Endometriozis tanısı nasıl konulur?
Öncelikle hastanın şikayetleri ve şahsî kıssası alınır. Burada endometriozi’e yönelik özel kimi şikayetlerin olup olmadığı kesinlikle hasta ile konuşulur. Daha sonraJinekolojik Muayeneve muayene ile birlikte ultrasonografisi yapılır. Pelvik muayene esnasında hassasiyet, ağrı tabiri, rahim ve yumurtalıkların hareketinin kısıtlı olması endometriozis’i düşündürebilir. Vakit zaman spekulum muayenesi esnasında serviks (rahim ağzı) ardında mavi-mor nodüler lezyonlar görülebilmekte, bu kolay bulgu pelvisin derin dokularında Derin İnfiltratif (etrafı tutan, etrafa ilerleyen) Endometriozis varlığını tabir etmektedir. Bu nedenle spekulum ile pelvik muayene teşhis konulmasında çok değerlidir.
Yine bir diğer yardımcı metot kan testleri olup en sıklıkla Ca 125 ve Ca 19-9 istenmektedir. Ama bu testlerin endometriozisi tanımada hassasiyeti düşük olup yalnızca ek tetkik olarak istenmektedir.
Tanıdaki yardımcı formüllerden en bilgi verici olanıUltrasonografi’dir. Ultrasonografi’de over’deki endometrioma dediğimiz çikolata kistleri, overlerle rahim ortası önemli yapışıklıklar, vakit zaman barsak, rektum, mesane’de, üreter etrafında(idrar’ı böbrekten idrar torbası’na taşıyan borucuk)endometriotik nodüller görülebilmektedir.
İleri görüntüleme teknikleri olanMagnetic Resonance Imaging(MRI)özellikle derin endometriozis dediğimiz endometriozisin derin pelvik dokuları tuttuğu durumlarda yararlı olmaktadır. Burada standart MRI kâfi olmamaktadır. Bu MRI’ın çok hassas çekim yapabilmesi ve çekim sırasında ilgili bölgede manzara kalitesini arttırıcı özel ekipmanların kullanılması gereklidir. Çok sonlu sayıda görüntüleme merkezinde bu özellikler mevcuttur. Ayrıyeten yorumlayan Radyoloğun da bu mevzularda tecrübeli olması çok kıymetlidir.
Endometriozisin kesin tanısı laparoskopiile doku biyopsisi yapılarak konulur. Laparoskopi esnasında endometriozis hafif (evre 1-2) ve şiddetli (evre 3-4) olarak kıymetlendirilebilir.
Bir öbür sınıflandırmada endometriozis periton endometriozisi, over endometriozisi ve derin endometriozis olmak üzere 3 kümede kıymetlendirilmektedir. Periton yani karın zarı ve overde endometriozis tespit etmek laparoskopi esnasında kolay olmasına karşın, derin endometriozis derin pelvik dokuları tuttuğundan operasyon esnasında gözden kaçırılabilir.
