RIA dünyada birinci sefer 1909 ‘da Richter tarafından uygulanmıştır. Günümüzde gebeliğin önlenmesi amaçlı en yaygın olarak kullanılan usul RIA takılmasıdır . Rahim içi araçlar halk ortasında spiral olarak isimlendirilirler. Spiral koruyuculuğu uzun süren , geri dönüşlü bir doğum denetim sistemidir. Spiraller rahim içine yerleşecek boyutlarda çoğunlukla bakır içeren plastik medikal araçlardır. Cu içeren spiraller yalnızca aile planlaması emelli spirallerdir. Bunun yanında hormon içeren spiraller de vardır. Bu spiraller asıl olarak rahim kanamalarını azaltmak gayesiyle kullanılır fakat beraberinde aile planlaması tesiri de vardır.
Kısaca RIA (spiral ) çeşitlerinden bahsetmek gerekirse ; En çok kullanılan iki tip spiral vardır.
1-Bakırlı RIA (Spiral ) : TCu 380 A ,Multiload (MLCu 250 ve 375 )ve Nova T (TCu 200 Ag ve 380 Ag)
TCu 380 A : Şekil olarak T harfine benzeri. Gövde kısmına sarılmış 314 mm²bakırın yanı sıra, her iki kolda 33’er mm²’lik iki bakır bant bulunmaktadır. 10 yıl mühletle koruyuculuğu devam eder.
Multiload (MLCu 250 ve 375): Dikey bir gövde ve bu gövdenin üzerinde dikensi çıkıntıları olan at nalı halinde iki koldan oluşur.Gövde kısmında 250 yahut 375 mm2 bakır sarılmıştır. İçerdiği bakır ölçüsüne nazaran 3-5 yıllık koruyuculuğu vardır.
Nova T (TCu 200 Ag ve 380 Ag) :Şekil olarak T harfine misal. Gövde kısmında gümüş çekirdekle stabilize edilmiş 200 ya da 380 mm2 bakır tel sarılmıştır. 5 yıl koruyuculuğu vardır.
2-Hormonlu RIA lar ( Spiral) : Gövde kısmında progesteron preparatı olarak Progestasert ile levonorgestrol (LNGg 20 ) içeren LevoNova ve Mirena vardır.
T halindeki gövdesinde 52 mg levonorgestrel içeren bir silindir vardır. Günde 20 mikrogram levonorgestrel salarak 5 yıl müddetle korur.
Spiralin koruyuculuğu ne vakit başlar ve ne vakit biter?
Spiral takılır takılmaz koruyuculuk başlar .Spiral çekilir çekilmez de biter.
Spiral kimlere takılır?
**Çocuk sayısını tamamlamış yahut en azından bir çocuğu olan bayanlara bilhassa hormonal bir sistem kullanmak istemiyorsa.
**Emziren bayanlara.
**Sigara kullanımı, ileri yaş yahut birtakım nedenlerle doğum denetim hapı yahut hormon içeren formüller kullanamayan bayanlarda.
**Acil korunma emelli korunmasız bağlantı sonrası erken devirde spiral takılırsa gebeliğin rahme yerleşmesini engelleyebilir.
Spiral kimlere takılmaz?
**Spiral hiç çocuğu olmayan bayanlara takılmaz.
**Sebebi bilinmeyen olağandışı kanamalarda.
**Bilinen bir gebelik varsa yahut gebelik kuşkusu varsa.
**Cinsel yolla bulaşan bir hastalığı varsa.
**Yakın vakitte geçirilen bir rahim enfeksiyonu varsa yahut hala faal bir genital enfeksiyon varlığında
**Rahimde perde olduğunda ve servikal yetmezlik olduğu hallerde.
**Bakıra allerjisi olan bayanlar .
**Willson sendromu denilen bedende bakır birikmesi ile giden bir genetik hastalığı olan bayanlara.
**Pap smear sonucunun olağandışı çıktığı hallerde.
**Servikal erozyon teşhisi konulduğunda.
**Kanama pıhtılaşma bozukluğu olanlarda.
**Myomları olan rahimde lokalizasyon ve büyüklüğüne nazaran takılmayabilir.
**Kötü huylu tümör varlığında .
Spiral ne vakit takılabilir?
Spiral adetin ölçü olarak azaldığı günlerde takılır. Adet periyodunda takılmasının iki sebebi vardır; birincisi adet devri bayanın hamile olmadığının ispatıdır. İkincisi adet periyodunda rahim ağzının açılması ve spiralin daha rahat takılabilmesidir.
Normal doğum gerceklestikten sonra birinci 48 saat icerisinde yahut 40 gün sonra spiral takılabilir. Olağan doğum sonrası birinci 40 gün cinsel bağlantıda bulunulmadığından adet beklemeye gerek yoktur.
Spiral düşük ve küretaj sonrası müdahalenin çabucak akabinde takılabilir.
Spiral uygulaması nasıl olur?
Spiral uygulaması hayli kolaydır. Uygulama sırasında anesteziye gereksinim yoktur lakin bazen hastanın isteği üzerine hafif anestezi de uygulanabilir.
Hasta jinekolojik masaya yatırılır. Vajen ve rahim ağzı antiseptik solüsyonlar ile temizlenir. Hasta ile birlikte karar verilen spiral rahim içine uygun sistemle yerleştirilir. Spiralin ipleri rahim ağzından yavaşça sarkacak formda kesilir. Spiralin iplerinin olması rahimden rahatça çıkarılması için gereklidir.
Spiral kullanımı sırasında acil doktora başvurulması gereken durumlar:
**Anormal vajinal kanamalar
**Adet gecikmesi
**Şiddetli kasık ağrısı , ani kramplar
**Açıklanamayan ateş ve titreme nöbetleri
**Kötü kokulu akıntı, berbat kokulu adet ve münasebet sonrası koku hissetme
**Spiralin cinsel bağ esnasında partneri tarafından spiralin hissedilmesi (normalde spiral asla hissedilmez. Şayet hissediliyorsa büyük ihtimalle spiral yerinden kaymıştır).
Spiral takıldıktan sonra dikkat edilmesi gereken haller:
**Spiral takıldıktan çabucak sonra süreksiz ağrı ve kramplar gözlemlenebilir. Ağrı kesiciler kullanılabilir.
**Spiralde kayma en çok birinci 1 ayda olduğundan birinci denetim 1.ayda sonra 6 .ayda daha sonra da hiçbir şikayet olmasa da senede bir jinekolojik olarak denetim edilmelidir.
**Adet devirlerinde rahim ağzı daha açık olduğundan karın içi basıncın artıracak hareketlerden kaçınılmalıdır.(ıkınma , ağır yük kaldırma, çok öksürük gibi)
**Spiral takıldıktan sonra proflaktik antibiotik kullanımına yer yoktur. Fakat şahsî hijyene dikkat edilmelidir.
Spiral (RİA) gebeliğin oluşmasını nasıl önlemektedir?
Spiralin bakır içeriğinin spermlere öldürücü tesiri vardır. Ayrıyeten spiralin rahim içerisinde oluşturduğu iltihabi durum gebeliğin rahme yerleşmesini önler. Progesteron ihtiva eden spiraller, yumurtlamayı önleyici güce sahiptir. Progesteron içeren Mirena servikal mukusu kalınlaştırır. Bu sayede spermlerin geçisini önler.
Spiralin gebelikten muhafazada muvaffakiyet oranı nedir?
Hiçbir doğum denetim sistemi % 100 müdafaa sağlamaz. Spiral hayli aktif ve emniyetli bir doğum denetim usulü olarak kabul edilir. 1 sene icerisinde gebe olma riski neredeyse %1 – 3 ortasındadır.
Spiral kullanırken hamilelik meydana gelir mi?
Evet spiral kullanılırken de gebe kalma riski vardır. Spiral kullanırken hamilelik meydana gelmesi sıklıkla spiralin düşmesi yahut yerinden aşağı yanlışsız kayması sonucu meydana gelir. Lakin bazen Spiral rahim içinde istenilen yerde iken de gebelik oluşabilir. Bu durumda gebeliğin devamı isteniyorsa spiralin derhal çıkarılması gerekir. Zira spiral rahim içinde kalması enfeksiyon ve septik şoka neden olabilir.
Ancak spiralin cıkarilması gebeliğin düşmesine neden olabilir. Hamilelik sonlandırılmak isteniyor ise, o vakit küretaj formülüne başvurulabilir. Gebeliğin ilerlediği durumlarda spiralin çıkartılması mümkün değildir. Bu durumda gebelik spiralle birlikte devam edebilir. Bu durumda sanıldığı üzere bebekte herhangibir anomaliye neden olmaz.
Spiral kullanımı dış gebelik oluşmasına yatkınlık yapar mı?
Spiral kullanırken hamile kalan bayanlarda, oluşan gebeliğin dış gebelik olma ihtimali spiral kullanmayan bayanlara oranla daha yüksektir. Bu oran hormonlu spiral kullanımında daha da yüksektir.
Spiral kısırlık yapar mı?
Spiral kullanımı genital enfeksiyon riskini artırır . Hasebiyle bilhassa tüp ve yumurtalıkları tutan klamidya , gonore (bel soğukluğu) enfeksiyonlar yapışıklıklara neden olarak ,normal doku yapısının kaybolmasına neden olarak kısırlığa neden olabilir.
