Aşılama metodu nedir?
Aşılama (İntrauterin İnseminasyon-İUİ) nedeni bilinmeyen kısırlıkta(açıklanamayan infertilite),hafif sperm sayı ve yapı bozukluklarında,hafif endometriosiste,rahimağzı patolojilerinde,sperm antikoru saptanmasında ve erkekte görülen boşalma bozukluklarında;erkekten mastürbasyon yolu ile alınan spermin yıkanarak içindeki sıhhatsiz spermlerden arındırılıp ve hareketliliği artırıldıktan sonra jinekolojik muayne durumunda yumurtlama devrindeki bayanın rahminin içine özel bir kanül ile verilmesidir.
Aşılama formülü nasıl uygulanır?
Aşılama tekniğinde sperm erkekten matürbasyon metodu ile steril bir tübe alınır.Matürbasyon kuru olarak yapılır yani kayganlaştırıcı sabun, jel üzere her hangi bir unsur kullanılmaz zira sperme ziyan verebilir.Ayrıca sperm birinci damlasından son damlasına kadar tübün içine boşaltılmalıdır.Çünkü spermin birinci damlası sperm sayısının en çok olduğu damladır ve bu nedenle çok kıymetlidir.Tübe alınan sperm özel sıvılar ile yıkanarak içindeki meyyit,hareketsiz ve biçimi bozuk spermlerden temizlenerek spermlerin hareketliliği artırılır.
Kadın hasta aşılama sürecine adetin başından itibaren yumurtlama sayısını arttırıcı gerek tablet gerekse iğne formunda ilaçlarla hazırlanarak yumurtlamanın olduğu devir saptanarak hazırlanır.Hastaya jinekolojik muayne konumunda evvel spekulum yerleştirilir.Vajen içi serumla yıkanarak sperme ziyan verebilecek unsurlardan arındırılır.Yıkanmış sperm özel bir kanül ile rahmin içine zerk edilir.Aşılama ağrısız bir süreç olduğu için her hangi bir anestezi gerektirmez.Aşılama sonrası hasta 15-20 dakika muayne masasında dinlendirilir.İşlem bitiminde hasta günlük hayatına dönebilir.
Aşılama hangi durumda uygulanır?
Aşılama bir çok durumda uygulaması kolay,pratik,ekonomik ve riski olmayan bir süreç olduğu için birinci kademe kısırlık tedavi usulü olarak tercih edilmektedir,En çok uygulandığı kısırlık nedenleri şunlardır,
1)Sperm sayısı,hareketliliği az olduğu durumda uygulanır.Başarı oranı sperm sayısının 5 mil/ml üstünde ve morfolojik bozuklukların olmadığı şartlarda daha yüksektir.
2)Hafif Endometriosiste
3)Açıklanamayan Kısırlık
4)Sperme karşı antikor varlığında
5)Kadında yumurtlamanın olmadığı yahut yumurtlamanın yetersiz oranda olduğunda
6)Rahim ağzına uygulanan cerrahi müdahaleler sonrası rahim ağzında tahrip ve deformasyonun olduğu şartlarda.
7)Cinsel fonksiyon bozukluklarında,örneğin retrograd ejekülasyonlu hastalarda
Aşılama süreci ne kadar sürer?
Aşılama sürecinin uygulanması yalnızca bir kaç dakika sürmektedir.Bu uygulama sırasında rastgele bir anestezi prosedürüne gerek duyulmamaktadır.Tamamlanan sürecin akabinde,10 ile 20 dakika ortasında dinlendirilen anne adayı,günlük yaşantısına hiç bir sorun olmadan dönebilir.
Başarılı bir aşılama için hangi şartlar gerekir?
1)Aşılama yapmak için öncelikle spermin dölleyeceği bir yumurta olmalıdır.Yumurtlama bozukluklarında bayana evvelden yumurtlamayı uyarıcı ve artırıcı ilaçlar verilmelidir.
2)Tüplerin her ikisi yada en az bir tanesi açık olmalıdır ki sperm yumurtayı dölleyebilsin.Aşılamadan evvel rahim sineması çekilerek tüplerin açık olduğu saptanmalıdır.
3)Erkeğin sperm sayım tahlili olağan yahut olağana yakın olmalıdır.Sperm sayısı 5mil/ml altında ve sperm morfolojisinde ağır bozukluk olan olaylarda muvaffakiyet talihi düşer.
4)Aşılama yapılabilmesi için son olarak oluşan bir gebeliğin tutunmasını engelleyecek rahimiçi bir patoloji olmamalıdır.
Aşılama kaç kere uygulanmalıdır?
Günümüzde aşılama prosedüründe önerilen aşılama sayısı 2 yahut 3 keredir.Başarı oranlarına bakıldığında en fazla gebelik üçüncü uygulamada elde edilir.
Aşılamanın muvaffakiyet oranları nedir?
Her ay sistemli olarak alakaya giren çiftlerde hamile kalma oranı %2-3 civarındadır.Aşılama usulüyle bu oran altaki nedene bağlı olarak %20’ye kadar yükselebilir.Yumurtalıklar uyarılmadan yapılan aşılama süreciyle %5’in altında gebelik elde edilebilir.Avrupa Birliğinin pek çok avrupa ülkesinin ortalamalarını bildirdiği raporunda aşılama ile ortalama gebelik oranı %9.3 olarak bildirilmiştir.Açıklanamayan infertilite tanısı almış infertil çiftlerde tabiatıyla hamile kalma oranı %2 iken,aşılama tedavisi uygulanan bu kümedeki infertil çiftlerde gebelik oranlarının her siklusta %10.5-17.9 ortasında değiştiği bildirilmektedir.Endometriosis tanısı alan hastalarda gebelik oranları açıklanamayan infertilite kümesine nazaran bariz olarak düşük bulunmuştur.İnfertilite mühleti uzadıkça,aşılama sonrası gebelik oranları düşmektedir.Anormal sperm morfolojili hastalarda aşılama sonrası gebelik oranları düşüktür.Aşılama tedavisinde bir öteki değerli faktör bayanın yaşıdır.Aşılama ile gebelik elde edilse bile düşük yapma oranı yüksektir.Ortalama 42 yaşında bir bayanda düşük ile gebelik kaybı oranı %54.5 iken ,45 yaşında bu oran %74.7’ye çıkar.
Aşılama komplikasyonları nelerdir?
1)Çoğul gebelik
2)Enfeksiyon gelişmesi
3)Aşılama sonrası bazen kasık ağrısı ve kramp görülebilir
