Pek çok anne adayı doğum uzmanına adetleri geciktikten sonra gebe kaldıklarından şüphelenip baş vurmaktadırlar. Bu devirde gebelik yaklaşık 3-6 haftalıktır. Gebeliğin en kıymetli periyodu birinci üç ay, yani birinci 12 haftadır. Bu periyotta ceninin temel organ taslaklarının oluşumu tamamlanır.
Gebeliğin birinci üç ayında alınacak ve organ oluşumunu bozacak rastgele bir hususun alınması yahut hastalık geçirilmesi doğacak çocukta kalıcı ve hatta gebeliği sonlandırabilecek sakatlıkların gelişmesine yol açabilir. Gebeliğin birinci 3 ayının sonuna yanlışsız maruz kalınan olumsuz tesirler çocuğun sakatlıklarla doğma riskini artırır.
Bu periyodun birinci haftalarında bu tesirlere maruz kalma ceninde ömürle bağdaşmayacak bozukluklara neden olacağından hamilelik ekseriyetle düşükle sonlanır. Üstte bahsettiğim üzere pek çok anne adayının doğum uzmanına hamileliğin en erken 5-6. haftasında baş vurduğunu düşünürsek, bu bireylere yardımcı olma imkanını değerli ölçüde kaçırmaktayız. Bu sebeple hamilelik öncesi hekim denetiminin kıymeti büyüktür. Anne adayı teşhis edilmiş hastalıklarını doktora bildirilmesi çok değerlidir. Çünkü birtakım hastalıkların gebelik öncesi tam olarak denetim altına alınması daha sonra oluşabilecek pek çok sorunun önüne geçebilir.
Bu hastalıklardan başlıcası şeker hastalığıdır. Tedavi görmediğinden ötürü, şekeri yüksek olduğu sırada gebe kalan bayanların çocuklarında doğumsal sakatlık riski kıymetli ölçüde artar.
Lupus bir romatizmal hastalık olup vakit zaman şiddetinde artış görülür.
Hastalığın alevlendiği devirde gebe kalan anne adaylarında, gerek hastalığın seyri, gerekse hamileliğin seyri çok olumsuzdur.Hatta hem anne hem de cenin için hayati tehlike kelam konusu olabilir. Bu yüzden bu şahısların gebe kalmadan evvel en az 6 ay hastalıksız bir devir geçirmiş olması önerilir.
Tiroid hastası olan anne adaylarının hamilelikleri sırasında hastalıklarının denetimi değerlidir.
Tiroid hormonun yüksek yahut düşük olmasi hamileliği kaybetme riskini arttırır. Ayrıyeten hamilelik devrinde tiroid hormon seviyesi düşük olan annelerin çocuklarının zeka gelişimi sağlıklı annelerin çocuklarına nazaran daha düşüktür.
Astım hastalığının teşhisi ve denetim altına alınması gebe kalmayı planlayan anne adayları için çok değerlidir. Çünkü hamilelik durumu, hastaların yaklaşık üçte birinde astımın seyrini kötüleştirir. Astım hastalığında hastaların teneffüs yollarında süreksiz olarak daralma olur. Bu daralma şiddetli olursa annenin kanındaki oksijen seviyesi düşer. Münasebetiyle fetusa giden oksijen ölçüsü da azalacağından doğacak çocukta beyin hasarına kadar varabilecek sakatlıklar görülebilir. Astım hastalığı teşhisi konmuş anne adaylarının hamilelik öncesi en uygun tedaviye başlanması ve astım nöbet sıklığının en aza indirilmesi hatta büsbütün önlenmesi amaçlanmalıdır.
Hamilelik kimi kalp hastalıklarının seyrini de kötüleştürebilir. Hatta kimi kalp hastaları için hamilelik hayati tehlike yaratır. Bu sebeple kalp hastalığı teşhisi konmuş yahut muayenede bu doğrultuda bulguları olan anne adaylarının gebelik öncesi tetkikleri, gebeliği kaldırabilip kaldıramayacaklarının bilinmesi çok değerlidir. Şayet gebelik hayati tehlike teşkil ediyorsa bu hastalara doğum denetimi tavsiye edilmesi yahut lakin gerekli önlemler alındıktan ve anne adayı gebeliğin kendilerine getireceği riskleri anladıktan sonra hamileliğe müsade edilmelidir.
Birebir formda böbrek yetmezligi de gebeliği olumsuz istikamette tesirler. Ayrıyeten gebelik durumu böbrek yetmezliği olan hastaların durumunu kalıcı olarak kötüleştirebilir. Bu sebeple böbrek yetmezliği olan anne adayları hamilelik öncesi tetkik edilmelidir. Böbrek yetmezliği ileri boyutta ise hamilelik tavsiye edilmez. Lakin seçim, gebeliğin getirdiği riskleri anlıyor ve kabul ediyorsa anne adayına bırakılmalıdır.
Gebeliğin erken devirlerinde geçirilebilecek birtakım bulaşıcı hastalıklar düşüklere ve hatta doğumsal sakatlıklara neden olabilir. Bu tip hastalıkları geçirmekte olan annelere gebe kalmaları tavsiye edilmez Hatta bu türlü bir riski önlemek içinkızamıkçık, suçiçeği, sarılık üzere kimi hastalıkları geçirmemiş yahut bu hastalıklara karşı aşılanmamış anne adaylarına gebelik öncesi aşı yapılabilir.
Su çiçeği ve kızamıkçık etkeni içeren aşılardan sonra 3 ay gebe kalınmamalıdır.
Ayrıyeten hamileliğin planlandığı periyotlarda, kelam konusu bulaşıcı hastalıklardan sakınmak hedefiyle, anne adayları hayvan ve bilhassa kedi dışkısına maruz kalmaktan sakınmalı (örneğin mesken kedilerinin dışkıladığı kumu temizlemek gibi), pastörize edilmemiş peynirleri yememeleri (rokfor ve gibisi peynirler dahil), çiğ zerzevat ve etlerden kaçınmaları (sushi gibi), bahçe ile uğraşırken eldiven giymeleri tavsiye olunur. Tekrar tıpkı sebeple bu devirde anne adayları, ateşli hastalık geçiren çocukların yanına yaklaşmamalıdır.Bu durum bilhassa okul ve kreş üzere yerlerde çalışan anneler için değerlidir. Gebe kalmayı planlayan bütün anne baba adayları, AIDS hastalığının etkeni olan HIV için test edilmelidir.
Bu virüsü taşıyan hastalar gebelikleri boyunca uygun tedaviyi alır ve doğum uygun kaideler altında gerçekleştirilirse doğacak çocuğa hastalığın geciş riski %1’den azdır.
Sarılık etkenlerinden biri olan Hepatit virüsü taşıyan anne adaylarının tespiti de değerlidir.
Çünkü doğum sonrası bu annelerin bebeklerinin aşılanması hastalığın geçişini önleyecektir.
Hamilelik öncesi sigara, alkol ve başka husus bağımlılıkların da gündeme getirilmesi lazımdır.
Bu tip bağımlılıklardan kurtulmak hem doğacak çocuğun hem de annenin sıhhati için kıymetlidir.
Anne ve babada olabilecek kalıtımsal hastalıkların tespiti doğacak çocukta da bu hastalığın görülme mümkünlüğünü tespit etme açısından çok kıymetlidir. Kimi durumlarda ebeveynlerden biri hastalığın yalnızca taşıyıcısı olabilir.
Bu durumda ebeveynin kendinde yahut çocuğunda hastalık görülmez. Lakin her iki ebeveyn de o hastalığın taşıyıcısı ise çocuğun hasta doğma riski vardır.Akdeniz Anemisi sıktır.
Hasebiyle taşıyıcıların sık olduğu toplumlar, kimi hastalıkların taşıyıcılık durumunu tespit açısından taranabilirler.
Ebeveynlerin taşıyıcılık durumunun evvelce bilinmesi, doğacak çocukta hastalık görülme ihtimalinin evvelce saptanmasını sağlar.
Anne, baba adayı ve tabipleri bu bilgiler ışığında gebeliğe karar verip, gerekli önlemleri alabilirler.
Kalıtımsal hastalık taşıyıcıların tespitinde, ailenin başka fertlerinde rastgele bir kalıtımsal hastalığın görülüp görülmediğinin bilinmesi de yardımcı olur.
Bu yüzden aile fertleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmesi ve hatta gereken durumlarda fotoğraflarının temini, doğum öncesi kalıtımsal hastalık riskinin varsayımında yol gösterici olabilir.
Gebe kalmadan evvel her iki eşin hekim denetiminden geçmesi hamilelikte karşılaşılacak, hem anne hem de doğacak çocuğu etkileyebilecek pek çok sorunun önüne geçebilir.
Doğurma çağında olan ve yakın gelecekte gebe kalmayı planlayan bayanlar evlilik öncesi ve olağan sıhhat denetimlerinde doğum denetimi yahut öteki bir sebeple bayan hastalıkları ve doğum uzmanına baş vurduklarında bu mevzuyu gündeme getirmelidirler.
Bu türlü bir denetim sırasında baba adayı da kesinlikle incelenmelidir.
Çünkü pek çok kalıtımsal hastalıkta babadan geçiş değerli rol oynamaktadır. Taşıyıcıların sık olduğu toplumlar, birtakım hastalıkların taşıyıcılık durumunu tespit açısından taranabilirler.
Ebeveynlerin taşıyıcılık durumunun evvelce bilinmesi, doğacak çocukta hastalık görülme ihtimalinin evvelden saptanmasını sağlar.
Anne, baba adayı ve tabipleri bu bilgiler ışığında gebeliğe karar verip, gerekli önlemleri alabilirler.
Kalıtımsal hastalık taşıyıcıların tespitinde, ailenin öteki fertlerinde rastgele bir kalıtımsal hastalığın görülüp görülmediğinin bilinmesi de yardımcı olur.
Bu yüzden aile fertleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmesi ve hatta gereken durumlarda fotoğraflarının temini, doğum öncesi kalıtımsal hastalık riskinin kestiriminde yol gösterici olabilir.
Şayet planlanan hamilelik birinci değilse, daha evvelki gebeliklerde karşılaşılmış meselelerin bilinmesi daha sonra ki gebelilerde bu meselelere karşı alınacak önlemlerin planlanmasına yardımcı olacaktır.
Örneğin 2’den fazla düşük olmuşsa anne ve babanın genetik açıdan tetkiki düşüklerin kalıtımsal olduğunu gösterebilir.
Tekrarlayan düşüklerin öbür bir sebebi de, annede kanın pıhtılaşmaya olağandan fazla yatkın olmasıdır. Hamilelik öncesi pıhtılaşmayı engelleyecek bir tedavinin başlaması bu nedenle oluşabilecek gebelik kayıplarını engelleyecektir.
