Gebelik Zehirlenmesi; HELP Sendromu
HELP sendromu hamilelikte hamileyi etkileyen bir rahatsızlık. HELP sendromu preeklampsinin bir çeşidi olarak düşünülse de preeklampsiyi de kapsar. HELP sendromu ile ilgili hala çok fazla bilinmeyen var. Gebelikte görülme oranı % 0,2-0,6 ortası.
HELP Sendromu
HELP ismi
H: hemoliz (hemolysis)
E: karaciğer enzimlerinin yükselmesi (elevated liver enzymes)
LP: platelet azalması (low platelet)
Çoğunlukla HELP sendromu preeklampsi ile birlikte olmasına karşın preeklampsi tanısı konulmadan da HELP bulguları ortaya çıkabilir. Preeklampsi tanısı konulan bayanlarda HELP sendromu görülme suratı %4-12. HELP sendromu hepatit, safra kesesi hastalıkları, idiopatik trombositik purpura (ITP) ile karışabilir.
HELP Sendromu Bulguları
En sık görülen bulgular:
- Baş ağrısı
- Gittikçe berbatlaşan bulantı ve kusma
- Karında sağ üst kadran ağrısı
- Yorgunluk ve bitkinlik
Bazı bulgular olağan gebelikte de olan bulgular olabilir. Bu bulgular:
- Görme bozuklukları
- Yüksek tansiyon
- İdrarda protein (proteinüri)
- Ödem (şişlik)
- Şiddetli baş ağrısı
- Kanama
HELP Sendromu Tanısı
HELP bulguları öteki hastalıkların bulguları ve komplikasyonları ile karıştığı için kan testleri ile karaciğer işlev testlerinin yapılması gerekir. Gebeliğin son 3 ayında ve doğumdan sonraki birinci 48 saat içinde olmasına karşın 3. trimesterden evvel ve doğumdan sonra 7. güne kadar nadiren görülür.
Kan basıncı ölçümü ve idrarda proteinüri bakılır. HELP Sendromunda:
- Kırmızı Kan Hücrelerinde Hemoliz
- Periferik yaymada anormallik
- Laktat Dehidrogenaz > 600 u/l
- Bilüribin > 1.2 mg/dl
- Karaciğer Enzimlerinde Yükselme
- Serum aspartat aminotransferaz > 70 u/l
- LDH > 600 u/l
- Trombosit sayısında azalma
HELP Sendromu Nedeni
HELP sendromunun nedeni hala kesin olarak bilinmiyor. Preeklampsi ve gebeliğe bağlı hipertansiyon olan gebelerde daha fazla olmasına karşın preeklampsi bulgusu olmadan da HELP sendromu olmakta. HELP sendromu olma riskini arttıran sebepler:
- Daha evvelki gebeliklerinde HELP sendromu olma (her yeni gebelikte risk %20-25 artar)
- Preeklampsi yahut gebeliğe bağlı hipertansiyon
- 25 yaş üstü hamileler
- Multipar (2 ve daha fazla doğum yapmış kadın)
HELP Sendromu Risk ve Komplikasyonları
Eğer HELP sendromu tanısı konup tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için çok önemli sıkıntılar oluştur. En önemli komplikasyonlar:
- Plasenta abruptia
- Pulmoner ödem (akciğerlerin sıvı toplaması)
- DIC ( kanama faktörlerindeki problemler nedeniyle çok önemli iç kanama)
- ARDS (akciğer yetmezliği)
- Karaciğerde hematom rüptürü
- Akut böbrek yetmezliği
- Kan transfüzyonu
- İnfant ARDS
- İntra uterin gelişme geriliği
HELP sendromunda anne mevt oranı %1.1. Bebekte vefat ve morbidite oranı %10-60arası.
HELP Sendromu Önlenmesi
Sebebi bilinmediği için önlemek içinde kesin bir prosedür yok. Erken teşhis ve tedavi HELP sendromunun önemli sorunlarından korunmanın en yeterli yolu erken teşhis ve tedavi.
HELP Sendromu Tedavisi
Doğum HELP sendromunun en uygun ve kesin tedavisi. Doğumdan 2-3 gün sonra bir çok bulgu ve semptom kaybolur. Gebelik haftası 34 ve üzeri ve durum gitgide daha berbata gidiyorsa çabucak doğum yaptırılır. Şayet 34 haftadan küçükse:
- Hastaneye yatış yapılarak yatak istirahatı sağlanır
- Akciğer gelişimi için kortikosteroid iğnesi yapılır
- Kasılmaları önlemek için MgSO4 (magnezyum sülfat) tedavisi başlanır
- Eğer tombosit düşerse transfüzyon yapılır
- Hipertansiyon varsa antihipertansif kullanılır
- Fetal gelişim izlenerek en kısa müddette doğum yaptırılır.
34 haftadan evvel doğum planlanırsa sezaryen yapılır. 34 hafta ve daha sonrasında şayet serviks (rahim ağzı) uygunsa vajinal doğum yaptırılabilir.