereken yolu atlamış olur. Önünde yalnızca içindeki hareketli tüycükler yardımı ile sperm ve yumurtayı birleştirmek için en uygun ortam olan tüpler kalmıştır. Aşılama tedavisi öncesinde özel ilaç tedavileri uygulanarak yumurtlaması sayı ve kalite olarak arttırılan bayana yumurtacıklar yaklaşık 20 mm uzunluğuna ulaştığında yumurta çatlatma iğnesi verilir. Bu iğneden ortalama 24-36 saat sonra aşılama süreci için en uygun periyottur.
Aşılama nasıl uygulanır?
Aşılama kararı vermeden evvel çiftin her ikisinin de infertilite yani kısırlık açısından bütün tetkikleri yapılır. Şayet ovulasyon indüksiyonu ( Yumurtalıkların uyarılması ) yapılacaksa uygun ilaçlarla desteklenerek ve seri ultrasonografilerle yumurta hücresi gelişimi saptanmalıdır. Bu hücre ya da hücreler kâfi boyuta ulaştığında çatlatma iğnesi yapılmalıdır.
İdeal olarak bu iğneden 32 – 36 saat sonra aşılamanın ( inseminasyon ) yapılması önerilir. Şayet gerek görülürse ultrason takipleri esnasında kanda östrojen bedellerine bakılabilir.
.Elde edilen semen örneği makul kimyasal unsurlarla süreçten geçirilip hazırlandıktan sonra ( yıkama ), aşılamaya ( inseminasyona ) hazır hale getirilir. Bayan jinekolojik muayene konumunda uzanır. Spekulum takılır, serum fizyolojik ile paklık yapıldıktan sonra uygun katater rahim ağzından, rahim içine ilerletilir. Enjektöre çekilmiş olan semen yavaş ve dikkatli bir biçimde bu katater vasıtasıyla rahim içine verilir. Daha sonra katater ve spekulum çıkartılır. Bir ölçü semenin dışarıya geri gelmesi olağandır.
Aşılama ( inseminasyon ) mutlaka ağrılı bir süreç değildir. Süreçten sonra bayan 10 – 15 dakika kadar uzanır ve daha sonra olağan hayatına dönebilir. Zorunda olmamakla birlikte hastaya progesteron dayanağı verilebilir. Aşılamadan sonraki birinci 24- 48 saat ağır fizikî aktiviteden kaçınılması tedavi açısında değerlidir. Lakin yatak istirahati gerekli değildir.
Aşılama sonrası 2 hafta içinde adet görülmez ise gebelik testi yapılır. Testin müspet olması sonucunda uygun halde gebelik takiplerine başlanır. Negatif olması durumunda bayanın adet kanamasının 3. günü yeni bir deneme için birinci ultrason incelemesine çağırılır.