Bayan Genital sistem iltihapları alt genital sistem ve üst genital sistem enfeksiyonları diye ikiye ayrılır.
Alt genital sistem enfeksiyonları: Vulva(dış dudaklar), Vajen(Hazne), Servix(rahim ağzı), Üretra(idrar yolu) iltihaplarını kapsamaktadır.
Vulvar Enfeksiyonlar
Vulvada kaşıntı yahut yanma hissi jinekolojk muayeneye başvuran hastaların %10’unda görülür. Vulvada kaşıntı, enfeksiyon, ülser(yara) yapan hastalıklar:
Vulvar Bit ve Uyuz: Cinsel yolla yahut cinsel olmayan yakın temasla geçer. Ayrıyeten havlu yahut çarşaf ortak kullanımındada bulaşıcıdır. Pubik bölgede (kasıklarda) yaygın ve şiddetli kaşıntı yanısıra makülopapüler lezyonlar görülür. Teşhis muayeneyle konulup uygun ilaç tedavisi (krem ve şampuanlar) ile çarçabuk tedavi edilir.
Molluscum Contagiosum: Pox virusunun yaptığı selim ve düzgün huylu olan bir enfeksiyondur. Cinsel yahut cinsel olmayan yakın temas yahut kendiliğinden(otoinokulasyon) ile geçiş gösterir. Vulvada 1-5 mm ortasında ortası çukurlanmış kubbe biçiminde papüller içerir. Teşhis nodülden alınan biyopsi ile mikroskopik incelemede konur. Aslıdan muayene sırasında hekim tarafından sıkılarak gelen mumsu gerecin görülmesi ile de teşhis konulabilir. Tedavisi özel solusyonlar yahut koter yahut kriyo ile yapılır.
Condiloma Acuminata: Genital siğiller dediğimiz bu hastalık yalnızca vulvada değil Vajen ve servixtede görülebilir. HPV virusun (insan papillom virusu) sorumlu olduğu bu hastalık en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur. Bu virus tıpkı vakitte skuamoz kanser ve adenokanserle ilgisi bulunmaktadır. En sık 15-25 yaşlar ortasında görülür. Gebelik, şeker hastalığı ve bağışıklık sisteminin baskı altında olduğu şahıslar risk altındadırlar. Siğiller mukoza yahut deri yüzeyinde büyüklük ve formasyon farklılığı gösteren pedikullu (saplı) lezyonlardır. Çok yaygın ve bitişik olduğunda karnıbahar görünümü stantlar. Teşhis gözle muayene, siğilden alınan biyopsi ile mikroskopik inceleme, Servixten alınan smaerde HPV ile ilgili değişiklikler ile konur. DNA tiplemesi yapılabilir.
Tedavi: virusu büsbütün eradike etmek (vücüttan yok edilmesi) mümkün değil. Lakin semptomatik olarak siğiller asitli solusyon (doktor tarafından uygulanır), Podifilinli krem kullanarak yahut koter&kriyo ile lezyonlar tedavi edilir.
Genital Ülserler(Yaralar)
Genital Herpes: Uçuk ismi ile bilinen genital herpesin etkeni Herpes Simplex tip II dir.
Cinsel yolla bulaşan bu virus tekrarlayan karakterde olup genital yaralara neden olur. Genital yara dışında sistemik bulgularda eşlik edip hastada ateş ve halsizliğe yol açabilir. Lezyonlar ekseriyetle çok sayıda ve vezikül (içi sulu küçük kesecik) halindedir. Veziküller derin olmayıp ağrılıdır. Çoklukla birleşme eğlimi gösterir. Bulgular 2 hafta boyuncu kendini gösterir. Bir haftanın sonunda en üst seviyeye ulaşır. Daha sonra kendini snırlayarak iz bırkamdan güzelleşir. Bağışıklık sistemin baskılandığı durumlarda Lezyonlar tekrarlanabilir. Teşhis muayene sırasında gözle konur. Tedavisi ağızdan antiviral tabletler ve lokal krem ile sağlanır. Virusun büsbütün yokedlmesi kelam konusu değil.
Granuloma inguinale: Etkeni bir bakteri olup vulvada kronik ülseratif lezyona neden olur. Daha çok Tropikal bölgelerde yaşayanlarda görülür. Çok bulaşıcı olmayıp cinsel temasla yahut cinsel temas olmadanda gelişebilir. Belirtiler nodul (et beni) ile başlar daha sonra kırmızı et renginde birbirleriyle birleşen ağrısız ülsere dönüşür. Teşhis biyopsi takiben mikroskopik inceleme ile konur. Tedavisi cerrahi olarak lezyonun çıkarılması ve antibiyotik ile yapılır.
Lenfogranuloma Venerum: Clamidianın lenf dokusunda oluşturduğu enfeksiyondur. Erkeklerde bayanlara nazaran 4-5 kat daha sık görülür. Genital bölgede evvel ağrısız ülser oluşur. Tabiatıyla geçer. 1-4 hafta sonra lenf bezlerinde ağrılı şişlik oluşur. Teşhis biyopsi ile konur. Tedavsi cerrahi ve antibiyoik ile yapılır.
Şankroid (Yumuşak şankr) : Cinsel yolla bulaşan akut bir enfeksiyondur. Gelişemkte olan ülkelerde daha sık görülür. Erkeklerde bayanlara nazaran 5-10 kat daha fazla görülür. Bu enfeksiyon HIV’ın (AİDS) bulaşmasını kolaylaştırır. Çok bulaşıcı olmasına karşın lakin zedelenmiş cilt ve mukozadan geçebilir. Evvel küçük bir papül formunda başlar. Daha sonra sulanıp yaraya dönüşür. Yaralar yüzeyel olup hudutları belirli olmayıp çok ağrılıdır. Daha sonra kasık lenf bezlerinde de şişlik ve iltihap oluşabilir. Teşhis kültür ile konulur. Tedavisi antibiyotiktir.
Sifilis: Frengi ismi ile bilinen kronik bir hastalıktır. Bulguları çok şiddetli olmasına rağmen orta derecede bulaşıcı bir hastalıktır. Etken Treponema pallidum cinsel yolla bulaşır. Enfekte olmuş bir hastayla birkez cinsel temasta bulunmakla karşılaşılan risk %10 dur. Sifilisin jinekolojik olmayan çok sayıda belirtisi vardır. Mikrop cilt ve mukoza yüzeylerinden geçebilir. Birinci bulgusu sert ağrısız tek bir Şankır (yara)dır. Bu yara vulva (dış dudak), vajen(hazne) yahut servixte(rahim ağzı) görülebilir. Şayet vajen yahut servixe yerleşmişse bilhassa ağrısız olması nedeniyle farkedilmeyebilir. Bu yara bizatihi güzelleşir. 6 hfata ile 6 ay mühlet içerisinde mikrop kan yoluyla bedene yayılır. Ellerde ve ayak tabanlarında makulopapuler(etbeni benzeri) lezyonlar vulvada cillten kabarık grimsi plak(condiloma lata) oluşumu olur. Bu lezyonlar ekseriyetle ağrısızdır ancak ağrılı lenf bezi büyümesi buna eşlik edebilir. Bu lezyonlarda 2-6 hafta içerisinde resen düzgünleşir. Hasta tedavi edilmezse mikrop 2 ile 20 yıl boyunca bedende zımnî yaşamaya devam eder. Orta ara cilt bulguları tekrarlanabilir. Tedavi edilmeyen hastaların üçte birinde üçüncü evre bulguları gelişir. Bunlar kalp damar sistemi,kas iskelet tutulumu,sinir sistemi tutulumu ve ölümcül aort anevrizması olabilir.
- Tanı: lezyondan alınan örneğin mikroskopta incelenmesi ve özel kan analizleri ile konur.
- Tedavi:Penisilin ve alternatif antibiyotik tedavisidir.