1-ADET DÜZENSİZLİĞİNİN NEDENLERİ NELERDİR
Regl olmak (adet kanamsı, ay hali)kadın hayatının kıymetli bir kesimidir. Bayanlar ekseriyetle yılda 11-13
sefer adet periyodu yaşarlar. Bu sayılara yakın kıymetler yani 1-2 seferden az ya da fazla olanlar normal
kabul edilir. Bu yüzden bayanda adet düzensizliği, her bayan için kendine ilişkin pahalara göre
kıymetlendirilebilir. Bayanlarda adet devri birinci başladığı vakitte birkaç yıl düzensizlik gösterebilir.
Bunun olağan döngüsüne girmesi için, hormonların dengelenmesi gerekir. Bu durum âdetin sona ereceği
devirde de yaşanır. Son adet periyodu üzerinden 12 ay geçince bayanda menopoz dönemi
başlamaktadır. Bu süreçte adet düzensizliği yaşanması, çoklukla hormonlar ve yumurta sayısındaki
azalmadan kaynaklanır.
Kadınlar neden adet görür?
Adet görme, rahmin her ay yumurtlamayı takiben bir bebek için hazırlanması için, rahim duvarlarının
kalınlaşması, gelecek olan embriyonun burada yuvalanması için uygun bir yer hazırlanmasıyla
başlamaktadır. Bunların gelişimi hormonların tesiriyle olmaktadır. Yumurtlama periyodu olduğunda, cinsel
bağın olmaması ya da korunma nedeniyle gebeliğin oluşmamasıyla birlikte, kalınlaşmış rahim
duvarlarının kanama tesiriyle dökülerek dışarı atılması adet kanamasını oluşturur. Bu döngü kadının
menopoza girmesine kadar her ay birebir formda devam eder. Bu döngünün her ay tekrarlanması demek,
tertipli adet görme demektir.
Adet düzensizliği ne demektir?
Bayanlarda adet mühleti çoklukla 4-7 gün ortasında devam eder. Bu periyot her ay 28 günde bir
yaşanmaktadır. Ama kimi bayanlarda 21 gün ile 35 gün ortasında oluşabilir. Adet düzensizliği ya da
olağandışı sayılacak adet devirleri ise;
21 günden daha az ya da 35 günden daha fazla aralıklarla olan adetler
Art geriye 3 sefer ya da daha fazla sayıda adet görememek
Adet kanaması olağandan az ya da fazla görülüyorsa
Adet devirleri ortasında kanama olması halinde
Cinsel ilgi sonrasında kanama olması ya da menopoz sonrasında meydana gelen kanamalar
İshal, hemoroit, kolit ya da öteki nedenlerle rektumdan gelen kanamaların adet kanamalarıyla
karıştırılmaması için, birkaç gün mühletle tampon kullanılması gerekebilir.
Adet düzensizliği nasıl belirlenir?
Her ay adet döngüsünün ne vakit başladığı ve bittiği not edilmelidir.
Adet periyotlarında kullanılan pet sayısının not edilmesi ve bu durumda gelen akıntının denetim edilmesi
gerekir.
Adet devirleri ortasında ve cinsel alaka sonrasında kanama olup olmadığı denetim edilmelidir.
Adetle alakalı olan olağandışı durumların not edilmesi gerekir.
Adet devirlerinde kullanılan tamponun enfeksiyona sebep olmaması için, gün içinde en az 2 defa
değiştirilmesi gerekir. Adet devirlerinde kan sulandırıcı aspirin üzere ilaçların kullanılmaması gerekir.
Şayet adet periyotlarında çok ağrı oluşursa, doktora danışarak uygun ağrı kesiciler kullanılabilir.
Adet düzensizliğinin nedenleri nelerdir?
Bayanın adet düzensizliği yaşaması çok çeşitli sebeplere dayanabilir. Bu nedenle adet düzensizliğinin
altında yatan sebebin belirlenmesi ve buna uygun tedavi uygulanması için tabip muayenesi yapılması
gerekir. Adet düzensizliği yaşanmasının yanında, adet görme büsbütün durabilir. Bu amenore olarak
tanımlanır. Bu sorun hamile olmayan, emzirmeyen ya da menopoz devrine girmeyen kadınlarda
yaşanan 90 günden fazla süren adet görmeme sorunu olağandışı kabul edilir. Bilhassa göğüslerin
gelişmeye başlamasıyla 3 yıl içinde ya da 15-16 yaşında adet gören şahıslarda adet görmeme sorunu
yaşanabilir. Adet düzensizliği ise çok farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Sebepler belirlendiğinde, adet
düzensizliğinin denetim altına alınması ve adetlerin tertibe sokulması mümkündür. Adet düzensizliğine
sebep olacak etkenler ortasında;
Stres: Bayanlarda fazla kilo alma ya da çok zayıflama, düşük kalorili diyetler, yetersiz beslenme,
idmanlarda değişiklik, gerginlik, seyahat, hastalıklar ya da günlük hayatı etkileyecek değişimler adet
düzensizliğine neden olabilir. Bu sebeple bayanların gerilimli hayat stilinden uzaklaşması adet tertibi için
yararlı olacaktır.
Doğum denetim hapları: Bu hapların çoğunluğu östrojen ve progesteron hormonlarından oluşmaktadır.
Hapların fonksiyonu yumurtalıkların yumurta bırakmasına mani olmak ve bu biçimde gebeliğe mani olmaktır.
Doğum denetim hapının kullanılması ya da bırakılması adet düzensizliğine yol açabilir. Bu düzenin
yine kurulması fakat, hapın bırakılmasından sonra 6 ayı bulabilir. Doğum denetim hapında sadece
progesteron hormonu varsa, adet ortalarında kanamalar oluşabilir.
Adet düzensizliğinin öbür sebepleri
Çok kilo almak ya da kilo kaybetmek
Çok idman yapmak
Rahim astarının kalınlaşması yani endometrial hiperplazi
Tiroit problemleri ve diyabet hastalığı
Karaciğer sirozu
Rahim kanseri
Sistemik lupus
Gebelik komplikasyonları olan düşük ya da dış gebelik
Östrojen tedavileri
Kan inceltici ilaç kullanımı
Doğum denetim gayesiyle rahim içi araçlarını kullanmak
Steroidler
Antidepresan ilaç kullanımı
Östrojen ya da progesteron hormonlarında dengesizlik olması
Adet gecikmesi ameliyat ve narkozdan kaynaklanır mı?
Ameliyat yapılırken kullanılan kanama durduracak ilaçlar, bayanlarda birkaç gün sürecek adet gecikmesi
sebebi olabilir. Lakin bu ilaçların ve narkozun uzun müddetli adet gecikmesine ya da adet düzensizliğine
neden olmadığı bilinir. Lakin ameliyat gerilimi bayanda hormonları etkileyen bir ögedir. Bu ameliyattan
sonra 1-2 ay kadar adet gecikmesine neden olabilir. Bu yüzden ameliyat sonrasında oluşan adet
düzensizliği 2 ayı geçerse, öbür bir etkenin varlığı araştırılmalıdır.
Menopoza geçiş devrinde adet düzensizliği
Adet devirleri olağan vakitte her ay nizamlı bir biçimde devam eder. Menopoz periyodunda yaklaşan
bayanda yumurtalık içindeki yumurta sayısı ve kalitesinin düşmesi nedeniyle, bir anda ya da azalarak
adet sikluslarında yumurtlama olmaz. Bu yüzden adet düzensizlikleri meydana gelir. Menopoz
devrinde geçişte hormon bozukluğu belirtisi son derece kıymetlidir. Bu periyotta adet kanamalarında
gecikme ya da adet görememe durumu oluşabilir. Bu nedenle bayanların menopoza yaklaştığı dönemde
6 ayda bir jinekolojik muayeneden geçmesi ve nizamlı takip edilmesi gerekir.
Adet düzensizliği tedavisi nasıl yapılır?
Bayandaki adet düzensizliğinin sebebinin bulunması için, ayrıntılı bir jinekolojik muayeneden geçirilmesi
gerekir. Genç kızlardaki adet düzensizliğinde, ultrason muayenesi yapılmaktadır. Muayene sırasında
rahimde olabilecek miyomlar, yumurtalık kistleri, organik sıkıntılar dışında hormon tetkikleri yapılır. Vajinal
smear ve ultrason incelemesi yapılır. Tümör kıymetlerine bakılarak, hormonal tesirlere karşı düzeltici
tedaviler uygulanır. Kistleri eritecek tedaviler uygulanır. Gerekiyorsa laparoskopik olarak bunlara
çıkartılır, miyomlar alınır. Miyomlar rahim iç boşluğunda ise, bunların kesinlikle alınması gerekir. Çünkü
ilaç tedavisi bunları düzeltemez. Histeroskopi denilen teknolojiyle karın hiç açılmadan miyomlar çıkarılır
ve adet kanamaları tertipli hale getirilebilir. Bayanlar ergenlik periyodundan itibaren, adet tertiplerini kayıt
altına almalıdır. Yıl içerisinde 1-2 sefer adet düzensizliği olması olağan kabul edilebilir. Bunun üstünde bir
düzensizlik olması halinde, kesinlikle tedavi edilmelidir. Zira miyom, kist üzere oluşumlar küçükken daha
kolay tedavi edilebilir. İleri kademede ya da bayanın ileri yaşında fazla sayıda miyom olması halinde,
rahmin alınması gündeme gelebilir. Lakin genç yaştaki hastalarda öbür tedaviler uygulanarak, adet
düzensizlikleri tedavi edilmeye çalışılır.
2-MYOMLAR
Rahim iç katmanında oluşan kanserli olmayan oluşumlar rahim polipleri olarak tanımlanır. Rahim
duvarına yapışık olan tümörler ise miyom olarak tanımlanır. Bunların ebatları 0,5 mm ile 10-15 cm kadar
olabilir. Ekseriyetle düzgün huylu olmalarına karşın, çok kanamaya ve ağrıya sebep olabilirler. Miyomlar
büyüklüklerine nazaran mesane ve makat bölgesine baskı yapabilirler.
3-ENDOMETRİOZİS
Rahmin içini kaplayan, her ay adet kanaması ile birlikte dışarıya atılan endometrial dokunun rahim
dışında büyümesi halinde endometriozis görülür. Bu doku yumurtalık altında sindirim sisteminde, rektum
ile rahim ortasında olan bölgede, bağırsaklarda, fallop tüplerinde ve öteki organlarda büyüme gösterebilir.
Bunun belirtisi adet düzensizliği dışında, cinsel bağlantıda ağrı, kramplar, olağandışı kanama ve adet
devrinde oluşan şiddetli ağrılardır.
İltihaplı pelvik hastalığı: Bayanlarda üreme sistemini etkileyen bakteriyel bir enfeksiyon olan iltihaplı pelvik
hastalığı, cinsel münasebetle vajinaya giren bakterilerin rahim ve üst genital sisteme yayılmasıyla tesirli olabilir.
Bunun dışında kürtaj, doğum ve düşük sırasında bu bakteriler üreme organlarına bulaşabilir. Hastalığın
belirtileri ortasında başta adet düzensizliği, vajina bölgesindeki ağır koku, leğen kemiği ile alt karın
bölgesinde ağrı, bulantı ve kusma, ateş, ishal ile ağır vajinal akıntı yer alır.
4-POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Bu rahatsızlıkta yumurtalıklar olağandan daha fazla erkeklik hormonu yani androjen üretmektedir. Bu
tesirle birlikte içi sıvı dolu kesecikler yani kistler meydana gelebilir. Androjen hormonunun yüksek olması
yumurtaların olgunlaşmasını önleyerek, ovulasyonu yani yumurtanın atılmasını mahzurlar. Bu sorun
çoklukla obezite, çok kıllanma ve kısırlıkla alakalıdır. Prematüre yumurtalık yetmezliği: Bu sorun
ekseriyetle 40 yaşın altındaki bayanlarda, yumurtalığın işlevlerini tam olarak yerine getirememesinde
görülür. Adet kanamalarında düzensizliğe ya da kanamaların hiç olmamasına neden olabilir. Sorun
genetik olarak yaşanabileceği üzere, kemoterapi ile radyasyon terapisi sonucunda gelişebilir.
5-VAJİNANIN İNFLAMATUAR HASTALIKLARI
1.VAJİNAL ENFOKSİYONLAR
2.KANDİDİAZİS (VAJİNAL MANTAR)
3.TRİCHOMANAS(VAJİNİTİ)
4.GARDNERELLA(BAKTERİAL VAGİNİTİS)
6-CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR
1-CHLAMYDİA TRACHOMATİS (Klamidya Enfeksiyonu )
2-GENİTAL SİĞİL (KONDİLOMA AKUMİNATA)
3-SİFİLİZ – FRENGİ HASTALIĞI
4-HERPES İNFEKSİYONLARI (Genital Herpes Enfeksiyonları)
5-NEİSSERİA GONORRHOEAE – Gonore BEL SOĞUKLUĞU HASTALIĞI
6-AIDS – HIV İNFEKSİYONU
7-OVER KİSTLERİ:
Kistler bedenin her hangi bir yerinde olabilen içi su dolu keseciklerdir. Etrafı kist duvarı ile çevrilidir. Over
kistleri her yaşta görülse de çoğunlukla üreme çağlarında ortaya çıkarlar. Kistler çoğunlukla fonksiyonel
ve zararsızdırlar. Yumurtalık (over) fonksiyonu prestijiyle kist üretebilir. üreme çağındaki her bayan her ay follikül
ismi verilen ve içinde yumurta hücresini içeren küçük bir kist geliştirir ve ortalama 2 cm çapa erişen bu
yapı adet devrinin ortasına tekabül eden günlerde çatlar. Her ay yumurtlama dediğimiz bu olay olur.
Lakin kimi adet devirlerinde folliküller yani içinde yumurta barındıran kistler çok büyüyebilir.
Genellikle rutin jinekolojik muayene esnasında konur. Kist teşhisini doğrulamak için vajinal yolla veya
karından ultrasonografi yapılır. Bu halde kistin tipi ve berbat huylu olup olmadığı hakkında bilgi almak
mümkün olur. Nadiren bilgisayarlı tomografi, MR üzere ek görüntüleme tekniklerine de gerek duyulabilir.
Kistin tipinin belirlenmesine yönelik olarak tümör belirteçleri ismi verilen kan incelemelerinin yapılması
gerekebilir. Yumurtalık kistlerinin birçok âlâ huyludur. Bu tümör belirteçlerinden bir tanesi CA-125 dir.
Ailede yumurtalık kanseri hikayesi olanlarda, menopoz sonrası gelişen kistlerde yahut kanser kuşkusu olan
durumlarda kanda CA-125 isimli tümör markerin düzeyine bakılabilir. Teşhis koymak yahut kitlenin kötü
huylu olup olmadığının belirlenmesi için gerekirse laparaskopi de yapılabilir. Yumurtalıklara yakın
komşulukta oluşabilecek öteki organlara ilişkin kitleler yumurtalık kistlerinin ayırıcı teşhisinde dikkate
alınmalıdır.
Belirtiler
Yumurtalık kistleri birden fazla vakit belirti vermezler. Aşağıdaki belirtilerden rastgele biri yahut birkaçı bir
ortada görülebilir.
Adet düzensizliği, lekelenme yahut adet görememe
Ağrılı adet görme ve vakit içinde ağrı şiddetinin artması
Kasıklarda ağrı
Karında dolgunluk ve basınç hissi Bağ esnasında ağrı
Büyük boyutlu kistlerde ele kitle gelmesi yahut karında şişme
Göğüslerde dolgunluk İdrar ve barsak şikayetleri
Kilo alma
Bulantı, kusma
Tüylenmede artışİnfertilite (Kısırlık)
Kist torsiyonu (boğulması) belirtileri
Ani şiddetli keskin ağrı hissedilmesi kist rüptürü (yırtılması) belirtisi olabilir
FOLİKÜL KİSTLERİ:
Folikül kisti ovülasyon (yumurtlama) olmaması ve folikülün büyümeye devam etmesi nedeniyle meydana
gelir. Gergin ve içinde berrak sıvı bulunan kistler oluşur. Ekseriyetle birden çok sayıda ve iki taraflı
olurlar.Büyüklükleri çoklukla 3 cm’yi pek aşmaz ve nadiren 4 cm’e ulaşırlar. Büyük folikül kistleri ise
yumurtlama tedavisi esnasında ovülasyon indüksiyonu gayesiyle eksojen gonadotropin kullanılması
sonucunda ortaya çıkabilir.
Bazen olgunlaşan bir folikül çatlayamaz, içinde ovum (yumurta hücresi) ölür lakin folikül büyümeye
devam eder. Folikül kisti olsun ya da olmasın folikül östrojen salgılamaya devam eder ve haftalar süren
bu östrojen salgısı nedeniyle rahim iç duvarında kalınlaşma (endometrial hiperplazi) meydana gelir.
Hastada amenoreyi (adet görülmemesi) takiben sistemsiz kanamalar olur. Kanamaların ağrısız olması
abortus (düşük) ve dış gebelikle karışmasınıönler. Muayenede uterus hafif büyük bulunur,overde kistik
oluşum saptanır. Buklinik tabloya sıkça rastlanmaktadır.
Folikül kistleri çoklukla tabiatıyla kaybolur ve tedavi gerektirmez. Fakat folikül kisti tanısı kadını
muayene ederek çabucak konamaz reprodüktif çağda,5 cm’den küçük, taşınabilir kistik kitlesi olan bayan 1 ay
sonra tekrar muayene edilmek üzere çağrılır. Folikül kisti ekseriyetle 1-2 siklüste kendiliğinden
kaybolacaktır. Kistin gerilemesini kolaylaştırmak için gonadotropinleri baskılamak emeliyle oral
kontraseptifler (doğum kontrolhapları) verilebilir.Takip sırasında gerilemeyen , giderek büyüyen ya
darüptüre (kistin patlaması) ya da torsiyone (kendi etrafında dönüp sıkışması) olarak akut batın kliniği ile
karşımıza çıkan kistlerde ameliyat yapmak gerekir. Ameliyat sırasında saptanan kist overe zarar
vermeden çıkarılmalıdır.
Ureme çağında en sık rastlanan kist tipidir. Gelişen yumurta hücresinin çatlamaması ve büyümeye
devam etmesi ile oluşur. Gergin ve içinde berrak sıvı içeren kistlerdir. birçoklarının çapı 4 santimetrenin
altındadır ve çoklukla belirti vermezler. Folikül kistleri doğum denetim haplarının yardımıyla veya
resen 1-3 adet döngüsü sonrasında kaybolurlar. Tedaviye karşın küçülmeyen ya da büyüme
gösteren kistler için ameliyat gerekli olabilir. Ameliyat esnasında yumurtalığa ziyan vermeden yalnızca kist
çıkartılır.Korpus Luteum Kistleri Yumurtlama sonrasında olağan olarak oluşan sarı cismin (korpus
Luteum) çok büyümesiyle yahut bu yapının içine kanama olmasıyla ortaya çıkarlar. Bu kistler folikül
kistlerine nazaran genelde daha ağrılı ve büyüktürler. Genelde folikül kistlerine nazaran bizatihi veya
doğum denetim ilaçları ile daha geç vakitte küçülürler. Hormon salgılanmasına devam ettiği için adet
gecikmelerine neden olabilir. Nadiren kist içine kanama olup çok büyüyebilir, Kist patlayabilir veya
torsiyone olabilir ve bu türlü komplikasyonlar varlığında cerrahi gerekebilir.
Endometrioma (çikolata Kisti)
Doktora ağrılı adet görme ve bu ağrının vakit içinde artması, bağ esnasında ağrı, infertilite (kısırlık)
üzere şikayetlerle başvuran hastalarda endometriozis mümkünlüğü akla gelmelidir. Uterusun (Rahmin) içini
döşeyen endometriyum ismi verilen dokunun hücrelerinin endometriyum dışı bir lokalizasyonda
bulunmasına endometriozis denir. Yumurtalıklarda bulunan endometriyum dokusu kendi içine kanayıp içi
koyu kahverengi, eskimiş kan dolu kistik oluşumlar meydana getirebilir. Bu kistik oluşuma
endometriyoma denir. Kist içi çikolata kıvamında bir sıvı ile doludur ve bu nedenle birebir vakitte çikolata
kisti olarak da isimlendirilmektedir. Endometriosis karın içi organlarını birbirlerine yapıştırabilir. Bu
yapışıklıklar ağrı ve infertilite üzere belirtilere neden olabilir.
Dermoid Kist (Teratom)
20 yaşından küçüklerde en sık görülen tümördür. Dermoid kist %12 oranında her iki yumurtalıkta
görülebilir. Karın ağrısı yapabilir. Torsiyone olup (kendi etrafında dönüp) akut karın tablosu ismi verilen ve
acil cerrahi gerektiren bir duruma neden olabilir. Dermoid kist teşhisini koymak ultrasonografi ile nispeten
bariz görünümü nedeni ile kolaydır. zira kistin içi çeşitli beden dokularıyla doludur. Dermoid kist cilt,
kıl yapıları, kemik ve hudut hücreleri ve bazen diş dokusu bile içerebilir. Yumurtlama ile ilgili süreçlerden
değil embriyonel periyotta meydana gelen olaylardan kaynaklanır. Dermoid kistler nadiren tiroid
dokusuna ilişkin dokular içerebilir ve hipertiroidi krizine neden olabilirler. Kistin patlaması ile dermoid kist
içeriğinin batın içine yayılımı kelam konusu olursa kimyasal peritonit denen karın içini örten zarın iltihabı
meydana gelebilir. Bu durum epeyce ağır bir klinik tablodur. Kist tespit edildiğinde mümkünse
laparaskopik yolla ve yumurtalıklara ziyan vermeden alınmalıdır.
Kistadenom
Yumurtalık dokusunu dıştan saran yüzey katmanından gelişen güzel huylu tümöral yapılardır.
Yumurtalık Kistleri Kanserleşir mi?
Yumurtalık kistlerinin birden fazla düzgün huyludur (yüzde 80-85). İleri yaşlarda ortaya çıkan, bilateral (iki taraflı),
solid (katı), yapışık, sistemsiz yüzeyli ve süratli büyüme eğiliminde olan, birden fazla sayıda, içlerinde katı
kısımlar bulunan, karın içinde sıvı birikmesine (asit) neden olan, aşikâr bir mühlet sonunda kendiliğinden
kaybolmayan yahut büyüme gösteren, tümör markeri ismi verilen birtakım kan parametrelerinde yükselmelerle
bir arada olan kistik oluşumların makûs huylu olabilme ihtimalleri nedeniyle ameliyat edilmeleri önerilir.
Şüphelenmemizde muayene ve ultrasonda elde edilen bulgular yardımcı olur.
Yumurtalık kistinin kanser olduğundan şüphelenilmesi durumunda ameliyat sırasında süratli doku tanısı
(Frozen) imkanı olan bir merkezde ve bu mevzuda tecrübeli bir bayan hastalıkları ve doğum uzmanı
tarafından gecikmeden ameliyat yapılması gerekir.
Yumurtalık Kistleri ne vakit ameliyat edilmeli?
1. 8 cm den büyük ise
2. Kitle solid (katı) yahut semisolid ise (yarı katı)
3. Postmenopozal (menopoz sonrası) yahut premenarş (ilk adetten önceki) kistler
4. 5 cm den büyük ve persiste eden (gözlem yahut doğum denetim hapları ile baskılanmaya rağmen
devam ediyorsa) kist
5. Malin intibaını (kötü huylu yahut kanser olma riski olan kist) veren kist
6. Süratli büyüyor ise
7. Pelviste asit ve metastaz belirtileri varsa
8. Torsiyon durumunda
Yumurtalık Kistlerinde En önemli Cerrahi Tedaviler Nelerdir?
Kistin boyutu, sonografik manzarası, âlâ yada makûs huylu olma kuşkusuna nazaran cerrahi metot seçimi
yapılır.
Laparaskopi
Kist küçük olup uygun huylu olarak göründü ise, yalnızca tanısal bir laparaskopi ya da ek olarak küçük bir
operasyon gerekebilir. İnce özel cerrahi aletler kullanarak göbeğin çabucak altında ve bir iki tane daha
karında küçük insizyonlarla (kesilerle) ve bu insizyonlardan teleskopik sistemlerle batın içinin
görüntülenmesine dayanır. Kistler bu teknikle çıkarılabilir. Bu sistem daha az ağrılı olup, hastanede
yatış müddetleri ve işe dönüş müddetleri daha kısadır. Estetik olarak açık ameliyata (Laparatomiye) göre
sonuçları daha uygundur.
Laparotomi
Büyük kistler için ve makûs huylu olma ihtimali olan kistlerin çıkarılması için kullanılan metottur. Ameliyat
esnasında kistle birlikte gerektiği vakit yumurtalığı da çıkarmak zarurî olabilir.
8- GENİTAL ESTETİK:
Doğuştan var olan ya da daha sonraları çeşitli nedenlerle gelişen genital gölgedeki hal bozukluğu,
bayanın cinsel hayatını hatta günlük yaşantısını kabusa dönüştürebiliyor , vakitle cinsel ilişkiden
soğuma, hatta akıntı yahut anksiyete üzere önemli problemler da ortaya çıkmaya başlıyor. Halbuki sağlıklı ve
memnun bir birlikteliğin yolu, öncelikle insanın kendine duyduğu özgüvenden geçiyor. Partneri tarafından
beğenildiğini hissetmek de cinsel ömürde değeri bir rol oynuyor. Sevişmekten kaçınan yahut cinsel
alakadan gereğince haz alamadığından yakınan bayanların meselelerinin altında yatan enönemli
nedenlerden biri, cinsel organlarıyla ilgili estetik telaşların olması.
Kızlık Zarı Dikimi – Hymenoplasti Hymenoplasti
Ülkemiz başta olmak üzere kimi etnik toplumlarda kızlık ehemmiyetini korumakta ve bekaret cinayet ile
sonuçlanabilen kimi güzel olmayan durumlara neden olabilmektedir. İsmini Yunan mitolojisinde Hymen
yahut Hymenaeus olarak bilinen evlilik rabbinden alan kızlık zarının (hymen) tamiri (Hymenoplasti) pek
çok kadın-doğum doktorunun karşılaştığı bir taleptir. Ülkemizde bu sürecin hukukî boyutu tartışmalıdır.
Fakat pek çok tabip bu süreci etik bulmamaktadır. Son vakitlerde Avrupa sosyetesinde baş gösteren
kızlık zarı diktirerek nikah tazeleme modası ilgi cazip enteresan bir gelişmedir. Kızlık zarı cinsel ilişkide
kesinlikle kanar mı?: Kızlık zarı nispeten esnek olmasına rağmen vajinanın içine girme denemelerinde
çarçabuk yırtılan ve kanayan anatomik bir yapıya sahiptir. Lakin bireyler ortası kıymetli yapısal farklılıklar
nedeniyle kızlık zarı çok esnek olabilir.
İç ve Dış Dudakların Büyüklüğü
En sık rastlanan genital estetik meselelerden biri, dış ve iç dudakların büyüklüğü ve sarkmalardır. İç
dudaklar (labia minör), klitorisin üst kısmından vajina girişinin altına kadar uzanan kıvrımlı yapıları
oluşturur. Kimi bayanlarda iç dudakların dış dudaklardan biraz taşması doğal olarak kabul edilir. Ancak
dış dudaklardan sarkacak halde uzun olması tıbben değerli bir sorun yaratmasa da estetik görüntüyü
bozarak bayanı tahlil arayışına iter. Bazen dış dudaklar (labium majuslar) yapısal olarak normalden
uzun ve büyük olabilir. Bu durumda cinsel münasebet esnasında penisin itmesi ile labiumlar gerilebilir ve bu da
ağrıya yol açabilir. Labium büyüklüğü nedeniyle dar kıyafetler ve pantolonlar giyemeyen , mayo giymek
istemediği için yıllardır tatile çıkamayan hatta kocasından utanıp yataktayken ışıkları karartıp
partnerlerine de çıplak görünmek istemeyen bayanlar vardır. Benzeri biçimde dış dudakların asimetrik
olması durumu da hem ruhsal hem de işlevsel olarak cinsel hayatı olumsuz etkileyebilir. Bu
durumlarda tedavi ve kozmetik maksatlı cerrahi ile labiumlar olağan boyutlarına indirilebilir (labioplasti
ameliyatı). Lokal yahut genel anestezi altında 30 – 40 dakika süren süreçte eriyen dikişler kullanıldığı için
dikiş alma sorunu da yaşanmıyor. Bu ameliyat kızlık zarına ziyan vermez, cinsel bağa, orgazma, gebe
kalmaya ve doğum yapmaya rastgele bir ziyanı yahut pürüzü yoktur. Ameliyattan sonra idrar yapma ile
ilgili bir sorun yaşanmaz, ameliyat bölgesinde çok derecede ağrı ve yanma olmaz. Yara güzelleşmesi bir
haftada tamamlanır. Ameliyattan 3-4 hafta sonra cinsel bağa girilebilir. Dıştan bakıldığında ameliyat izi
fark edilmez. 2 gün sonra duş alınabilir.
Vagen Genişliği Vajinal Genişlik
Öteki bir genital estetik sorun vagen genişliğidir. Bu durum bayanların cinsel münasebet sırasında gereğince haz
almalarını mahzurlar. Üstelik sorun yalnızca bununla da kalmaz; bayanlar, genişleyen vajinaları yüzünden
idrar kaçırma üzere sıhhat sorunlarıyla de karşı karşıya kalabilir. Vaginal genişleme nedenleri; Genetik
olarak birtakım bayanlarda olağanda vagina büyük olabilir. Fazla sayıda münasebet, kürtaj doğum , doğumda
bebeğin iri olması, Bilhassa doğumdan sonra düzgün onarılmayan yırtıklar yahut doğum sonrası
dikişlerde açılma olması, yaşın ilerlemesi ile birlikte vaginada elastikiyet kaybı olması vaginada
genişlemelere ve gevşemelere neden olur. Vajinal genişlikile bir arada ekseriyetle idrar torbasında ve
barsaklarda da vaginaya hakikat sarkma meydana gelir. İdrar torbasında sarkma idrar kaçırma, sıkışma
vb. üzere sorunlar ortaya çıkarabilir.
Vaginal genişleme birebir vakitte bağ esnasında vaginada olağan sulanmayı pürüzler ve sorunu iyice
arttırır. Sonuç olarak vajina gevşer, iç, dış genişliği artar ve cinsel haz azalır. Duvarlardaki gevşeme aynı
vakitte cinsel partner olan erkeğin duyacağı cinsel hazzı da azaltacaktır. Cerrahi olarak vajinal kanal
daraltılmakta ve gevşemiş olan kas yapıları düzeltilmektedir.(Vaginoplasti ) Bu çeşit operasyonlarda amaç
sarkmış olan mesane ve rektumun olağan durumlarına nazaran tamir edilmesi, vajinadaki fazla dokuların
çıkarılması ve sonuçta idrar tutamama üzere şikayetler ile birlikte vajinadaki genişlemeye bağlı olarak
görülen cinsel işlev bozukluğunun tamir edilmesidir. Operasyonlar ekseriyetle genel anestezi bazen
de epidural anestezi altında yapılır ve hasta 1-2 gün sonra olağan yaşantısına dönebilir. Cinsel yaşantı
ise 2 hafta sonra başlayabilir. Sıklıkla operasyon sonrası 1 gün kadar hastanede kalmak gerekir. Bazen
sabah yapılan ameliyat sonrası birebir akşam hasta meskenine gönderilebilir . Hastalığın ilerlemiş durumlarında
rahim de aşağıya gerçek sarkabilir ve vajinadan dışarıya çıkabilir.Bu üzere durumlarda vajinal yoldan
rahimin alınması gerekebilir.
Doğum Yırtılmaları ve İzler
Bunların yanı sıra doğum sırasında rastgele yırtılmayı engellemek için cerrahi olarak yapılan kesi
(epizyotomi) sürecinden sonra kabarık ya da makûs görünümlü izler oluşabiliyor. Burada gelişen bu nedbe
dokusu hem bayanın hem de erkeğin cinsel tatminini engeleyebiliyor. Bu izlerin düzeltilmesi için lokal ya
da genel anestezi altında var olan nedbe dokusu çıkartılır ve yara yerinde tepkiye neden olmayan
dikiş gereçleri ile yine estetik olarak dikilir. Tıpkı esnada doğumlara bağlı olarak gelişen vajen
yırtıkları da tamir edilir. Ameliyat sonrası yeniden bu tip izlerin kalmasını önlemek için şunlara dikkat edilmesi
gerekir: Vajinanın tam manasıyla güzelleşmesi iki-üç haftayı buluyor. Bu süreç içerisinde enfeksiyon
gelişmemesi için bayanın hijyen kurallarına itina göstermesi, yani tuvalet sonrası paklığını vajinadan
anüse hakikat yapması ve cinsel ilgiden kaçınması kâfi oluyor.