Erken gebelik haftalarında yorgunluk hissedilmesi, bulantı ve kusmalar görülmesi hayli sık karşılaşılan bir durumdur. Hamilelerin yaklaşık yarısında bulantı ve kusma görülürken , %30 da kusma olmadan yalnızca bulantı oluşur. Gebelik sırasında görülen bulantı ve kusmalar rahatsız edici , ancak gebelik sürecinin büsbütün olağan bir kesimidir.
Hamileliğe bağlı bulantı ve kusmalar genelde gebeliğin 6. haftası civarında başlar ve 14-16. haftalar ortasında şiddeti giderek hafifler ve kaybolur. Sıklıkla sabahları görülmekle bir arada, günün herhangibir saatinde de bulantı ve kusmalar olabilmektedir. Bununla birlikte birtakım bayanlarda belirtiler 4. haftada başlayıp tüm hamilelik boyunca da devam edebilir.
NEDEN OLUR?
Gebelikte bulantı ve kusmalarının gerçek nedeni bilinmemektedir. Lakin hormonlar,gebeliğin erken periyodunda yaşanan hormon düzeyi değişiklikleri kısa vadeli bulantı ve kusmalara neden olabilmektedir. Gebeliğin erken periyodunda yükselmeye başlayan östrojen düzeyleri birinci üç ay içinde en üst düzeylere çıkar ve bu devirde bulantı ve kusmaların en fazla olduğu periyottur. Yükselen östrojen düzeyleri koku duyunuzu sertleştirir ve bu nedenle kimi kokular bulantıyı tetikleyebilir.
TEDAVİ
Gebeyi yemek, sigara, parfüm, üzere rahatsız eden kokulardan uzak tutmak gerekir Mümkün olduğunca az ve sık öğünler, yataktan kalkmadan bisküvi, kızarmış ekmek üzere kuru besin tüketmek,bulantı yapan yiyecek hususlarını bir periyot tüketmemek, kızartmalar ve soslu yemekler yememek,çok gerekli olmadıkça multivitamin ve kan ilacı üzere ilaçların kullanılmaması,haşlanmış patates, pilav, yoğurt, tuzlu leblebi üzere yiyecekleri tüketmek, mide yanma ve ekşimelerinin ağır olduğu devirlerde soda ve soğuk içeceklerin tüketimi işe yarayabilir. Bu kolay tedbirlerle hastanın bulantısı geçmiyorsa hekim,gebeyi uygun gördüğü dozda ,B6 vitamini, bulantı önleyici ve mide asidini azaltıcı ilaçlarla takviye vererek tedavi eder. Bu devirde 3-4 kilo kaybedilmesi çok kıymetli bir sorun yaratmaz. Değerli olan kusmaların az olması ve sıvı kaybı olmamasıdır.
GEBELERDE ÇOK KUSMAYA DİKKAT
Aşırı gebelik kusmasında ise durum çok farklıdır. Her hamilede görülmesi doğal olan bulantı ve kusmalar çok olduğunda bedende doku ve hücre içi suyunun azalmasına yol açacak bir boyuta erişebilir ve bu durum tüm sistemleri önemli biçimde olumsuz etkileyen, hastane şartlarında tedavi gerektiren önemli bir gebelik komplikasyonu haline dönüşür.
Vücuttaki tüm sistemlerin çalışmasında sıvı ve elektrolit istikrarları çok kıymetli rol oynar. Tüm kasların tertipli kasılmaları, kalbin çalışması, iç organ işlevlerinin sürdürülmesinde sıvı – elektrolit istikrarı temel olup çok gebelik kusması vaktinde müdahale edilmediği takdirde çok ağır sonuçlara yol açabilecek bir hastalık durumudur.
Gebede bu türlü bir durum tespit edildiğinde hastaneye yatırılarak tedaviye başlanır. Ağızdan beslenme büsbütün kesilerek kan biokimyası ve elektrolit seviyelerindeki dengesizlikler değişik serum kombinasyonları ile düzeltilmeye çalışılır. Bu ortada merkezi hudut sistemi üzerinde tesirli güçlü kusma engelleyici ilaçlar ile sıvı kaybının engellenmesine çalışılır. Kardioloji, iç hastalıkları, gastroenteroloji ve psikiyatriden hastanın yönlendirilmesinde yardım alınır.
KUSMAYA NEDEN OLABİLECEK HASTALIKLAR
Bu ortada çok kusmaya yol açabilecek öbür sistemleri ilgilendiren hastalıkların da incelenmesi gerekir. Bunlar ortasında en sık rastlananlar peptik ülser, safra kesesi taşı ya da kolesistit, pankreatit, piyelonefrit ve hipertiroidi sayılabilir. Hastanın şikayetleri büsbütün ortadan kalkıp ağızdan beslenmeye başlanmadan ve kilo kaybı durmadan hastaneden taburcu etmemek gerekir.