HPV tensel temasla geçen viral enfeksiyondur. 100 den fazla çeşit HPV vardır. Cinsel bölgede, ağız ve boğazda enfeksiyona yol açan cinsel yolla bulaşan değerli olan 40 tiptir. Cinsel temas yahut oral seks yoluyla bulaşmaktadır. Bulaşması için tam cinsel birleşme olması gerekli değildir.
HPV hem bayanlarda hem de erkeklerde cinsel yolla bulaşan en sık görülen enfeksiyondur. Az sayıda partneri olanların bile vakit içinde HPV ye yakalanacağı ön görülmektedir.
Anneden bebeğe doğum sırasında bulaşmaya nadiren rastlanır.
HPV belirtileri nelerdir?
HPV enfeksiyonları birçok vakit belirti vermez, enfekte bireyler cinsel partnerlerine bilmeden hastalığı bulaştırmış olurlar.
Daha nadiren HPV önemli sıhhat sıkıntılarına yol açan hastalıklara neden olur. Genital siğiller, üst teneffüs yollarında oluşan siğillerin yol açtığı reküren teneffüs yolu papillamotozisi HPV ye bağlı gelişir. Serviks kanseri, genital kanserler, anüs kanseri, boğaz ve teneffüs yolu kanserlerine yol açan HPV tipleri vardır. Siğile yol açan tiplerle kansere yol açan HPV çeşitleri oburdur.
Serviks kanserlerinin %99 nedeni HPV enfeksiyonlarıdır. Her yıl dünya üzerinde 270.000 bayan HPV ye bağlı serviks kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
HPV nin yol açtığı kanserler lakin ilerlediğinde belirti verir. Bu nedenle tarama testleri kıymet taşır.
HPV tarama testleri nasıl yapılmalıdır?
21 yaşından ufak olanlar cinsel aktiviteye başladıysa ve cinselliğe başlama yaşına nazaran HPV taraması yapılır. 21 yaşından evvel HPV nin bizatihi gerilemesi mümkün olduğundan smear alınmaz.
21-29 yaşında olan bayanlardan 3 yılda 1 smear alınır. Smear sonucu olağandışı ise HPV taraması istenir.
30-65 yaşlarında 30 yaşında HPV taraması istenir olağansa 5 yılda 1 smear alınır. Şayet HPV taraması yapılmadıysa 3 yılda 1 smear alınır.
Kansere yol açan 15 HPV virus tipinden biri yahut birkaçı saptanırsa smear incelemesi sık yapılmalıdır.
HPV enfeksiyonları 10 yahut daha çok yıl içinde kansere öncü servikal değişiklikler gösterir. Olağandışı prekanseröz hücrelerin varlığında kolposkopik inceleme yapılır.
HPV enfeksiyonlarının tedavisi :
HPV nin yok edilmesi tedaviyle mümkün değildir. Birden fazla sefer HPV resen kaybolmaktadır.Ancak HPV enfeksiyonlarının yol açtığı siğillerin yahut kanserin tedavisi hedeflenir.
Genital siğillerin tedavisi :
İlaçla tedavi :
-Genital siğillerin tedavisi direkt siğillerin üzerine sürülen kimyasallarla yapıldığında sigiller yok olana kadar çok defa uygulanması gerekir. Salisilik asid, podofiloks , trikloro asetik asit üzere kimyasallar sigil dokusunu yoke taban, sigil katmanlarını yok ederler.
-İmiquimod içeren ilaçlar siğilli bölgeye sürüldüğünde dokunun HPV ile savaşması için bağışıklığı arttırarak tesir gösterir.
-Cerrahi ve öbür yöntemler
Kriyoterapi, elektrokoter, lazer cerrahisi, cerrahi olarak çıkartılması
Servikste kanser öncüsü lezyonların tedavisi
Rahim ağzının kanser öncesi lezyonları CİN1, CİN2, CİN3 olarak hafifçe şiddetliye gerçek sınıflanır. Smearde olağandışı hücre saptandığında kolposkopi ile biyopsiyle kuşkulu dokudan kesim alınır ve patoloji sonucuna nazaran tedavi planlanır.
CİN1 için tedaviye gerek yoktur. CİN1 lerin yarısı resen güzelleşir.
CİN2 –CİN3 lezyonların kansere dönüşüm potansiyelleri nedeniyle çıkartılması gerekir.
-LEEP (Elektrocerrahi Lupla Eksizyon İşlemi) en çok tercih edilen cerrahi metottur.
-Konizasyon Rahim ağzından koni biçiminde doku çıkartılarak olağandışı hücreli alan temizlenir.
-Lazer tedavisi hücreleri yok etmek için lazer kullanılır.
HPV ÖNLENMESİ
HPV önlenmesi için geliştirilen aşılar kıymetlidir. Dünya Sağlı Örgütü serviks kanserine bağlı ölümlerin %85 inin gelişmekte olan ülkelerde olduğunu rapor etmiştir. Meğer ki A.B.D üzere ülkelerde 13-17 yaş kız çocuklarının %60 ı erkek çocuklarının % 40 ı aşılanmış olacaktır.
21 yaş altında ki erkeklerin, 26 yaş altında ki bayanların HPV aşısı yaptırmaları önerilmektedir.
Bağışıklık yetersizliği olan (HİV/AİDS olan) şahıslarda aşı daha evvel yapılmadıysa 26 yaşından sonrada yapılmalıdır.
Ülkemizde 2 çeşit aşı bulunmaktadır, çok yakın gelecekte bir aşı daha eklenecektir.
Şu anda ülkemizde bulunan 2 aşıyla da HPV 16-18’ e karşı koruyuculuk sağlanmaktadır. Serviks kanserlerinin yaklaşık % 80’ninden bu iki HPV tipi sorumludur.
Dörtlü aşıyla siğillerin %90’nından sorumlu olan HPV 6 ve 11’e karşıda korunma sağlanır.
Aşı nasıl uygulanır?
Hem ikili aşının hem de dörtlü aşının kas içine yapılması gerekir.
4 lü aşı birinci dozdan sonra ki 2. Ve 6. Ayda tekrarlanır. Toplam 3 doz aşı yapılır.
2 li aşı birinci dozdan sonra ki 1. Ve 6. Aylarda tekrarlanmalıdır.
Aşı kaç yaşında yapılmalıdır?
Aşıya karşı sonucun bağışıklık karşılığının en yüksek olduğu yaş 11-12 yaştır. Bu nedenle aşının bu yaşlarda yapılması ileride servks kanserine karşı koruyuculuk talihini artırır.
Gebelikte aşı?
Gebelik sırasında HPV aşısı yapılmaz.
Gebelik öncesi 1 doz aşı yapıldıysa doğum sonrası 6. haftada sıfırdan başlayarak 3 aşı planlanır.
Gebelik öncesi 2 doz aşı yapıldıysa doğum sonrası 6. haftada 3. Doz yapılır. Emziren bayanlar HPV aşısı yaptırabilirler.
