Dünya üzerinde en sık görülen enfeksiyonlardan biri uçuktur.
2 tip Herpes simpleks vardır. Tip 1 Herpes simpleks (HSV tip 1) ekseriyetle yüzde enfeksiyoa yol açan tiptir. Tip 2 Herpes simpleks (HSV tip 2) genital bölgede enfeksiyona yol açan tiptir.
Hem tip 1 hem 2 herpes enfeksiyonları cildin duygulanımını veren hudutlarda sinsice bekler. Uçuk olduğu her seferde sonlardan cilde ve müköz zarlara yayılarak çoğalır ve klinik olarak yaralara yol açar. Yara geçtikten sonra tekrar hudut içi dinlenme devrine geri döner.
Cinsel bölge uçuklarında etken nedir?
%60-70 oranında HSV tip 2, % 30-40 HSV tip 1 etkendir. Herpes enfeksiyonları ömür uzunluğu tekrarlayıp nüks potansiyeli taşımaktadır.
Herpes nasıl bulaşır?
Deriden deriye HSV bulaşması kolaylıkla olmaktadır. Uçuk geçmiş bile olsa tükürükte, cinsel salgılarda birkaç hafta boyunca bulunur. Uçuk varken bulaşıcılık riski daha yüksektir. Ciltte bulunan ufacık yara bile bulaşmayı arttırır.
Oda sıcaklığında virus öldüğünden eşyalardan bulaşması olağandışıdır.
Birincil genital HSV enfeksiyonları:
Kadınlarda dış genital bölgede ve vulva mukozasında , vajen ve servikste ülser yaraları olur. Erkeklerde de peniste ülserlere yol açar. Lenf düğümleri büyür, hassaslaşır. Tedavi edilmezse 2-3 hafta ağrılı ülserler devam eder. İdrar yaparken ağrı sıktır.
Tekrarlayan genital HSV enfeksiyonları:
Birincil enfeksiyonlar birtakım bireylerde hiç tekrarlamaz. Genital herpes birincil enfeksiyondan sonra birinci yıllarda daha sık nüks yapar. Yorgunluk, duygusal stress, başka enfeksiyonlar, güneş, adet görmek herpes tekrarına yol açabilir.
Tekrarlayan herpes birincil herpesten daha hafif geçer. Küçük kabarcıklar ağrısızdır. 5-10 günde geçer.
Genital Herpes komplikasyonları:
Üretrit, proktit, nörojenik ağrı, menenjit ender görülür.
Bağışıklığı bozulmuş bireylerde yaygın herpes enfeksiyonları olabilir.
Gebelik ve Genital Herpes:
Çoğunlukla doğum sırasında bebeğe daha evvelden geçirilen herpes enfeksiyonu geçmez. Lakin doğum esnasında genital herpes varsa sezeryan tercih edilmelidir.
Gebeliğin birinci 3 ayında herpes geçirilmesi fetus açısından risklidir.
Genital herpes tanısı:
Kan testleri HSV tip1 ve 2 ye karşı bedenin oluşturulduğu antikor denilen proteinlere bakarak yapılır.
Salgılarda ve hücrelerde bulunan HSV PCR testiyle belirlenir.
Genital Herpes tedavisi:
Antiviral tedavi hem birincil hem de tekrarlayan HSV enfeksiyonlarında verilir.
-Birincil HSV enfeksiyonlarında 7-10 gün antiviral tedavi verilir.
-Yılda 6 dan az nüks oluyorsa seyrek görülen nüks tedavisi uygundur. Karıncalanma, kabarcık ağrı olduktan sonra ,lk 72 saat içind ilaç tedavisine başlanmalıdır.
-Yılda 6 dan fazla nüks oluyorsa baskılayıcı tedavi verilir.
Herpes aşısı: Hayvan deneyleri sürmekte olan aşı şimdi insanlarda kullanılmamaktadır.